อย่างนี้นี่เอง มิน่า :วิเคราะห์ที่มาของการสั่งแบน Tropico 5

ด้วยความสงสัยว่าเหตุใด คสช. ชอบห้ามกระทำในสิ่งอันทันสมัยแห่งวัฒนธรรมโลกาภิวัฒน์ อย่างเช่นด้านการศึกษาก็ห้ามอ่านหนังสือ ๑๙๘๔ ของจ๊อร์จ ออร์เวลล์ ด้านโภชนาการห้ามกินแซนวิช (อาหารชนิดที่ทำง่าย ราคาถูกของชาติตะวันตก) ด้านบันเทิงก็ห้ามชูสามนิ้วเอาอย่าง ‘แค้ทนิส’ ในหนังเดอะฮั้งเกอร์เกมส์ นี่ด้านการละเล่นวิดีโอเกม ท่านห้ามจัดจำหน่าย ‘Tropico 5’ ซะแล้ว

สาวความตามรายงานของ www.hereandthere.today เสียก่อนว่า “จากกรณีที่สำนักพิจารณาวีดิทัศน์ กรมส่งเสริมวัฒนธรรม มีคำสั่งไม่อนุญาตให้จำหน่ายเกม Tropico 5 ของบริษัท นิวอีร่า อินเตอร์แอคทีฟ มีเดีย เนื่องด้วยเนื้อหาเกมบางส่วนอาจกระทบต่อความสงบเรียบร้อยของประเทศ ไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน”

ซึ่งได้ปรากฏข่าวไปตามสื่อมวลชนตะวันตกทั่วโลก รวมทั้งการวิพากษ์วิจารณ์ต่างๆ นานา โดยเฉพาะจาก แดเนียล จ๊อร์จ แห่ง gamesided.com ที่บอกว่าปกติแล้วเกมนี้ไม่ได้เป็นที่รู้จักกว้างขวางในประเทศไทยเท่าไรนัก แต่การสั่งห้ามจำหน่ายได้เพิ่มความสนใจให้คนอยากรู้ อยากดู และอยากเล่น

เขาเขียนวิจารณ์ในตอนหนึ่งว่าข้ออ้างห้ามจำหน่ายเพราะอาจ ‘กระทบต่อสันติสุขและความมั่นคงของประเทศ’ นั้นขึ้นอยู่กับทัศนคติเสียมากกว่า ตัวเขาเองคาดเอาว่ามีคนไปกระซิบคณะรัฐประหารว่าเกมนี้ไม่เหมาะสม เพราะ “มีบางอย่างเกี่ยวกับหลักการดูแลสารทุกข์สุขดิบแก่ประชาชนให้มากขึ้นด้วยการอำนวยปัจจัยอันจำเป็นแก่พวกเขา (เว้นแต่จะถูกลุกขึ้นต่อต้าน หรือไม่ตนก็กลายเป็นขี้โกงไปเสียเอง)”

อย่างไรก็ดี น.ส.นงลักษณ์ สหวัฒนพงษ์ ผู้จัดการฝ่ายการตลาด บริษัท นิวอีร่า อินเตอร์แอคทีฟ มีเดีย ผู้จัดจำหน่ายซอฟต์แวร์เกม ได้ระบุว่า “ที่ผ่านมาทาง New Era ได้จำหน่าย Tropico 3 และ 4 ในประเทศไทยโดยไม่มีปัญหา แต่ในภาค 5 เนื้อเรื่องเปลี่ยนแปลงไป”

ทั้งนี้ถ้อยความลายลักษณ์อักษรจากบริษัทคาลิปโซ่มีเดียแห่งเยอรมนี ผู้ผลิตเกมซิมชุดโทรปิโก้ ยืนยันว่า Tropico 5 ถูก คสช. สั่งห้ามขายจริง แม้ว่าผลิตภัณฑ์ก่อนๆ เช่น Tropico3 และ Tropico 4 ได้รับการต้อนรับอย่างดีในประเทศไทย ซึ่งจุดมุ่งหมายในการเสนอเกมส์เหล่านี้เพื่อความเพลิดเพลินพร้อมด้วยอารมณ์ขัน

จึงต้องหันไปดูให้หายข้องใจว่าไอ้ ทร็อปปิโก ๕ นั้นมันเป็นมาฉันใด เพราะเหตุไรจึงต้องถูกกีดกั้น มันก้าวหน้าเกินไป หรือถอยไม่ทันท่านผู้นำกันแน่

เอกสารของบริษัทคาลิปโซ่มีเดียกล่าวถึงวิดีโอเกม Tropico 5 ไว้ว่า แตกหน่อออกมาจาก Tropico 4 และมีลักษณะคล้ายกันอย่างมากกับรุ่นเสริมทรงของ Tropico 4 ที่ออกมาเมื่อปี ๒๕๕๕ ให้ชื่อว่า ‘ฮุนต้า’ (Junta) หรือ ‘คณะรัฐประหาร’ 

อันเป็นเกมเปลี่ยนเกาะแห่งหนึ่งให้เป็นรัฐทหาร ซึ่งกลายเป็นสิ่งเกิดขึ้นจริงในประเทศไทยเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา

ผู้เล่นเกม Tropico 5 สวมบท El Presidente หรือประธานาธิบดี โดย “จะต้องแก้ไขปัญหาที่เปลี่ยนแปลงไปอยู่เรื่อยๆ เกี่ยวกับปากท้องของประชาชนที่ตนปกครอง รวมทั้งข้อเรียกร้องจากพวกที่ต่อต้าน และฝักฝ่ายต่างๆ ทั้งนี้เพื่อวางรากฐานอันมั่นคงไว้สำหรับการสืบทอดอำนาจของตนเอง

การสร้างฐานอำนาจของตนเองนี้ทำได้โดยแต่งตั้งคนในตระกูลเข้าครองตำแหน่งทรงอิทธิพลต่างๆ อาทิ เอกอัครราชทูต ผู้บัญชาการทหาร แม้กระทั่งตัวผู้ปกครองสูงสุดด้วย ให้เกิดความมั่นคงว่าราชวงศ์ของตนจะยืนยงตลอดยุคสมัย”

บนหน้ารีวิวโปรแกรมวิดีโอเกมของเว็บ www.blognone.com กล่าวถึงเกม Tropico 5 ไว้อย่างละเอียดว่า

“ผู้เล่นจะรับบทเป็นท่านผู้นำของเมือง โดยในยุคเริ่มแรกเราจะได้เป็น ‘ท่านผู้ว่า’ ซึ่งถูกราชวงศ์ผู้มีอำนาจส่งมาปกครองเกาะเล็กๆ เพื่อหาประโยชน์ให้กับราชวงศ์ในยุคล่าอาณานิคม” (เนื้อเรื่องบอกว่าราชวงศ์ต้องการเงินไปสร้างวังใต้น้ำ)

“ทางราชวงศ์นั้นก็ไม่ได้ปกครองให้ราษฎรมีความสุขมากเท่าไหร่ ประชาชนแบ่งออกเป็นสองฝ่าย คือ ประชาชนส่วนมากเป็น พวกนิยมกษัตริย์ (Royalist) และ พวกนักปฏิวัติ (Revolutionist) ที่มองว่าราชวงศ์เอารัดเอาเปรียบและต้องการแบ่งแยกดินแดนออกเป็นอิสระ”

“เป้าหมายของเราคือ เราต้องทำให้ประชาชนบนเกาะของเราเห็นด้วยกับพวกนักปฏิวัติ เพื่อที่เราจะทำการประกาศอิสรภาพ และก้าวขึ้นเป็น “ประธานาธิบดี” (El Presidente) ให้ได้ก่อนที่วาระปกครองของตำแหน่งผู้ว่าจะหมดลง (เริ่มแรกจะมีวาระ 4 ปี)”

“เมื่อเรามีคะแนนนิยมฝั่งนักปฏิวัติมากเกินครึ่งหนึ่ง ก็จะสามารถปฏิวัติประกาศอิสรภาพจากราชวงศ์ตั้งตัวเองเป็นประเทศอิสระ โดยเมื่อประกาศอิสรภาพ เราจะต้องเขียน “รัฐธรรมนูญ” ขึ้นมา เพื่อปกครองเกาะของเรา หลักจากนั้นก็จัดการเลือกตั้ง และปกครองประเทศผ่านยุคต่างๆ ให้รุ่งเรืองต่อไป”

“รัฐธรรมนูญเป็นสิ่งที่จะกำหนดแนวทางของประเทศ ในการเขียนรัฐธรรมนูญเราจะมีตัวเลือกในหมวดต่างๆ ว่าเราจะปกครองประเทศในแบบไหน โดยในการเขียนครั้งแรกนั้นจะมีให้เลือก 3 หมวด ได้แก่

1. สิทธิในการเลือกตั้ง ตัวเลือกคือ เลือกได้เฉพาะผู้ชาย, เฉพาะคนรวย หรือเลือกได้ทุกคน
2. สิทธิในการนับถือศาสนา ตัวเลือกได้แก่ ประกาศศาสนาคริสต์เป็นศาสนาประจำชาติ, ให้อิสระในการนับถือศาสนา, ไร้ศาสนา
3. กองกำลัง ตัวเลือกได้แก่ อาสาสมัคร, ทหารเกณฑ์ และจัดตั้งกองทัพ”

“ตัวอย่างวิธีการเพิ่มคะแนนเสียง เช่น

• “คืนความสุข” ให้กับประชาชนด้วยวิธีต่างๆ เช่น สร้างร้านเหล้าหรือโรงมหรสพ หากประชาชนมีความสุข เราก็ได้คะแนนเพิ่ม
• “ลดภาษี” ลดภาษีเรียกคะแนนนิยมกับชนชั้นกลางและชนชั้นสูง
• “ฆ่าเลย” สามารถกดฆ่าคู่แข่งได้ด้วยนะครับ หรือจะแค่ดิสเครดิตก็ได้ (แต่ยังไม่เคยลองนะว่าจะออกมาเป็นยังไง)
• “ซื้อเสียง” เราสามารถจ่ายเงินเพื่อโกงผลเลือกตั้งได้ด้วย”

“ในขณะที่เราปกครองเกาะ นอกจากเราจะมีเงิน “$” เป็นเงินของรัฐบาลเพื่อใช้จ่ายสร้างสิ่งต่างๆ เรายังมีเงินในบัญชีสวิส “$$” ที่ได้มาจากการคอรัปชั่นอีกด้วย เงินคอรัปชั่นนี้ไม่สามารถใช้จ่ายได้บนเกาะ แต่เราสามารถเอาไปซื้อ ‘ของพิเศษ’ กับต่างประเทศได้ 

โดยวิธีที่จะได้เงินจะมากับภารกิจต่างๆ ที่มีให้เลือกผลตอบแทน จะมีให้เลือกว่าเราจะรับผลตอบแทนเป็นเงิน “$” เพื่อเข้างบประมาณประเทศ หรือรับเป็นเงินสวิส “$$” เพื่อเข้าบัญชีส่วนตัว นอกจากนี้การออกกฎหมายหรือใบอนุญาตบางอย่างเราก็จะได้เงินใต้โต๊ะเข้าบัญชีสวิสด้วยเหมือนกัน เช่น กฎหมายการอนุญาตก่อสร้าง จะทำให้ค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างแพงขึ้น 20% แต่เงินที่เพิ่มขึ้นมานี้ ครึ่งหนึ่งจะเข้ากระเป๋าเรา”

“ทหารเป็นอีกส่วนสำคัญในเกมนี้ ตั้งแต่เริ่มเราจะมีหน่วยทหารส่วนตัวจำนวนหนึ่ง แต่หลังจากนั้นความต้องการทหารจะเพิ่มขึ้น ทั้งการใช้ประโยชน์ เช่นส่งไปสำรวจเกาะ หรือใช้จัดการกับกองกบฏ อย่างไรก็ตาม เมื่อมีทหารมากขึ้นก็จะเสี่ยงต่อการก่อรัฐประหารได้เช่นกัน 

สิ่งที่เราต้องทำคือตรวจสอบความจงรักภักดีของทหารอยู่เรื่อยๆ หากเราทำอะไรไม่ดีกับทหาร เช่น ตัดงบประมาณ ทำให้ทหารไม่มีความสุข ความจงรักภักดีจะเริ่มลดลง จนถึงจุดหนึ่งทหารจะขับรถถังออกมายิงวังของเรา”

“เมื่อทหารและประชาชนลุกขึ้นมาต่อต้านและพังวังของเราจนล่มสลาย ก็ถือว่าเราพ่ายแพ้และจบเกมไปครับ”

บรรดาคอวิดีโอเกมขาประจำเว็บ ‘บล็อกนัน’ นี้เข้าไปคอมเม้นต์กันตรึม หลายคนบอกว่าอ่านรีวิวแล้วอยากเล่น ต้องรีบไปดาวน์โหลด บ้างถึงขนาดบอกว่าอ่านแล้วขนลุก บางรายขอบใจผู้เขียนรีวิวที่แนะนำ รายหนึ่งเห็นด้วยว่าสมแล้วที่คณะทหารสั่งห้าม  

“อ่อ เนื้อหาเป็นอย่างงี้เอง มิน่าโดนแบน” เขาว่า

อีกรายให้ feedback ทันทีหลังบทรีวิวโพสต์ได้ไม่กี่นาฑีว่า

“มันอย่างนี้นี่เองง ถึงได้แทงใจ”