สมัคร-เพื่อ-โหวต สว. 67 ช่วยดูระบบ ขวางการฮั้ว อายุไม่ถึงชวนครอบครัวมาสมัคร

iLaw
3h ·

สมัคร-เพื่อ-โหวต สว. 67 ช่วยดูระบบ ขวางการฮั้ว อายุไม่ถึงชวนครอบครัวมาสมัคร
.
17 มีนาคม 2567 เครือข่ายรณรงค์รัฐธรรมนูญ (Constitution Advocacy Alliance : CALL) จัดงาน “5 คูหา เปลี่ยนประเทศไทย: ปฏิทินแห่งความหวังสู่รัฐธรรมนูญใหม่” ชวนพูดคุย ทำความเข้าใจเกี่ยวกับเส้นทางสู่การเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ ที่จะมี สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ชุดใหม่ จากการเลือกกันเอง 200 คน เป็นหนึ่งในตัวแปรสำคัญของเส้นทางการร่างรัฐธรรมนูญ
.
ภายในงาน มีกิจกรรมสร้างความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับ สว. 2567 และวงเสวนา “Senate for Change สว. เพื่อการเปลี่ยนแปลง” ร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนกับ
.
๐ พนัส ทัศนียานนท์ อดีตคณบดีคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.)
๐ ปุรวิชญ์ วัฒนสุข อาจารย์ประจำสาขาวิชาการเมืองการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
๐ สุพีชา เบาทิพย์ ผู้ก่อตั้งและผู้ประสานงานกลุ่มทำทาง ผู้ผลักดันสิทธิในการเข้าถึงการยุติการตั้งครรภ์
๐ อรรถพล ศรีชิษณุวรานนท์ ผู้จัดการศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการพุทธมณฑลและผู้ผลักดันสิทธิของคนพิการ
.
สว. มีไว้ทำไม : แม้มี สว. ใหม่ แต่อำนาจแทบไม่ต่างจาก 250 สว.
.
ปุรวิชญ์ วัฒนสุข อาจารย์ประจำสาขาวิชาการเมืองการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ อธิบายถึงเหตุผลของการมีวุฒิสภาว่า ตามทฤษฎี วุฒิสภาเป็นสภาที่สอง มีหน้าที่ไตร่ตรองร่างกฎหมายว่าดีหรือไม่ดี เพื่อให้มีประสิทธิภาพในการออกกฎหมาย เพื่อ ตรวจสอบถ่วงดุลของสภาเพื่อลดการเกิดระบบเสียงข้างมากลากไป และไม่ให้เกิดสภาวะทรราชเสียงข้างมาก
.
สำหรับ สว. ของประเทศไทย มีไว้ทำไม ปุณวิชญ์มองว่า สว. มีบทบาทเป็นผู้รักษาอำนาจเดิม ส่วนของ สว. ชุดพิเศษ 250 คน ตามรัฐธรรมนูญ 2560 มีอำนาจเยอะมาก หนึ่งในนั้นคือ อำนาจเลือกนายกรัฐมนตรีร่วมกับสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งอำนาจส่วนนี้มาจากคำถามพ่วงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ 2559 นอกจากนี้ สว. ยังมีอำนาจที่สำคัญคือ ให้ความเห็นชอบองค์กรอิสระ กล่าวคือ สว. เป็นผู้ตัดสินว่าองค์กรอิสระในอนาคตจะหน้าตาเป็นยังไง
.
พนัส ทัศนียานนท์ อดีตคณบดีคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และอดีต สสร. ระบุว่า หากมอง สว. ชุดพิเศษ 250 คน มีอำนาจหลักสามเรื่อง คือ การเลือกนายกฯ การพิจารณาร่างกฎหมายปฎิรูปโดยมีอำนาจในการพิจารณาร่างกฎหมายปฏิรูปเท่าเทียมกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) และสุดท้ายคือการแก้ไขรัฐธรรมนูญ หากว่าสว. ชุดใหม่เข้าไป ก็มีอำนาจเหมือนสว. ชุดพิเศษที่กำลังจะหมดอำนาจ แทบจะไม่มีอะไรแตกต่างเลย แค่ไม่มีอำนาจในการเลือกนายกฯ เท่านั้น
.
สว. 67 ที่มาแบบใหม่ ยืนหนึ่งในโลกไม่มีใครเหมือน
.
สำหรับ สว. 200 คน ที่มาจากการ “เลือกกันเอง” ปุรวิชญ์อธิบายว่าระบบแบบนี้ไม่มีประเทศไหนที่ทำ ไม่มีระบบที่ต้องเสียเงินก่อนจึงจะได้ใช้สิทธิเลือก ที่ใกล้เคียงกับระบบเลือกกันเองของไทย น่าจะมีแค่สาธารณรัฐไอร์แลนด์ ที่สว. 60 คน มีที่มาด้วยระบบผสม จากสามทาง คือ
.
1) นายกรัฐมนตรีแต่งตั้ง 11 คน
2) มหาวิทยาลัยเก่าแก่สองอันดับมีโควตาหกคน เช่น ศิษย์เก่า
3) มาจากกลุ่มอาชีพห้าด้าน 43 คน แต่ละด้านจะกำหนดจำนวนที่นั่งไว้ แต่ไม่ใช่ใครก็ได้ที่จะสมัครได้ ผู้ที่สมัคร สว. ไอร์แลนด์ได้ ต้องได้รับการเสนอชื่อจากองค์กรวิชาชีพ หรือหากเสนอชื่อตัวเอง ต้องได้รับการรับรองจากสมาชิกรัฐสภา ซึ่งยึดโยงกับประชาชน
.
ปุรวิชญ์มองว่า การเลือก สว. ในปี 2567 มีกระบวนการที่ซับซ้อนมากเกินไป คนมีสิทธิเลือกและคนสมัครรับเลือกตั้งเป็นคนเดียวกัน โดย ต้องจ่ายเงินเพื่อให้ได้สิทธิโหวต สิ่งนี้ดูลักลั่นในตัวเอง ซึ่งนำมาซึ่งปัญหาต่อไปว่า ท้ายที่สุดแล้ว สว.เป็นตัวแทนของใคร แล้วเราจะได้คนที่มีความหลากหลายทางความคิดจริงๆ หรือ
.
ระบบ “เลือกกันเอง” เอื้อคนดัง-มีเงิน-มีเวลา-มีเส้นสาย
.
พนัส ทัศนียานนท์ แสดงความเห็นว่า ระบบการเลือกกันเอง เอื้อ​​ให้บุคคลที่มีเงิน มีเครือข่าย สามารถส่งคนเข้าไปเลือกคนของเขาเอง แล้วก็กำจัดคนอื่นออก ซึ่งกลายเป็นเรื่องน่ากังวลใจ และถูกเน้นย้ำข้อกังวลใจเพิ่มเติม จากการที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ออกมาเตือนว่าห้ามฮั้วกัน คำถามที่เกิดขึ้นต่อมาคือ แล้วถ้าฮั้วกันจริงๆ กกต. จะทำอย่างไร
.
ด้านปุรวิชญ์ตั้งคำถามว่า กลุ่ม สว. 20 กลุ่มนั้น ไม่รู้ว่าแบ่งบนพื้นฐานอะไร เหมือนเป็นผลลัพท์ของการแบ่งแบบเอาสะดวก ให้ครอบคลุมทุกกลุ่ม โดยมี “กลุ่มอื่นๆ” มากวาดให้ครอบคลุมทั้งหมด แต่หากมองให้ลึกไปถึงมุมมองผู้ออกแบบกฎหมาย พยายามออกแบบให้มีตัวแทนความหลากหลายทางความคิดทางสังคม โดยตั้งใจจะให้มีความซับซ้อนตั้งแต่แรก เพื่อให้มีคนหลากหลายประกอบเข้าด้วยกัน และปุรวิชญ์ยังเห็นว่า การเลือกตั้งที่ดี มันควรจะง่าย ไม่ควรเทคนิคมาก เพราะยิ่งยากมันจะยิ่งจำกัดไว้เฉพาะสำหรับคนบางกลุ่มเท่านั้น
.
ขณะที่ สุพีชญา เบาทิพย์ ผู้ก่อตั้งและผู้ประสานงานกลุ่มทำทาง ผู้ผลักดันสิทธิในการเข้าถึงการยุติการตั้งครรภ์ เสริมว่า ระบบเลือกกันเองมีความซับซ้อน และใช้ต้องสติอย่างมาก ไม่แน่ใจว่าจะเกิดความผิดพลาดได้มากน้อยเพียงใด รวมไปถึง มีข้อน่ากังวลว่าจะเป็นพื้นที่แห่งการใช้เงิน ซึ่งนำไปสู่ความไม่แน่ใจว่าจะได้ สว. ที่มีความรู้ความสามารถในเรื่องนั้นจริงๆ หรือไม่ ในส่วนของการเริ่มต้นคนที่โหวตได้จะต้องมีเงินมีเวลาสมัครเข้ามา
.
สุพีชญายังเสริมอีกว่า ผู้หญิงที่ทำแท้งก็เป็นสว. ได้ คิดว่ามนุษย์ทุกคนมีเกียรติ มีศักดิ์ศรี ไม่ว่าจะเป็นใคร ก็เป็นคนเท่ากัน นี่คือสิ่งที่อยากจะให้เกิดขึ้นใน สว. ชุดหน้า และในฐานะที่เป็นคนที่ไม่ได้มีเครือข่ายมากมาย ก็มีความกังวล แต่ก็คิดว่าจะต้องสู้และหาทางที่จะทำให้คนที่อยู่ฝั่งประชาธิปไตยได้เข้าไปมีส่วนร่วม
.
อรรถพล ศรีชิษณุวรานนท์ ผู้จัดการศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการพุทธมณฑลและผู้ผลักดันสิทธิของคนพิการ กล่าวว่า กติกาการเลือกเข้าใจยาก ในการทดลองระบบของกกต. พอแบ่งสายเลือกไขว้ข้ามกลุ่ม ยิ่งจำนวนคนที่จะต้องเลือกมากขึ้น ก็มีโอกาสที่จะเกิดบัตรเสีย มีเวลาให้เตรียมตัวน้อยมาก และพอคนเข้าไปสมัครเยอะๆ ข้อมูลผู้สมัครและวิสัยทัศน์ เราจะอ่านหมดได้อย่างไร
.
นอกจากนี้ อรรถพลยังชี้ถึงปัญหาของการจัดกลุ่ม การนำกลุ่มคนบางกลุ่มมารวมกัน เช่น กลุ่มคนพิการ ชาติพันธุ์ และผู้สูงอายุ อยู่ในกลุ่มเดียว ทำให้มีคนหลายประเภทที่ถูกอัดอยู่ในกลุ่มเดียวกัน คำถามที่เกิดต่อมาคือ หากคนแบบใดแบบหนึ่งเป็นผู้ได้คะแนนมีโอกาสเข้ารอบระดับอำเภอ-จังหวัด ทั้งหมดเลย เช่น คนที่ได้เป็นตัวแทนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ทั้งหมด แล้วคนพิการทำอย่างไร ผู้สูงอายุทำอย่างไร ระบบนี้จะได้ตัวแทนของกลุ่มคนนั้นๆ เข้าไปจริงหรือไม่ จะมีปัญหาตามมาหรือเปล่า
.
เสียงจากว่าที่ผู้ลงสมัคร สว. : เดินหน้าดันเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ทั้งฉบับ
.
สำหรับประเด็นว่า หากลงสมัคร สว. และได้เป็นสว. จะทำอะไร พนัส ทัศนียานนท์ แสดงความเห็นว่า จะเข้าไปแก้ไขรัฐธรรมนูญ เพราะ รัฐธรรมนูญคือพัฒนาการของความคิดของกลุ่มคนที่ไม่เคยเชื่อมั่นในการปกครองประชาธิปไตย แต่กลับกลายเป็นว่าได้เข้ามามีบทบาทผูกขาดในการเขียนรัฐธรรมนูญของประเทศ รัฐธรรมนูญปัจจุบันที่เรามีเนื้อในมันไม่ใช่ประชาธิปไตย ประชาชนไม่เคยมีอำนาจตามประชาธิปไตย จึงอยากเข้าไปทำให้อำนาจสูงสุดเป็นของประชาชนคนไทย ได้สำเร็จสักที
.
สุพีชญา ระบุว่า ในฐานะของคนคนหนึ่งที่ชินกับการที่ต้องสู้กับคนที่ไม่เห็นด้วย ในมุมมองมองว่า แค่การแบ่งกลุ่มอาชีพก็ล้าหลังแล้ว เช่น กลุ่มสตรี อะไรคือสตรี ระบบการแบ่งแบบนี้มันล้าหลังไปแล้ว และการสมัครในครั้งนี้คือ ผู้ลงสมัคร สว. จะต้องสะสมความเข้าใจในเรื่องต่างๆให้กับประชาชน และ การตระหนักในประเด็นที่จะพูดถึงและต้องการให้คนเข้าใจเพิ่มขึ้นในประเด็นนั้นๆ
.
อรรถพล เสริมว่าเขาจะลงสมัคร สว. ในกลุ่มคนพิการแน่นอน สิ่งหวังที่หวังคือ ฝันเห็นสว. ที่ไม่ใช่แบบที่เราเคยเห็น เป็นสว.ที่ยึดโยงได้ ซึ่งมันเป็นความหวังที่เล็กมาก ถ้ามีหวังนี้ได้เข้าไปจริงๆ มีสี่อย่างที่ตั้งใจจะทำ ได้แก่
๐ พร้อมที่จะยกมือให้กับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ซึ่งจะต้องมี สสร. มาจากการเลือกตั้ง และ
๐ จะร่วมกลั่นกรองกฎหาย บนหลักประชาธิปไตย
๐ ตรวจสอบการทำงานของสส. และ รัฐสภา
๐ ให้ความเห็นชอบในการเลือกตัวแทนองค์กรอิสระ
.
สมัคร-เพื่อ-โหวต สว. 67 ช่วยดูระบบ ขวางการฮั้ว อายุไม่ถึงชวนครอบครัวมาสมัคร
.
ปุรวิชญ์ แนะนำสำหรับคนอายุไม่ถึง 40 ปีว่าสามารถสร้างความรับรู้ได้ว่าทำไมสว. ถึงสำคัญ และจากที่เห็นกติกานั้นมีความซับซ้อน แต่อย่างไรก็ตาม นี่ก็เป็นโอกาส ด้านพนัส เสริมว่า การรับรู้นั้นสำคัญมากๆ ถ้าคนในครอบครัวใด สามารลงสมัครได้ อยากให้มาสมัครเป็นโหวตเตอร์ ก็ควรที่จะสนับสนุน ส่งเสริม เพื่อให้การฮั้วกันมันน้อยลง มันเป็นหน้าที่ของคนไทยทุกคน ที่จะป้องกันไม่ให้เกิดความชอบมาพากลเกิดขึ้น
.
สุพีชญา กล่าวว่า อย่าคิดว่าตัวเองไม่ดีพอ ไม่เก่งพอ โดยเฉพาะผู้หญิง คนมักจะวางมาตรฐานไว้เยอะไป ผู้หญิงถูกตัดสินตลอดเวลา เราอย่าให้การวางมาตรฐานมาหยุดเรา เรามีคุณค่า ลุกขึ้นมาสร้างความเปลี่ยนแปลง
.....

ชมคลิปเสวนา  “5 คูหา เปลี่ยนประเทศไทย: ปฏิทินแห่งความหวังสู่รัฐธรรมนูญใหม่”  เสวนาชวนทำความเข้าใจการเลือก สว.ชุดใหม่ ที่มาจากการเลือกกันเองโดยกลุ่มอาชีพ 

ที่ เพจ iLaw  (https://www.facebook.com/iLawClub)

.....
Jon Ungphakorn
March 15
·
แม้ผมจะไม่เห็นด้วยกับระบบ ส.ว.ที่คัดเลือกกันเองตามอาชีพ แต่ก็ยังดีไปกว่าระบบ ส.ว.แต่งตั้งเป็นอย่างมาก แต่เมื่อใดมีโอกาศที่ประชาชนจะร่างรัฐธรรมนูญใหม่ ผมเสนอให้ ส.ว.ทั้งหมดมาจากการเลือกตั้งในระดับประเทศโดยไม่แบ่งกลุ่ม
ในฐานะที่ผมเคยเป็น ส.ว. จากการเลือกตั้ง ปี 2543 ผมยังเห็นประโยชน์ของการมีสองสภา ไม่เห็นด้วยกับการยุบวุฒิสภา แต่จะเรียกชื่ออย่างอื่นก็ดี และสมาชิกจะต้องมาจากการเลือกตั้งเท่านั้น
ประโยชน์ของวุฒิสภาที่มาจากการเลือกตั้งคือการตรวจสอบร่างกฎหมายที่มาจากสภาผู้แทนราษฎรและการตรวจสอบรัฐบาลอีกชั้นหนึ่งโดยกลุ่มผู้แทนประชาชนที่มีความเป็นอิสระ ไม่อยู่ในการควบคุมของพรรค การ เมือง และมีพื้นฐานประสบการณ์ที่หลากหลาย นอกจากนั้นสภาที่สองนี้ยังมมีบทบาทสำคัญในการเลือกบุคคลที่จะดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ
ผมอยากชวนเพื่อน ๆ ที่อายุ 40 ปีขึ้นไป ช่วยกันสมัคร ส.ว. รุ่นใหม่ปีนี้ให้มากที่สุด เพื่อประโยชน์ในการเลือกบุคคลที่มีความคิดก้าวหน้าเป็นส.ว. ต่อไป ระบบการคัดเลือกชุดใหม่นี้ค่อนข้างซับซ้อน ศึกษาได้จาก iLaw