ความรู้ประวัติศาสตร์ ทำไม กำแพงใหญ่แค่ไหนก็ป้องกันข้าศึกไม่ได้

Seri Phongphit
1d
·
#กำแพงใหญ่แค่ไหนก็ป้องกันข้าศึกไม่ได้
กำแพงเมืองจีนสร้างมากว่าสองพันปี ยาวหลายพันไมล์ ตั้งใจให้ป้องกันการรุกรานจากชนเผ่าเร่ร่อนต่างๆ โดยเฉพาะจากมองโกล แต่เจงกิสข่าน “เจ๋ง” กว่า สามารถ “ข้าม” กำแพงอันยิ่งใหญ่ไปถึง “ป้กกิ่ง” ยึด “เมืองจีน” จนต่อมา ลูกหลานเจงกิสข่าน “กลืน” จีนเป็น “มองโกล” ไประยะหนึ่ง
สาเหตุที่กำแพงเมืองจีนป้องกันการรุกรานของมองโกลไม่ได้ วิเคราะห์กันว่า เพราะเป็นกำแพงที่ยาวเกินไป ไม่อาจป้องกันได้หมด โดยเฉพาะชาวมองโกลที่ไม่ได้เดิน แต่ขี่ม้าเก่ง เคลื่อนทัพเร็ว มียุทธวิธีในการรุกรานเมืองกำแพงสูงได้ นอกนั้น พรมแดนหลายช่วงก็เป็นพื้นที่ที่ไม่สามารถสร้างกำแพงได้
ที่สำคัญ เจงกิสข่านและมองโกลไม่กลัวกำแพง เพราะมีคน “เปิดประตู” ทางเข้าให้ ไส้ศึกภายในนั้นสำคัญกว่ากำแพง ซื้อได้ ทำลายได้ง่ายกว่ากำแพงมากนัก ที่สำคัญ การยุยงให้แตกสามัคคี ยิ่งใหญ่แค่ไหนก็ไม่อาจต้านการรุกรานของข้าศึกได้
สุดท้าย ในศตวรรษที่ 13 จีนต้องยอมอยู่ใต้อำนาจของมองโกล ส่งส่วยเป็นเครื่องบรรณาการไประยะหนึ่ง แต่ลูกหลานของเจงกิสข่านต้องการทั้งเมืองจีน จึงเป็นที่มาของ “กุบไลข่าน” ที่เข้าไปก่อตั้งราชวงศ์หยวน เป็น “ฮ่องเต้” เสียเอง ที่สืบทอดอำนาจจากราชวัศ์เดิมของจีน
กุบไลข่านรวบรวมจีนให้เป็นหนึ่ง แล้วขยายไป “ทุกทิศ” ยิ่งใหญ่กว่ายุคของ “คุณปู่เจงกิสข่าน” เสียอีก ขยายลงไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ถึง “เวียดนาม” แต่ไม่อาจตี “เวียดนาม” ให้แตกได้ (ทำให้เวียดนามเอามาคุยได้ถึงวันนี้ว่า เอาชนะบรรดามหาอำนาจได้ไม่ว่าจีน ฝรั่งเศส อเมริกา) แต่ความจริง ก่อนนั้นเวียดนามเป็น “เมืองขึ้น” จีนนับพันปี แต่ก็ต่อสู้จนได้อิสรภาพในศตวรรษที่ 10
ราชวงศ์หยวนที่ปกครองเมืองจีนโดยมองโกลสิ้นสุดเพราะถูกโค่นเมื่อปี 1368 โดย “จูหยวนจาง” อดีตผู้นำชาวนา ซึ่งต่อมาได้ขึ้นครองราชย์เป็น “จักรพรรดิหงอู่” ฮ่องเต้องค์แรกของราชวงศ์หมิง ที่สืบทอดอำนาจมาอีกเกือบสามร้อยปี
กำแพงเมืองจีนในสภาพปัจจุบัน ได้รับการบูรณะ ปรับปรุง สร้างใหม่ในยุคราชวงศ์หมิง ทำให้แข็งแรงกว่าเดิม และถูกใช้ไม่เพียงเพื่อป้องกันการรุกราน แต่เพื่อกำหนดเขตแดนและเพื่อควบคุมเรื่องการค้าขาย
“นิทาน” เรื่องนี้สอนว่า บ้านเมืองมีกฎหมายมีขื่อมีแป แต่คนไม่มีศีลธรรม ตั้งแต่ผู้นำลงไปถึงรากหญ้า ปัญหาคอร์รัปชั่น ขาดธรรมาภิบาล ไร้สัจจะ ไม่ซื่อสัตย์สุจริต แย่งชิงอำนาจ แตกสามัคคี
ก็เหมือนกำแพงเมืองจีน ยาวแค่ไหน ใหญ่แค่ไหน ก็ป้องกัน “ศัตรู” ไม่ได้ สุดท้ายก็ตกเป็น “เมืองขึ้น” เขา
เสรี พพ 18 ธ.ค. 23