โบราณวัตถุที่ชื่อการบินไทย
ผมเป็นลูกการบินไทยแท้ๆ ทั้ง พ่อ พี่ชาย พี่สาว และพี่เขยเคยทำงานกับการบินไทยมาอย่างยืดยาวและมีความสุขตามสมควร ครอบครัวของผมเป็นหนี้บุญคุณของการบินไทยมาตลอดชีวิต แต่วันนี้ผมต้องพูดความจริงเกี่ยวกับการบินไทย เพราะการบินไทยมาถึงช่วงสุดท้ายของชีวิตแล้ว ถ้าไม่ยอมรับความจริงและแก้ไขปัญหาจากความจริง การบินไทยก็จะล่มสลายลงอย่างสิ้นเชิง หรืออยู่ได้ก็แต่เพียงโครงร่างภายนอกเหมือนตัวอะไรที่เขานำมาสตาฟต์เอาไว้เท่านั้น
การบินไทย หรือ TG คือภาพย่อของระบอบศักดินาไทย ไม่ใช่กิจการธุรกิจแท้ๆ มาตั้งแต่ต้น มืออาชีพของการบินไทยก็มีอยู่ แต่คนแบบนี้ไม่เคยได้รับอำนาจบริหารสูงสุดในการบินไทย และไม่ได้รับอนุญาตให้แก้ไขปัญหาอันแท้จริง นั่นคือ ระบบบริหารแบบอุปถัมภ์ และ การเลี้ยงไข้ให้กับตัวเหลือบฝูงแล้วฝูงเล่าที่เข้ามาทุจริตคดโกงหรือตักตวงสิทธิประโยชน์ (perks) ในรูบแบบต่างๆ จากการบินไทย จนบริษัทอย่างเสือที่เคยสร้างชื่อเสียงระดับโลก กลับต้องอยู่อย่างแมวที่คอยกลบอุจจาระของตนเองมาหลายปี ความล้มเหลวของการบินไทยคือหลักฐานชิ้นใหญ่ที่แสดงความชั่วร้ายของระบอบการปกครองของไทยตลอดเวลาหลายปีที่ผ่านมา
ครั้งหนึ่ง ตำแหน่งบริหารสูงสุดของการบินไทยเป็นเพียงที่ลงของทหารอากาศยศ พลอากาศโท หรือ พลอากาศเอก ที่หมดโอกาสจะเป็น ผู้บัญชาการทหารอากาศ ส่วนใหญ่จะเป็นหนึ่งใน 5 เสือ ทอ. ที่มีฐานอำนาจใหญ่โตพอจะสร้างปัญหาทางการเมืองในสมัยนั้นได้ ตำแหน่ง DD การบินไทยจึงเป็นบำเหน็จรางวัลปลอบใจของคนเหล่านี้ ก่อนจะปลดเกษียณจากไปอย่างเงียบๆ ในลักษณะเดียวกับ การท่าอากาศยานแห่งประเทศไทย และ วิทยุการบินฯ การบริหารระดับสูงของการบินไทยจึงไม่ได้ใส่ใจกับความเป็นมืออาชีพ ความโดดเด่นของการบินไทยจึงมาจากฝีมือเพียงส่วนหนึ่ง การทำงานส่วนที่เหลือมาจากเครือข่ายเส้นสายระดับชาติที่เป็นเสมือนยาโด๊ปของการบินไทยตลอดมา เช่น การกีดกันไม่ให้เกิดการแข่งขันในธุรกิจการบิน การผูกขาดเส้นทางการบิน เป็นต้น คนอย่าง น.พ. ปราเสริฐ ปราสาททองโอสถ ไม่มีวันเข็น บางกอกแอร์เวย์ ออกมาร่วมเวทีได้สำเร็จ หากไม่มีแรงดันระดับ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ การบินไทยจึง "เก่ง" มาตลอดในรูปแบบ ปลาใหญ่ในบ่อเล็ก คือนึกว่าตัวเก่งกาจมานานหลายสิบปี จนเจอคู่แข่งตัวจริงจากทั่วโลกเข้าแล้วดวงก็เริ่มตกลงเรื่อยๆ เมื่อไม่กี่สิบปีนี้เอง บริษัทที่ด้อยกว่าอย่าง สิงคโปร์แอร์ไลน์ ก็ยังมาขอความรู้ต่างๆ จากมืออาชีพของการบินไทย โดยเฉพาะด้านการจัดการอาหาร (Catering) อยู่เลยมิใช่หรือ?
สหภาพแรงงานที่แสดงความผูกพันใกล้ชิดกับพรรคการเมืองอำนาจเก่า ก็ช่วยป้องกันมาตลอด มิให้เกิดการแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริงในการบินไทยได้ เพราะการแก้ปัญหาอาจหมายถึงการสิ้นสุดโอกาสที่จะได้รับสิทธิประโยชน์แบบเก่าๆ กันต่อไป
ระบบเส้นสาย-ลูกท่านหลานเธอ ช่วยเสริมแรงให้กำลังพลของการบินไทย บางทีในตำแหน่งสำคัญต่างๆ ให้เกิดวัฒนธรรมการทำงานแบบงานอดิเรก ระบบคุณธรรมแทบไม่มีหลงเหลืออยู่ในการบินไทย เมื่อคนแบบนี้เลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่งขึ้นมาเรื่อยๆ จนทั้งบริษัทอยู่ในกำมือของตน ผลที่เกิดขึ้นคงไม่น่าแปลกใจอะไร
ความล้มเหลวของการบินไทย เป็นเนื้อเดียวกันกับความล้มเหลวและความใกล้ล่มสลายของระบอบการปกครองแบบไทย ก็มะเร็งนี้มาจากเซลล์เดียวกัน และกำลังแผ่ขยายลุกลามไปในร่างกายเดียวกัน การฟื้นฟูการบินไทยจึงมิใช่ทางออกอีกต่อไป เวลาฟื้นฟูแบบนั้นได้ผ่านมาแล้วประมาณ 20 ปี ตอนนี้ต้องมาคิดกันแล้วครับว่า จะผ่าตัดที่หัว ลำตัว หรือปลายตีนก่อนกัน หรือจะตายแล้วไปเกิดใหม่เลยทีเดียว.
จักรภพ เพ็ญแข
6 พฤษภาคม พ.ศ. 2563
https://www.facebook.com/560398830659767/photos/a.567695279930122/3236334993066124/?type=3&theater
