เกี่ยวกับการกระทำของ ‘หยก’ ไม่เฉพาะแต่กรณีที่ Pavin Chachavalpongpun พาดถึง “อีพวกฝ่ายประชาธิปไตยที่เคยสนับสนุนเสรีภาพในวันนั้น” แล้ววันนี้ “เสรีภาพต้องมาพร้อมกับความรับผิดชอบ”
นั่นก็คือ สิ่งที่ ‘หยก’ ทำเพราะ “เราไม่ได้มีเงินมากพอจะไปเรียนโรงเรียนนานาชาติแล้วย้อมผมใส่ชุดลำลองไปเรียน แต่โรงเรียนรัฐนั่นแหละควรจะเป็นโรงเรียนที่สามารถสวมชุดลำลองและย้อมผมไปเรียนได้” เป็นเรื่อง ‘เสรีภาพ’ แท้ๆ
“แต่ต้องมาพร้อมกับ #สิทธิ สิทธิทั้งของตัวเราเองและของผู้อื่น” ดังที่ ‘หมออั้ม’ อิราวัต อารีกิจ โพสต์ไว้หรือไม่ ก็ต้องดูบริบทอย่างที่หมอว่า บริบทของ ‘หยก’ ก็เพียงการ ‘rebels’ หรือแปลไทยให้ตรงกับพิกัดนี้ก็คือ ‘อารยะขัดขืน’
เพราะโรงเรียน ‘หลวง’ หรือของรัฐ เต็มไปด้วยกฏระเบียบยุบยับเพื่อให้เด็กอยู่ในกรอบ เสื้อผ้า หน้า ผม และจิตสำนึก ดังที่ อนัตตา ปัญญาวิมุตติ เขียนถึง “ไม่งั้นหยกจะยืนยันไม่ยอมรับการไล่ออกของโรงเรียนไปทำไม
หยกให้เหตุผลว่าโรงเรียนรับการมอบตัวไปแล้ว ไม่งั้นหยกจะปีนประตูโรงเรียนเข้าไปทำไม” ใช่ เธอต้องปีนประตูเลื่อนลูกกรงไปเข้าชั้นเรียน เพราะยามปิดไม่ยอมให้เธอเข้า” เพราะหยกต้องการยืนยันว่า อิสรภาพในร่างกายต้องมีในโรงเรียนรัฐ
ไม่เกี่ยวกับแต่งชุดนักเรียนแล้วเท่าเทียม ดูไม่ออกใครรวยใครจน การบอกฐานะเด็กรวยมันมี ‘แวว’ อย่างอื่นเยอะแยะ รวมทั้ง ‘แววตา’ เช่นที่ Netiwit Chotiphatphaisal ว่า “ผู้ใหญ่ควรทำหน้าที่เป็นเพื่อนที่ดีรับฟังโอบอุ้ม ให้พื้นที่พวกเขา...
ระบบที่ดีไม่พังทลายเพราะการทำแบบนี้ แต่เพราะการทำแบบนี้เป็นเหตุให้มันพังทลาย มันก็ควรพังทลาย” โรงเรียนมาอ้างภายหลังว่าไม่ได้ไล่ออก ‘หยก’ แต่ไม่ได้บอกว่า มันเป็นความปากพล่อยของรองผู้อำนวยการบางคนที่ทำให้โรงเรียนคายไม่ออก
ข้ออ้าง “ผู้ปกครอง (มารดา) ไม่ได้มาทำเรื่อง มอบตัวเพื่อศึกษาต่อ จากระดับชั้น ม.๓ ไประดับชั้น ม.๔ ตามที่กำหนด วันที่ ๑๐ มิ.ย. ๒๕๖๖ (ซึ่งทางโรงเรียนผ่อนผัน เลื่อนมาให้แล้ว)” (คัดจากโพสต์ของ Jessada Denduangboripant)
นั่นก็ไม่ควรเป็นข้ออ้างแต่อย่างใด ในเมื่อท้ายที่สุดโรงเรียนก็ยอมให้หยกเข้าเรียนได้เป็นเดือน เพิ่งจะมาดิ้นตอนมีคลิปไวรัล เรื่องแต่งไปรเวท ย้อมสีผมไปเรียนนั่นละ เด็กรุ่นใหม่ไม่ควรต้อง “ทำอะไรแบบๆ เดียวกับเรา” อย่างเนติวิทย์ว่า
ยีนส์ที่ไม่แตกหน่อ รังแต่จะคร่ำครึเป็นไดโนเสาร์ เต่าล้านปี
(https://www.facebook.com/pavinchachavalpongpun/posts/0ZxTLiYyal และ https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10231562464993158&id=1486018229&mibextid=qC1gEa)