ยุทธศาสตร์ คสช. ทำให้คนไทยจนลง?

คอลัมน์ โลกอสังหาฯ “ยุทธศาสตร์ คสช. ทำให้คนไทยจนลง? “


May 30, 2018
โดย โสภณ พรโชคชัย
(โลกวันนี้วันสุข วันที่ 1-8 มิถุนายน 2561)


ในขณะที่เราเห็นรัฐบาลคล้ายกับขมีขมันในการพัฒนาประเทศในด้านต่างๆ แต่เศรษฐกิจของชาติก็ไม่ได้กระเตื้องขึ้น ยกเว้นตัวเลขทางเศรษฐกิจที่ดูขัดกับความเป็นจริงเป็นอย่างยิ่ง เลยทำให้คิดได้ว่ารัฐบาล คสช. กำลังพยายามทำให้ไทยจนลงหรือเปล่า เพราะถ้ายิ่งจนก็ยิ่งต้องพึ่งพิงรัฐบาล ไม่กล้าออกมาเรียกร้องอะไรมากนัก หรือไม่ก็ไม่มีเวลาเรียกร้องแล้ว ประชาชนมัวแต่ “ปากกัดตีนถีบ” อยู่

เมื่อเร็วๆนี้นายกรัฐมนตรีออกมาโวว่า ตัวเลข GDP ขยายตัวเป็น 4.8% (https://bit.ly/2IXvXEj) นั่นเป็นแค่ภาพลวงตา เพราะมาจากการลงทุนของรัฐด้านสาธารณูปโภคเป็นหลัก อีกด้านหนึ่งอัตราการเติบโตของ GDP ไทยต่ำที่สุดในอาเซียน ดีกว่าเฉพาะสิงคโปร์และบรูไนที่เป็นประเทศที่มีรายได้ประชาชาติต่อหัวรวยกว่าไทยถึง 5-7 เท่า ตัวเลข 4.8% นั้น “จิ๊บจ๊อย” เมื่อเทียบกับสมัยยิ่งลักษณ์ที่ GDP เติบโตจาก 0.8% ในปี 2554 เป็น 7.2% ในปีถัดมา

ในรอบ 4 ปีที่ผ่านมา ประชาชนผิดหวังที่แก้ปัญหาเศรษฐกิจไม่ได้ (https://bit.ly/2kf7S14) สิ่งบั่นทอนทางเศรษฐกิจและสังคม เช่น ยาบ้าก็ไม่ได้ปราบ ปล่อยให้หวยใต้ดินครองเมืองโดยไม่ยอมทำหวยบนดินให้ประชาชนอีก 400,000 คนมีงานทำ (https://bit.ly/2HqV2H2) ที่โฆษณาว่าช่วยชาวบ้าน เช่น แจกบัตรคนจน-คนชรา ก็ได้เงินกันเฉลี่ยคนละ 500 บาท ถ้าแจกสัก 12 ล้านคน ก็เป็นเงินแค่ 6,000 ล้านบาท ไม่พอซื้อเรือดำน้ำสักครึ่งลำด้วยซ้ำไป กองทุนหมู่บ้านก็เอาไปสร้างถนน เงินก็จม ไม่เกิดโภคผลต่อการหมุนเวียน ต่างจากยุคทักษิณที่ให้เบ็ด ไม่ได้ให้ปลาแบบนี้

ที่ผ่านมาไทยเอาแต่บำรุงเลี้ยงข้าราชการ

1.ราชการส่วนภูมิภาค หรือก็คือแขนขาของราชการส่วนกลางที่ถูกส่งไปประจำตามท้องถิ่นต่างๆนั้น มีกำลังคนอยู่เป็นจำนวนมากถึง 360,928 คน ตามข้อมูลคนภาครัฐในฝ่ายพลเรือน พ.ศ. 2557 ซึ่งเป็นข้อมูลเผยแพร่ล่าสุด ข้าราชการส่วนภูมิภาคจำนวนนี้มีสัดส่วนถึง 17% ของข้าราชการทั้งหมด

2.ราชการส่วนท้องถิ่น มีกำลังคนเพียง 22% เท่านั้น ทั้งที่ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศอยู่ในจังหวัดภูมิภาคหรือในชนบท กลับมีข้าราชการไป “รับใช้ประชาชน” น้อยมาก

3.ที่น่าสังเกตก็คือ ราชการส่วนกลางที่กระจุกอยู่ในกรุงเทพมหานคร มีข้าราชการรวมกันถึง 1,267,609 คน หรือราว 61% ของทั้งหมด ซึ่งแสดงถึงองคาพยพที่ใหญ่โตมากของระบบราชการที่อาจมีกำลังคนเกินความจำเป็น (นอกจากนั้นข้อมูลข้างต้นยังรวมเฉพาะในส่วนของกำลังคนในฝ่ายพลเรือนเท่านั้น ยังไม่รวมรัฐวิสาหกิจ ตลอดจนข้าราชการทหารที่มีอีก)

ข้อมูลล่าสุดระบุว่า จำนวนกำลังคนภาครัฐเพิ่มขึ้นเกือบ 50% อยู่ที่ราว 2.2 ล้านคน (ณ ปี 2558) ถ้าหากรวมเอาภาระงบบุคลากร รวมทั้งสวัสดิการข้าราชการอื่นๆ อย่าง ค่ารักษาพยาบาล และบำเหน็จ บำนาญ ก็ร่วม 1.1 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็นเกือบครึ่งหนึ่งของรายได้ของรัฐบาล เมื่อเทียบกับจีดีพี งบบุคลากรภาครัฐของไทยสูงเป็นอันดับต้นๆในเอเชีย รองจากบาห์เรนและมัลดีฟส์ โดยสัดส่วนงบบุคลากรภาครัฐต่อจีดีพีของไทยอยู่ที่ประมาณ 7% สูงกว่าเพื่อนบ้านอย่างมาเลเซีย (6%) ฟิลิปปินส์ (5%) หรือสิงคโปร์ (3%) (http://bit.ly/1zgXzfh)

ในอดีตประเทศไทยมีแต่ราชการส่วนกลางและส่วนภูมิภาค การจดทะเบียนต่างๆต้องไปติดต่อที่อำเภอหรือจังหวัด แต่ในปัจจุบันเรามีราชการส่วนท้องถิ่น จะเห็นได้ว่าบทบาทของอำเภอหรือจังหวัดมีน้อยลงมาก ยกเว้นอำนาจจากส่วนกลางที่พยายามจะรักษาไว้เพื่อการควบคุมส่วนท้องถิ่น

อันที่จริงควรมีการเลือกตั้งนายอำเภอและผู้ว่าราชการจังหวัดเพื่อการกระจายอำนาจ นี่จึงเป็นการปฏิรูประบบราชการที่แท้ และให้อำนาจตกเป็นของประชาชนอย่างแท้จริง แต่ดูจากแนวโน้มประเทศไทย เราคงเดินไปในแนวทางที่จะให้อำนาจข้าราชการประจำมากขึ้น แทนที่จะส่งเสริมท้องถิ่นให้มีอำนาจจริง

นี่คือสาเหตุที่ไทยเรามีการสร้าง “ศูนย์ราชการ” ใหม่ๆทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคมากมายแทบทุกจังหวัด ที่ทำการศาลใหม่ๆ สังเกตดูในลอนดอน ปารีส โรม ที่มีความเป็นเมืองมานับพันๆปี ไม่เคยต้องสร้างศูนย์ราชการใหม่ ทุกอย่างยังอยู่ใจกลางเมือง ทั้งนี้ เพราะเขาทำระบบราชการให้มีขนาดเล็ก ไม่อุ้ยอ้ายเช่นกรณีประเทศไทย

จะเห็นได้ว่าประเทศไทยมีนายพลมากกว่ากองทัพสหรัฐอเมริกาอันเกรียงไกรที่มีจำนวนประชากรมากกว่าเรา 5 เท่าเสียอีก (https://bit.ly/2xsMbnO) หรือการสร้างบ้านพักศาลก็ใช้เงินถึง 1,000 ล้านบาทสำหรับ 200 คนเท่านั้น (https://bit.ly/2qSPFcK)

ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต เปิดเผยว่า “ในช่วงครึ่งปีหลัง (2561) อัตราเงินเฟ้อจะเร่งตัวขึ้น ค่าครองชีพปรับตัวสูงขึ้น การกระเตื้องขึ้นของการลงทุนภาคเอกชนยังคงกระจุกตัวอยู่ในธุรกิจขนาดใหญ่ กลุ่มคนเพียง 6 ตระกูลถือครองความมั่งคั่งเท่ากับคนเกือบ 50 ล้านคน และครอบครองทรัพย์สินมากกว่า 1 ใน 4 ของทั้งระบบ ผลประโยชน์ที่เติบโตขึ้นจะไปกระจุกตัวอยู่ในมือเจ้าของทุน คนรวยจะรวยยิ่งขึ้น คนจนจะไม่ดีขึ้นนัก แต่คนชั้นกลางจำนวนไม่น้อยจะกลายเป็นคนยากจน เป็นภาวะที่เกิดขึ้นในระบบทุนนิยมโดยทั่วไป” (https://bit.ly/2H321F1)

ด้วยเหตุนี้จึงอาจกล่าวได้ว่ายุทธศาสตร์ของรัฐบาล คสช. คือ

1.ให้ลาภแก่ข้าราชการและนายทุนใหญ่ให้รวยและสบายขึ้น

2.ประชาชนทั่วไป ปล่อยให้จนลงไปเรื่อยๆ จะได้ขาดอิสรภาพทางการเงิน และขึ้นต่อเงินช่วยเหลือของรัฐบาล

3.โปรแกรมการช่วยเหลือต่างๆที่โฆษณาชวนเชื่อไว้ล้วนใช้เงินน้อยนิด ไม่ได้มีโภคผลที่ดีต่อประชาชนนัก เช่น การช่วยคนชรา คนจน ที่จ่ายคนละ 300-1,000 บาท แม้จะจ่ายถึง 15 ล้านคน ก็เป็นเงินน้อยนิดเมื่อเทียบกับการขึ้นเงินเดือนข้าราชการกลุ่มต่างๆ หรือการจัดซื้ออาวุธ

4.ภัยร้ายต่อเศรษฐกิจ เช่น ยาบ้า หวยใต้ดิน ล็อตเตอรี่แพง ก็ไม่ได้ปราบ หรือปราบแต่ไม่ได้ผล เพราะผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอาจมีอิทธิพลทางการเมือง

5.โครงการกองทุนระดับหมู่บ้านเป็นการ “ให้ปลา” มากกว่า “ให้เบ็ด” ทำให้ไม่อาจต่อยอดได้เท่าที่ควร

ยุทธศาสตร์แบบนี้ต่อไปจะยิ่งมีความเหลื่อมล้ำอย่างไม่ต้องสงสัย ประเทศก็จะขาดความมั่นคง ไม่เป็นปึกแผ่น ยิ่งแบ่งแยกยิ่งปกครองง่าย