ทำไมต้องปลดล็อกท้องถิ่น

Thanathorn Juangroongruangkit - ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ
May 4 at 7:30 AM ·

[ คืนอำนาจท้องถิ่น ไม่ใช่เรื่องอุดมคติ เราแค่ฝันจะไปให้ถึงสิ่งที่มนุษย์ในสังคมอื่นเคยทำได้ ]
.
“คุณเคยขับรถไปตามทางเปลี่ยวๆ ในต่างจังหวัดไหม ข้างทางจะมีขยะทิ้งอยู่เต็มไปหมดเลย เป็นกองใหญ่ๆ เกิดจากการที่ประชาชนไม่มีที่ทิ้งขยะ อบต. ไม่มาจัดการขยะให้ ประชาชนก็ไปทิ้งตามป่าไม้ ตามข้างทาง ซึ่งถ้าเราไปดูข้อเท็จจริง ถามว่าเป็นความผิด อบต. หรือเปล่าที่ไม่จัดการขยะ ไม่ใช่ แต่ปัญหาคือเขากลัวว่าเมื่อไหร่ที่เริ่มจัดการปุ๊บ จะต้องทำตลอดไป พอต้องทำตลอดไป เขาก็ไม่มีงบประมาณพอ”
.
“ เพราะ อบต. โดยทั่วไปมีงบลงทุน 3 ล้านบาทต่อปี ซึ่ง 3 ล้านนี่ทำทุกเรื่องนะ ถนนก็ต้องทำ ขยายเขตไฟฟ้าเพื่อการเกษตรก็ต้องทำ น้ำประปา ศูนย์เด็กเล็ก สวนสาธารณะก็ต้องดูแล จัดงานบุญงานบวชตามวัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ด้วย แล้วถ้าต้องเพิ่มเรื่องขยะขึ้นมาอีก คุณต้องมีรถขยะก่อน ราคาล้านสองล้าน ซื้อรถมาแล้วก็ต้องจ้างคนทำงานประจำอีก กินงบลงทุน 3 ล้านที่น้อยอยู่แล้วให้น้อยไปอีก”
.
นี่เป็นเพียงเศษเสี้ยวของปัญหาที่เกิดขึ้นกับท้องถิ่นทั่วประเทศไทย ที่ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ ประธานคณะก้าวหน้า ยกตัวอย่างขึ้นมาให้เห็น ว่าการที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่มีงบประมาณที่เพียงพอในการจัดทำบริการสาธารณะ (อย่างการเก็บขยะ) จะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างไร
.
การเปลี่ยนแปลงเรื่องนี้ จำเป็นต้องปลดล็อกท้องถิ่น
.
- เพื่อปลดล็อกงาน บัญญัติในกฎหมายว่าให้ท้องถิ่นทำได้ทุกเรื่องในการดูแลประชาชน ยกเว้นบางเรื่องที่ควรเป็นความรับผิดชอบของส่วนกลาง (เช่น ออกเงินตรา มีกองทัพของตัวเอง) ซึ่งจะช่วยป้องกันปัญหาที่องค์กรตรวจสอบ เช่น สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน มักตีความกฎหมายให้จำกัดอำนาจของท้องถิ่น
.
- เพื่อปลดล็อกเงิน จัดการรายได้ให้เป็นธรรมมากขึ้น จากปัจจุบันส่วนกลางได้ 70% ท้องถิ่นได้ 30% แถมใน 30% ยังมีงบฝากที่กำหนดมาจากส่วนกลางด้วย (เช่น นมโรงเรียนกำหนดมาจากส่วนกลาง แต่ให้ท้องถิ่นเป็นคนทำ) เปลี่ยนเป็น 50-50 คือส่วนกลางเอาไป 50% ท้องถิ่นเอาไป 50% ท้องถิ่นที่ภารกิจเยอะจะสามารถจัดการภารกิจต่างๆ ได้ด้วยตัวเอง ไม่ต้องไปวิ่งของบ
.
“ดังนั้นที่ผมบอกว่าไม่ใช่อุดมคติ เพราะในหลายประเทศทำสิ่งนี้แล้ว ไม่ใช่เรื่องเป็นไปไม่ได้ เราไม่ได้ฝันไกลหรือทะเยอทะยานกว่าสิ่งที่มนุษย์คนอื่นเคยทำมาแล้ว เราฝันแค่ไปให้ถึงสิ่งที่มนุษย์คนอื่นทำก่อนหน้าเราในสังคมอื่น ไม่ใช่ผมฝันว่าจะไปเหยียบพระอาทิตย์เสียหน่อย การจัดการงบประมาณและอำนาจแบบนี้ เขาทำมาทั่วโลกที่พัฒนาแล้ว ถ้าคุณจะพัฒนา คุณกักขังความสามารถของคนไทยไว้ที่ส่วนกลาง ไม่ได้”
.
อ่านบทความเต็ม: https://www.the101.world/thanathorn-juangroongruangkit.../