Pipob Udomittipong
18h
เมื่อวาน ศาลอาญาระหว่างประเทศ #ICC ออกหมายจับ 2 คน วลาดิเมียร์ ปูติน กับ Maria Lvova-Belova กรรมาธิการด้านสิทธิเด็ก ในข้อหา #อาชญากรรมสงคราม จากการลักพาตัวเด็กยูเครนพันกว่าคนไปไว้ในดินแดนของรัสเซีย ถือเป็นความผิดตามกม.ระหว่างประเทศในแง่ที่เป็น “การเนรเทศและการเคลื่อนย้ายประชากรอย่างไม่ชอบด้วยกฎหมาย” หรือ “Unlawful deportation and transfer” เป็นสิ่งต้องห้ามของชาติที่ใช้กำลังยึดครองปท.อื่น
ถือเป็นเรื่องใหญ่ เพราะจนถึงตอนนี้ ศาล ICC มักออกหมายจับ หรือไต่สวนคดีกับผู้นำปท.ในแอฟริกาเป็นส่วนใหญ่ และถือเป็นครั้งแรกที่ศาลออกหมายจับผู้นำรัสเซีย ที่เป็นหนึ่งในสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงฯ #UNSC องค์กรโลกบาลที่มีอำนาจอย่างมากในกิจการระหว่างประเทศ
ที่ผ่านมา ทางการรัสเซีย ปูติน มาเรีย ไม่เคยปฏิเสธการนำตัวเด็กยูเครนไปไว้ในดินแดนใต้อานัติของตน อ้างว่าเป็นการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ออกข่าวกันเอิกเกริกว่าตัวเองช่วยเด็กเหล่านี้จาก “ประเทศนาซี” และให้การศึกษาใหม่ reeducation กับเด็กเหล่านี้
อัยการศาล ICC กล่าวหาว่า เด็กยูเครน 1,000+ คน ถูกลักพาตัวไปดินแดนของรัสเซีย ถูกจับเข้ารร.ที่สอนด้วยภาษารัสเซีย ทำพาสปอร์ตรัสเซียให้เด็กเหล่านี้ หาพ่อแม่บุญธรรมให้เด็ก ทั้งที่เด็กยังมีพ่อแม่หรือญาติพี่น้องในยูเครน อาจมีคนแย้งว่าในภาวะที่เกิดสงคราม การนำตัวเด็กออกจากพื้นที่สงครามไม่สามารถทำได้หรือ?
คาริม ข่าน อัยการศาล ICC บอกว่า การอพยพเด็กออกมาจากพื้นที่สงครามเป็นสิ่งที่ทำได้ แต่เบื้องต้นควรนำตัวเด็กไปพบกับครอบครัวในปท.ของพวกเขาเองก่อน หรือไม่ก็นำตัวไปปท.ที่สามที่เป็นกลาง การนำตัวเด็กไปยังปท.ที่ยึดครองปท.อื่น “occupying power” ถือว่าขัดกับอนุสัญญาเจนีวาที่ให้การคุ้มครองเป็นพิเศษกับเด็ก (https://youtu.be/DfsrpB5xvNk)
การออกหมายจับปูติน จะเกิดผลกระทบอย่างไรบ้าง เบื้องต้นการนำตัวปูตินมาไต่สวนที่กรุงเฮกคงทำไม่ได้ เพราะรัสเซียไม่ได้เป็นรัฐภาคีธรรมนูญกรุงโรม คงไม่ให้ความร่วมมือ แต่ถ้าปูตินเดินทางไปปท.อื่นที่เป็นรัฐภาคี (123 ปท.) เขาก็อาจถูกจับตัวส่งมากรุงเฮก คล้าย ๆ กับที่สโลโบดัน มิโลเซวิก อดีตผู้นำเซอร์เบียที่ถูกจับ และส่งตัวไปขึ้นศาล ICTY
ทำไมศาล ICC จึงมีอำนาจสอบสวนเรื่องนี้ ทั้งที่ยูเครนและรัสเซียต่างไม่ได้เป็นรัฐภาคีของธรรมนูญกรุงโรม? ง่ายมากเลยครับ รบ.ยูเครนเคยยื่นจดหมายถึงศาล ICC 2 ครั้งประกาศยอมรับเขตอำนาจศาล ในการสอบสวนความผิดอาญาในดินแดนของตนเมื่อปี 2014 แค่นั้นเอง https://www.icc-cpi.int/Pages/item.aspx...
ในทำนองเดียวกัน ถ้าเราต้องการให้ศาล ICC เข้ามาสอบสวนกรณีสังหารหมู่ปี 2553 ไม่จำเป็นต้องให้สัตยาบันรับรองธรรมนูญกรุงโรม แค่รบ.ไทยส่งจม.ฉบับเดียวประกาศยอมรับเขตอำนาจศาล ระบุเลยว่าต้องการให้สอบเฉพาะกรณีไหน เกิดขึ้นเวลาใด แต่ทำไมรบ.ยิ่งลักษณ์จึงไม่ทำแบบนั้น?
อย่าอ้างว่าการยอมรับเขตอำนาจศาล ICC จะนำไปสู่การออกหมายจับกษัตริย์ไทย แทบจะเป็นไปไม่ได้เลย อัยการศาล ICC ต้องสอบสวน จนได้หลักฐานในเบื้องต้นที่โยงถึงผู้สั่งการก่อน จึงขอออกหมายจับได้ ไม่ใช่ซี้ซั้วก็ออกหมายจับเอง แบบกรณีของรัสเซีย อัยการข่านต้องมีหลักฐานว่าว ลาดิเมียร์ ปูตินเป็นผู้สั่งการให้ลักพาตัวเด็ก ศาลจึงออกหมายจับให้
รอฟังความเห็นของสลิ่มรัสเซีย + #เจียมธีระสกี้ ครับ
