วันพุธ, สิงหาคม 05, 2563

สุนทรกถา The Great Dictator




Charlie Chaplin - Final Speech from The Great Dictator
...
สุชาติ สวัสดิ์ศรี
Yesterday at 5:32 AM ·

สุนทรกถา
The Great Dictator

จงอย่าหมดหวัง
ให้วัยหนุ่มสาวมีอนาคต
ให้วัยชรามีความมั่นคง

เผด็จการทั้งหลายจะม้วยมอด

ชาลี แชปปลิน เขียน
สุชาติ สวัสดิ์ศรี แปล

ข้าพเจ้าเสียใจ ข้าพเจ้าไม่ได้ต้องการเป็นจักรพรรดิ มันไม่ใช่ธุระอะไรของข้าพเจ้า ข้าพเจ้าไม่ต้องการปกครองหรือยึดครองผู้ใด ถ้าเป็นไปได้ข้าพเจ้าอยากช่วยเหลือทุกๆท่าน ไม่ว่าจะเป็นผิวขาวหรือผิวดำ
พวกเราต้องช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ความเป็นมนุษย์อยู่ที่ตรงนี้มิใช่หรือ เราต้องการมีชีวิตเพื่อร่วมความรื่นรมย์กับผู้อื่น ไม่ใช่ร่วมความทุกข์กับผู้อื่น เราไม่ต้องการเกลียดชังใคร ในโลกนี้ยังมีที่ว่างเหลือพอสำหรับทุกคน แผ่นดินยังอุดมและยังสามารถแจกจ่ายไปให้ทุกคนได้

วิถีชีวิตที่เป็นไปของคนเรานั้นควรจะเป็นอิสระและงดงาม แต่ขณะนี้เรากำลังสูญเสียวิถีชีวิตเช่นนั้นไป ความโลภกำลังวางยาพิษใส่จิตวิญญาณของมนุษย์ และมันห้อมล้อมโลกของเราไว้ด้วยความเกลียดชัง โดยนำเราทั้งมวลไปสู่ความทุกข์ทรมานและการนองเลือด เราเร่งอัตราการพัฒนา แต่เราปิดประตูขังตัวเอง เครื่องจักรให้ความมั่นคงก็จริง แต่กลับทอดทิ้งสิ่งที่เราปรารถนา ความรู้ของเราทำให้เรากลายเป็นคนชอบเสียดสี ความฉลาดของเราทำให้เรากลายเป็นคนแข็งกระด้างและไร้ความเมตตา เราคิดมากเกินไป แต่รู้สึกเพียงเล็กน้อย เราต้องการมนุษยธรรมมากกว่าต้องการเครื่องจักร เราต้องการความเมตตาและความอ่อนโยนมากกว่าความฉลาด หากปราศจากคุณธรรมที่ว่ามา ชีวิตเราก็จะก้าวไปสู่ความรุนแรง และมวลมนุษย์ก็จะพังพินาศ

เครื่องบินและวิทยุทำให้เราเข้ามาอยู่ใกล้กัน สิ่งอันเป็นธรรมชาตินี้เรียกร้องคุณงามความดีให้บังเกิดขึ้นในตัวมนุษย์ เรียกร้องความเป็นพี่เป็นน้อง เพื่อเอกภาพแห่งมวลมนุษย์ แม้บัดนี้เสียงของข้าพเจ้าก็ได้หยั่งลึกลงไปถึงผู้คนจำนวนนับล้านทั่วโลก ผู้คนชายหญิงและเด็กเล็กๆอีกนับไม่ถ้วน ซึ่งหมดความหวังและกลายเป็นเหยื่อของระบบที่สร้างขึ้นมาทรมานมนุษย์และคุมขังผู้คนที่บริสุทธิ์ ข้าพเจ้าอยากขอบอกแก่ผู้ที่ได้ยินเสียงของข้าพเจ้า

จงอย่าหมดหวัง..

ความทุกข์ยากที่เรามีอยู่ในครอบครองได้เดินทางมาถึงพร้อมกับความโลภ และความขมขื่นแห่งมวลมนุษย์ผู้หวาดหวั่น เส้นทางแห่งความเจริญของมนุษย์ และของความเกลียดชังจะผ่านไป

เผด็จการทั้งหลายจะม้วยมอด

อำนาจที่พวกเขาเอาไปจากประชาชนจะกลับคืนสู่ประชาชน มนุษย์หลั่งเลือดล้มหายตายไป แต่เสรีภาพจะคงอยู่

ทหารทั้งหลาย
จงอย่ามอบตัวของท่านให้พวกกินเลือดที่ชิงชังท่าน ทำให้ท่านเป็นทาส กักขังท่านไว้ในคอก สั่งให้ท่านทำโดยไม่คำนึงว่าจะคิดหรือรู้สึกอย่างไร ก็ใครเล่าที่ฝึกพวกท่าน ขุนพวกท่าน ปฏิบัติต่อพวกท่านเหมือนเป็นวัวควาย แล้วยังใช้ท่านเหมือนเป็นฟางหญ้าแห้ง จงอย่าอุทิศตัวของท่านให้พวกที่ผิดธรรมชาติเหล่านี้ พวกมนุษย์จักรกลที่มีจิตใจเป็นเครื่องยนต์และหัวใจเป็นเครื่องจักร พวกท่านไม่ใช่เครื่องจักร ท่านเป็นมนุษย์

ด้วยความรักในมนุษยธรรมของท่าน จงอย่าเกลียดกัน การไร้ซึ่งความรักนี่แหละที่ทำให้คนเราเกลียดกัน และผิดธรรมชาติ

ทหารทั้งหลาย
อย่าต่อสู้กันเพื่อความเป็นทาส แต่จงต่อสู้เพื่อเสรีภาพ บทที่ 17 ของเซนต์ลุคได้เขียนบอกไว้ว่า อาณาจักรของพระเจ้านั้นมีในตัวมนุษย์ทุกคน ไม่ใช่อยู่ที่คนใดคนหนึ่ง หรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง แต่อยู่กับมนุษย์ทั้งมวล อยู่ในตัวท่านเอง ท่านคือประชาชนผู้ทรงอำนาจ อำนาจที่จะสร้างเครื่องจักร อำนาจที่จะสร้างความรื่นรมย์ ท่านคือประชาชนผู้มีอำนาจทำให้ชีวิตนี้เป็นอิสระและงดงาม จงสร้างชีวิตนี้ให้เป็นการผจญภัยที่ล้ำเลิศ

ในนามแห่งประชาธิปไตย
เราจงมาใช้อำนาจนั้น จงมาร่วมมือกัน เราจงมาต่อสู้เพื่อโลกใหม่ โลกอันรื่นรมย์ที่จะให้มนุษย์มีโอกาสทำงานร่วมกัน ให้วัยหนุ่มสาวมีอนาคต และให้วัยชรามีความมั่นคง

ด้วยคำมั่นสัญญานี้ พวกมนุษย์กินเลือดที่ขึ้นสู่อำนาจนั้นล้วนแต่หลอกลวง พวกเขาไม่ได้ทำตามสัญญาที่ให้ไว้ และพวกเขาจะไม่มีวันทำ เผด็จการทั้งหลายทำได้เพียงแค่ทำให้ตัวเองเท่านั้นเป็นอิสระ แต่กลับกดประชาชนลงเป็นทาส เราทั้งหลายมาร่วมกันต่อสู้เพื่อความเป็นอิสระแก่โลกกันเถิด จงทำลายเครื่องกีดขวางระหว่างชาติ ทำลายความละโมบโลภมาก จงอย่าอดกลั้นอีกต่อไป จงต่อสู้เพื่อโลกแห่งเหตุผล โลกที่วิทยาศาสตร์และความเจริญจะนำไปสู่ความรื่นรมย์ของเราทั้งปวง

ทหารทั้งหลาย
ในนามแห่งประชาธิปไตย รวมกันเราอยู่

ฮันน่า เธอได้ยินฉันไหม

ไม่ว่าเธอจะอยู่ที่ไหนก็ตาม จงมองขึ้นไป มองขึ้นไป ฮันน่า เมฆหมอกกำลังเปิดออก ดวงตะวันกำลังส่องลอดลงมา เรากำลังจะออกจากความมืดไปสู่แสงสว่าง เรากำลังจะไปให้ถึงโลกใหม่
มองขึ้นไป ฮันน่า จิตวิญญาณของมนุษย์ติดปีกแล้ว และพวกเขาจะบินไปในที่สุด บินไปสู่รุ้งกินน้ำ และแสงสว่างแห่งความหวัง

มองขึ้นไป ฮันน่า มองขึ้นไป

---------------------
สุนทรกถาจากตอนจบของภาพยนตร์เรื่อง The Great Dictator
นำแสดงและกำกับการแสดง โดย ชาลี แชปปลิน The Great Dictator เป็นภาพยนตร์เสียงในฟิล์มเรื่องแรกของชาลี แชปปลิน เมื่อ ค.ศ.1940

หมายเหตุ : บทแปลที่ปรากฎนี้เคยพิมพ์ในหลายที่หลายแห่ง ทั้งในช่วงก่อนและหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ขอนำมาปรากฎอีกครั้ง เพราะเห็นมีนักวิจารณ์วรรณกรรมท่านหนึ่งเอ่ยถึงคำว่า "ความเป็นมนุษย์"

ตรวจแก้ภาษา : 24 มิถุนายน พ.ศ. 2557