สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี: ย้อยรอยความเป็นตะวันตกแบบไทยๆ

อดีตซากรถยนต์หรู Renault ของฝรั่งเศสที่บั้นปลายชีวิตของมันต้องขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ Toyota อาการพังจนซ่อมไม่ได้ คงเหมือนกับสังคมไทยตอนนี้

ที่มา ประชาไท

เห็นอาการต่อต้านสหรัฐ-อียูของบรรดาเหล่าผู้ดีตีนแดงแห่งกรุงรัตนโกสินทร์แล้วให้สงสารระคนกับความสมเพชเวทนา

ที่ว่าน่าสมเพชคือพวกเขาไม่ได้ต่อต้านตะวันตกจริงๆหรอกหากแต่พยายามจะแสดงท่าทีเพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับการรัฐประหารเท่านั้นเอง

ที่ว่าน่าสงสารคือพวกเขาพยายามจะลอกคราบของตัวเองที่ห่อหุ้มด้วยผลิตภัณฑ์และแพรพรรณของแบรนด์ดังจากยุโรปและอเมริกาแต่ไม่สำเร็จ สภาพที่เห็นมันดูน่าขยะแขยงและชวนคลื่นเหียนอย่างบอกไม่ถูก

สำหรับสังคมไทยแล้ว การคืนความเป็นตะวันตกกลับไปนั้นเป็นสิ่งที่ยากลำบากมากเนื่องด้วยบรรดาผู้ดีแปดสาแหรกในประเทศนี้ได้เข้าสู่กระบวนการนั้นมาเป็นเวลากว่าศตวรรษมาแล้ว อาจจะกล่าวได้ว่าประเทศไทยถูกกระบวนการทำให้เป็นตะวันตก (westernization) พร้อมๆกับการกระบวนการในการสร้างรัฐชาติสมัยใหม่โน่นเลยทีเดียว จารีตทางการเมือง การปกครอง การทหารและการเศรษฐกิจของไทยนั้นคือตะวันตก โดยเฉพาะยุโรป และสมัยหลังสงครามโลกครั้งที่สองก็เป็นอเมริกันค่อนข้างมาก รากเหง้าทางปัญญาของไทยนั้นเปลี่ยนจากแขกและเจ๊ก (เล็กน้อย) ไปหาโลกตะวันตก มานานกว่า 100 ปีแล้ว มันเป็นเวลานานมากกระทั่งคนทั่วไปเข้าใจว่าทองหยิบทองหยอดคือขนมไทย

ความเป็นตะวันตกของผู้ดีแปดสาแหรกไทยนั้นแม้จะฉาบฉวยอยู่มากแต่บรรดาแพรพรรณที่ห่อหุ้มมันอยู่นั้นก็แกะออกยากไม่ใช่เล่น แรกเริ่มเดิมทีการเป็นตะวันตกของไทยก็หวังจะเรียนรู้เพื่อสู้กับตะวันตกนั่นแหละ แต่เอาไปเอามามันดันไปสอดคล้องกับแนวคิดฝรั่งที่ว่า "ถ้าอยากจะสู้ตะวันตกก็ทำตัวให้เหมือนตะวันตก แต่วันใดที่คุณเหมือนตะวันตกแล้วคุณสูญเสียความเป็นตัวของตัวเองและถึงวันนั้นคุณก็ไม่เหลืออะไรที่ต้องต่อสู้กับตะวันตกแล้ว"

ผู้ดีไทยพยายามจะเป็นตะวันตกทุกลมหายใจเริ่มต้นจากการแต่งเนื้อแต่งตัว อาหารการกิน เครื่องใช้ไม้สอยไปจนถึงส่งลูกหลานไปชุบตัวเมืองนอกเมืองนา เรียนโรงเรียนและมหาวิทยาลัยชั้นนำในยุโรปและสหรัฐที่ซึ่งแม้แต่ไพร่ฝรั่งก็เข้าเรียนไม่ได้ เพื่อให้พวกเขากลับมาเป็น "ผู้ดี" มีชาติตระกูลคู่ควรแก่การเป็นชนชั้นผู้ปกครองของไทย พวกนี้ส่วนใหญ่คือพวกเชื้อเจ้าและตระกูลขุนนางในปัจจุบัน พวกเขากินซีส กินเค๊ก ดื่มไวน์ ใช้ของนอกเป็นอาจิน ไม่มีผู้ดีไทยคนไหนแสดงออกถึงความเป็นเอเชียหรือแม้แต่นิยมเอเชียเลยแม้แต่น้อย ความเป็นเจ๊กและเป็นแขกไม่ใช่ลักษณะผู้ดีของไทย

บรรดาผู้ดีตีนแดงคือพวกที่เกิดหลังได้ดิบได้ดีเพราะการศึกษาหรือทำมาค้าขายจนร่ำรวย ก็เฝ้าลอกเลียนแบบพวกผู้ดีแปดสาแหรกอย่างเอาเป็นเอาตายเพื่อจะได้รับการยอมรับเฉพาะอย่างยิ่งพวกที่มีเชื้อเจ๊กต้องกล้ำกลืนฝีนทนทิ้งกำพรืดตัวเองไปใส่แพรพรรณแบบฝรั่ง หัดให้ซ่อมใช้มีดแทนตะเกียบหรือการกินด้วยมือ ทาเล็บ ทาตา ย้อมผม ให้ดูเหมือนเขา เครื่องใช้ตั้งแต่ชุดชั้นในก็ต้อง Victoria Secrete ยันเครีองซักผ้า Electrolux รถยนต์ญี่ปุ่นมันก็ดูก๊องแก๊งไป อย่างต่ำๆต้อง Mercedes จะซือรถกระป๋องอย่าง Honda Jazz ให้ลูกเป็นของขวัญสอบติดมหาวิทยาลัยห้องแถวก็ไม่ได้ แต่ยังต้องเป็น Mini Cooper น้อยไปกว่านี้ก็ไม่ได้ แม้ว่าในความเป็นจริงสินค้าจากยุโรปที่มียี่ห้อทั้งหลายนั่นไม่ว่า Louis Vitton, Hermes, L'Oreal, Gucci ก็ผลิตแถวนี้แหละ อีกทั้งคุณภาพก็ไม่ได้ดีเด่ไปกว่าของญี่ปุ่นหรือแม้แต่ของก๊อบจากจีนเลย แต่พวกเขาก็ใช้มันเพื่อบ่งบอกรสนิยมและความเป็นตัวตนของตัวเอง สิ่งเหล่านั้นไม่ใช่ของใช้ธรรมดาๆแต่เป็นสิ่งบ่งบอกฐานะทางสังคมที่ฉาบฉวยของพวกเขา นานวันเข้ามันก็ติดถ้าคิดจะลอกมันออกพวกเขาคงต้องเดินเปลือยกาย

มาถึงวันนี้ พวกเขาจึงรู้สึกเจ็บปวด รวดร้าว ราวกับว่าจิตวิญญานกำลังจะออกจากร่าง มันเป็นวันที่พวกฝรั่งที่เคยรู้จักมักคุ้นหรือคิดว่ารู้จักดี กลับทำตัวไม่คุ้นเคย ไม่เข้าใจสิ่งที่ผู้ดีไทยพากันสนับสนุนอย่างออกหน้าออกตาคือรัฐประหารแถมยังมาลงโทษคว่ำบาตรประเทศไทยเสียอีก ทำราวกับว่าสิ่งนี้เป็นสิงผิดปกติในสังคมไทยเสียเหลือเกิน การรัฐประหารแม้แต่ศัพท์ภาษาต่างด้าวก็ยังว่า coup d'etat นั่นภาษาฝรั่งเศสแท้ๆเลยเชียว ใยพวกฝรั่งยังพากันต่อต้าน โลกนี้ช่างเข้าใจยากเสียนี่กระไร
...

เรื่องเกี่ยวข้อง...

ฝันกลางวัน หรือ พารากอน เตรียมเจ๊ง...จริงหรือ โดน อียู-สหรัฐแบน ไทยยังชิลด์ๆ แล้วหันมา นิยมไทยในโลกาภิวัตน์?!?