แนวรบโควิด-19 :
ว่าด้วยคณิตศาสตร์โควิด
และ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน
......................................
.
.
1) โรคโควิด-19 (ซึ่งต่อไปนี้ผมขอเรียกสั้นๆว่า โควิด) เป็นโรคใหม่ เพิ่งอุบัติขึ้นในโลกของมนุษย์ได้เพียง 4 เดือน ความรู้เกี่ยวกับโควิดจึงมีน้อยมาก ต้องเรียนผิดเรียนถูก ไม่มีใครรู้จริง เราทุกคนต่างเป็นนักเรียนน้อย เพียงแต่บางคน บางประเทศ ต้องจ่ายค่าเล่าเรียนด้วยราคาแพง
.
2) การทำนายอัตราการป่วยของโควิดมีหลายโมเดล แต่การทำนายด้วยกราฟเส้นตรงโดยใช้อัตราเพิ่มเป็นเปอร์เซ็นต์ เป็นการทำนายที่คร่าวๆที่สุด ไม่มีหลักเกณฑ์ทางระบาดวิทยา ไม่มีการนำตัวแปรต่างๆมาประกอบการทำนาย เช่น วัฒนธรรม เศรษฐศาสตร์พฤติกรรม ความตื่นตัวในการป้องกันและควบคุมโรค ฯลฯ มาประกอบการพิจารณา
.
ดังนั้น จึงมีความเป็นไปได้ แต่ก็มีโอกาสผิดพลาด
.
3) ตัวเลขการทำนายจำนวนผู้ป่วยที่ปรากฎออกมาในช่วงต้นสัปดาห์ ทำให้เกิดความตื่นตระหนก เพราะทำนายว่า ในวันที่ 15 เมษายน
.
หากเราไม่ทำอะไร จะมีผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้น 33% ทุกวัน และมีผู้ป่วยโควิด 350,000 คน ตาย 7,000 คน
.
หากร่วมกันอยู่บ้าน ใช้มาตรการแรง จะมีผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้น 20% ทุกวัน และมีผู้ป่วยโควิด 24,000 คน ตาย 485 คน
.
4) แต่ปรากฎว่า ตัวเลขผู้ป่วยใหม่ย้อนหลัง 4 วันที่กระทรวงสาธารณสุขแถลงออกมา มีประมาณ 100 รายเศษทุกวัน ไม่มีการเพิ่ม 20% หรือ 33% แต่อย่างใด
.
ยกเว้นวันที่มีผู้ป่วยใหม่กว่า 180 รายเกิดขึ้น ทั้งนี้เป็นเพราะมีการเปลี่ยนเกณฑ์ในการวินิจฉัยผู้ป่วย จากที่เคยต้องยืนยันด้วยการตรวจเชื้อ 2 ครั้ง เปลี่ยนเป็นยืนยันด้วยการตรวจเชื้อเพียงครั้งเดียว ทำให้ตัวเลขพุ่งสูงขึ้นมากในวันนั้นเพราะเป็นการเอาตัวเลข 2 วันมารวมกัน
.
แต่หลังจากนั้น จำนวนผู้ป่วยใหม่ก็ลดลงมาเหลือวันละ 100 กว่าๆเล็กน้อยติดต่อกันมา
.
5) หากลองคำนวณว่า มีจำนวนผู้ป่วยใหม่เพิ่มขึ้นประมาณ 100-120 คนทุกวัน (เหมือนที่เพิ่มมาในช่วง 3-4 วันนี้) จนถึง 15 เมษายน จะมีผู้ป่วยสะสมประมาณ 3,000-3,500 คน และถ้ามีผู้เสียชีวิตที่อัตรา 2% จะเท่ากับเสียชีวิต 60-70 คน
.
6) ตัวเลขในข้อ 5 ไม่ต่างนักจากที่นักระบาดวิทยาของกรมควบคุมโรคเคยทำนายไว้ว่า ผู้ป่วยสะสมก่อนวันสงกรานต์ 2563 จะเท่ากับประมาณ 2,500 คน
.
7) ประเทศไทยควบคุมโรคโควิดได้ผลดีมาตลอดตั้งแต่เดือนมกราคมและกุมภาพันธ์ 2563 จนเคยมีการตั้งคำถามว่า กระทรวงสาธารณสุขปิดบังตัวเลขหรือไม่ ซึ่งผมเชื่อว่าไม่เป็นเช่นนั้น เพราะมั่นใจในความเป็นมืออาชีพของนักระบาดวิทยาในกรมควบคุมโรค
.
8)จุดเปลี่ยนของสถานการณ์โควิดในไทย เริ่มต้นจากเวทีมวยลุมพินีเมื่อวันที่ 6 มีนาคม ซึ่งเกิด Super Spreader คล้ายกับผู้ป่วยรายที่ 31 ของเกาหลีใต้ และนำมาซึ่งจำนวนผู้ติดเชื้อมากมายหลังจากนั้น
.
9) เราโชคดีที่คุณแมทธิว ดีน ซึ่งได้รับเชื้อ และเปิดเผยว่า ตนเป็นโรคโควิดทันทีที่มีการยืนยันผลเมื่อวันที่ 13 มีนาคม ทำให้มีการสอบสวนโรคย้อนกลับไปถึงผู้ร่วมอยู่ในเหตุการณ์วันนั้น และสะกัดกั้นการแพร่ระบาดได้ผลพอสมควร เร็วกว่าที่เกิดขึ้นในกรณี Super Spreader ของเกาหลีใต้
.
10) สถานการณ์โควิดในไทยวันนี้ จึงคล้ายคลึงกับเกาหลีใต้ ดังนั้น น่าศึกษาวิธีการที่เกาหลีใต้ใช้ในการควบคุมโรคโควิด ว่าเขาใช้วิธีอะไรบ้าง
.
11) เกาหลีใต้เน้นอยู่ 4 เรื่องคือ
ก. การตรวจคัดกรองหาผู้ป่วยถึงกว่า 300,000 คน
ข. การกักตัวกลุ่มเสี่ยงติดเชื้อ 14 วัน
ค. การปูพรมค้นหาผู้สัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วย
ง. Social distancing
.
ไม่มีการปิดเมือง (ยกเว้นเมืองแทกู ซึ่งเป็นแหล่งระบาดของโรคโควิด) ไม่ห้ามการสัญจรระหว่างเมือง ไม่มีเคอร์ฟิว แต่เน้นเรื่องการใส่หน้ากากและการล้างมืออย่างจริงจัง
.
12) มาตรการที่สำคัญยิ่งของเกาหลีใต้อีกประการหนึ่งคือ การเปิดเผยข้อมูลอย่างโปร่งใส ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการแสดงความเห็น
.
13) หากพิจารณาจากมาตรการต่างๆที่เกาหลีใต้ทำ มาตรการเหล่านั้นสามารถปฎิบัติการอย่างจริงจังด้วยพระราชบัญญัติโรคติดต่อ โดยไม่จำเป็นต้องอาศัยอำนาจตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน
.
14) ที่น่าเป็นห่วงคือ พ.ร.ก.ฉุกเฉินอาจสร้างบรรยากาศแห่งความกลัว ทำให้สื่อมวลชนและประชาชนไม่กล้าแสดงความเห็น, ประชาชนไม่กล้าแจ้งเหตุที่ตนกังวลและต้องการให้รัฐบาลแก้ไข, ประชาชนไม่กล้าร้องเรียนปัญหาที่พบเห็นในการควบคุมโรค
.
การร้องเรียนแบบที่เกิดขึ้นก่อนหน้านี้ในเรื่องหน้ากากอนามัยยังจะทำได้หรือไม่, แพทย์และโรงพยาบาลจะยังแจ้งความเดือดร้อนผ่านสื่อสังคมออนไลน์ได้หรือไม่, ประชาชนจะร้องเรียนเรื่องการปฎิบัติงานที่หละหลวมของเจ้าหน้าที่ได้หรือไม่
.
ตัวอย่างที่เกิดขึ้นแล้วคือ กรณีการโพสต์เรื่องปัญหาการขาดประสิทธิภาพในการคัดกรองผู้เดินทางเข้ามาที่สนามบินสุวรรณภูมิ แทนที่ผู้โพสต์จะถูกจับ แต่เขาควรได้รับคำขอบคุณ หรือได้รางวัลด้วยซ้ำไปมิใช่หรือ รัฐบาลไม่ต้องจ้างผู้ตรวจสอบ (Auditor) แต่มีประชาชนช่วยตรวจสอบ...ไม่ดีกว่าหรือ
.
15) ผลกระทบทางเศรษฐกิจจะยิ่งรุนแรงขึ้น ถ้ามีการบังคับใช้มาตรการเคอร์ฟิว มาตรการห้ามเดินทางระหว่างเมือง หรือมาตรการอื่นๆที่ทำให้วิถีชีวิตของผู้คนต้องเปลี่ยนแปลงอย่างมากมายในช่วงเวลายาวนานถึง 36 วัน (นานกว่าระยะเวลา 22 วันที่ปิดโรงเรียน ร้านค้า ศูนย์การค้า ซึ่งส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจมากอยู่แล้ว และ พ.ร.ก.ฉุกเฉินยังใช้บังคับหลังจากสิ้นสุดการปิดโรงเรียน มหาวิทยาลัย ศูนย์การค้า ห้างร้านต่างๆอีกถึง 18 วัน)
.
16) สิ่งสำคัญยิ่งกว่าที่รัฐบาลต้องทำคือ การรณรงค์ Social Distancing อย่างจริงจัง, การจัดหาหน้ากากให้ประชาชนทุกคนได้ใช้ระหว่าง 22 วันที่ปิดทำการแหล่งชุมชนต่างๆ, การจัดหาแอลกอฮอล์เจลเพื่อล้างมือให้ประชาชนหาซื้อได้อย่างสะดวก, การตรวจคัดกรองผู้ป่วยอย่างจริงจังกว้างขวาง โดยลดหย่อนเกณฑ์ในการตรวจ PCR, การปูพรมค้นหาผู้เสี่ยงต่อการรับเชื้อและให้กักกันตัวเอง 14 วัน
.
มาตรการข้างต้นนี้เท่านั้นที่ต้องใช้อย่างจริงจังและต่อเนื่อง ไม่ใช่เคอร์ฟิว ไม่ใช่การห้ามสัญจรระหว่างจังหวัด ซึ่งไม่ได้ผลนักในการควบคุมโรค และไม่สามารถทำได้ต่อเนื่องยาวนาน
.
ในชั้นนี้ ผมเห็นด้วยกับมาตรการ Mild Lockdown (ซึ่งผมเรียกว่า หรี่ไฟเมือง หรือ ตรึงเมือง) แบบที่ฮ่องกง, สิงคโปร์ และกรุงเทพมหานครทำก่อนประกาศ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน แต่ไม่เห็นด้วยกับ Massive Lockdown (หรือ ปิดเมือง) แบบที่อู่ฮั่นทำ
.
17. ถ้ารัฐบาลมีปัญหาประสิทธิภาพและเอกภาพในการทำงาน ก็เป็นปัญหาที่รัฐบาลต้องแก้ไขการบริหารจัดการภายในกันเอง แต่ไม่ใช่ด้วยการออก พ.ร.ก.ฉุกเฉิน แล้วออกมาตรการที่อาจกระทบกับวิถีชีวิตและเศรษฐกิจของคนไทย 65 ล้านคน
.
และการออก พ.ร.ก.ฉุกเฉินก็ไม่ได้เป็นหลักประกันว่า ปัญหาประสิทธิภาพในการควบคุมโรคจะได้รับการแก้ไข
.
18. โควิดไม่น่ากลัว ถ้าไม่ประมาทและป้องกันควบคุมอย่างถูกวิธี เหมือนที่ไต้หวัน ฮ่องกง สิงคโปร์ ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ ดำเนินการอยู่
.
แต่ที่น่ากลัวคือ
.
- ความไม่เข้าใจองค์ความรู้เรื่องโควิดของผู้รับผิดชอบ และการไม่ติดตามข้อมูลโควิดที่เปลี่ยนแปลงทุกวัน
- การรับมือโควิดอย่างสะเปะสะปะ ขาดการวางแผน และไร้ประสิทธิภาพ
- และการไม่รับฟังเสียงสะท้อนของประชาชน
ooo
เราต้องช่วยกัน...
กับ COVID-19 ในขณะนี้ ทุกฝ่ายทุกคนจะต้องช่วยกันฉุดรั้งไม่ให้อัตราการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วยมากและเร็วเกินไป จะได้ไม่สูญเสียแบบในอิตาลี
- หมอโรคติดเชื้อและหมอปอด ฉุดรั้งอัตราการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วย ได้ไม่ดีเท่า หมอทุกคนทุกสาขา รวมตัวช่วยกัน
- หมอทุกคนทุกสาขา ช่วยกัน ก็ยังฉุดรั้งอัตราการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วย ได้ไม่ดีเท่า พลังการแยกตัวจากสังคม (social distancing) ของประชาชนทุกคน ครับ
(ได้รูปนี้มาจากน้องๆ ไม่ทราบที่มา ใครทราบบอกด้วยครับ จะได้ใส่เครดิตถูก)
#เราอยู่ที่นี่เพื่อคุณ #โปรดอยู่ในบ้านเพื่อเรา
Somnuek Sungkanuparph
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2857057364330045&set=a.449416865094119&type=3&theater
...
องค์การอนามัยโลกเตือนว่าไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่กำลังแพร่ระบาดในอัตราเร่งเร็วขึ้น อ่านรายละเอียดสถานการณ์ในไลฟ์เพจที่ลิงค์นี้ https://bbc.in/2UeJiAj
บีบีซีไทย
...
