ประชาไท Prachatai.com
September 11 at 6:56 AM ·
จากสนามหลวงสู่สนามหวง: เมื่อการเมืองถูกไล่ออกจากพื้นที่สาธารณะ
แม้สนามหลวงจะเป็นโบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนแล้ว ตั้งแต่ 13 ธ.ค. 2520 หากสถานะโบราณสถานนี้ก็เป็นไปเพื่อประโยชน์ในการดูแลรักษา แต่ไม่กระทบต่อการใช้ประโยชน์ร่วมกันของประชาชน เห็นได้จากระเบียบกรุงเทพมหานคร ว่าด้วยการใช้ การบํารุง และการดูแลรักษาพื้นที่ท้องสนามหลวง พ.ศ. 2555 ยังกำหนดให้สนามหลวงเป็นพื้นที่เปิดให้ประชาชนทั่วไปใช้ เพื่อการพักผ่อนหย่อนใจและออกกำลังกาย รวมถึงใช้เพื่อจัดงานพระราชพิธี งานรัฐพิธี งานประเพณีสำคัญของชาติโดยหน่วยงานของรัฐ และการจัดการแข่งขันกีฬาไทยประจำปี
ในแง่ของการเป็นพื้นที่ทางการเมือง สนามหลวงเคยเป็นพื้นที่ชุมนุมทางการเมืองตั้งแต่อดีตจนถึงไม่กี่ปีมานี้ เช่น
2 มี.ค. 2500 ประชาชนรวมตัวประท้วงการเลือกตั้งสกปรก3 ก.พ. 2518 ศูนย์นิสิตฯ เปิดอภิปรายเรื่องถังแดง เรียกร้องให้รัฐบาลยุบ กอ.รมน. ยุติการสังหารประชาชน4 ต.ค. 2519 ประชาชนชุมนุมต่อต้านการกลับเข้าประเทศไทยของพระถนอม17 พ.ค. 2535 ประชาชนชุมนุมต่อต้านการสืบทอดอำนาจของ พล.อ.สุจินดา คราประยูร หัวหน้าคณะรัฐประหาร26 ก.พ. 2549 กลุ่มพันธมิตรชุมนุมไล่ทักษิณ ชินวัตร และต่อต้านระบอบทักษิณ10 ธ.ค. 2549 เครือข่าย 19 กันยาต้านรัฐประหาร และกลุ่มอิสระอื่นๆ จัดชุมนุมทุกวันอาทิตย์ ต่อต้านการรัฐประหารของ คมช.23 มี.ค. 2550 นปก. (ภายหลังคือ นปช.) ชุมนุมต่อต้านรัฐประหาร17 ส.ค. 2552 คนเสื้อแดงชุมนุมเพื่อยื่นถวายฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษให้แก่ทักษิณ ชินวัตร31 ม.ค. 2552 นปช. ชุมนุมเรียกร้องให้ยุบสภาทั้งกรุงเทพมหานครยังส่งเสริมให้ใช้พื้นที่เพื่อส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ ความรับผิดชอบ และจิตสำนึกในเรื่องการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ตามระเบียบกรุงเทพมหานครว่าด้วยวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการขอใช้พื้นที่สนามหลวงเพื่อการจัดกิจกรรม พ.ศ. 2543 ก่อนระเบียบนี้จะถูกแก้ไขในยุค ม.ร.ว.สุขุมพันธุ์ บริพัตร และห้ามใช้จัดงานที่มีวัตถุประสงค์ทางการเมือง ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม มีผลบังคับใช้เมื่อ 1 ก.ย. 2555
อย่างไรก็ตาม แม้ระเบียบจะห้าม แต่ในความเป็นจริงก็ยังมีการชุมทางการเมืองในพื้นที่สนามหลวงอีกหลายครั้ง บางครั้งปักหลักเป็นเวลาหลักเดือน โดยยังไม่พบข้อมูลการดำเนินคดีในข้อหาบุกรุกโบราณสถานแต่อย่างใด เช่น
7 พ.ค.-12 ก.ค. 2556 แนวร่วมคนไทยรักชาติรักษาแผ่นดินชุมนุมต่อต้านการพิจารณาคดีปราสาทพระวิหารของศาลโลก และไล่นายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตร17 มิ.ย. 2556 กลุ่มคนไทยรักชาติรักแผ่นดินและกลุ่มพลังธรรมาธิปไตยชุมนุมขอนายกพระราชทาน24 พ.ย. 2556 กปปส. ชุมนุมต่อต้าน พ.ร.บ.นิรโทษกรรม6 ต.ค. 2558 ประชาชนจัดกิจกรรมรำลึกเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 25191 พ.ค. 2559 จัดวันแรงงานแห่งชาติปีล่าสุดที่สนามหลวงทั้งนี้ ประชาไทใช้สิทธิตาม พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารของทางราชการ ทำหนังสือสอบถามข้อมูลไปยังผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เกี่ยวกับสถานภาพและเงื่อนไขการใช้พื้นที่สนามหลวง เมื่อวันที่ 9 ก.ย. 2563 และอยู่ระหว่างรอความชัดเจนในเรื่องนี้
อ่านรายละเอียดเรื่องนี้ได้ที่ https://prachatai.com/journal/2020/09/89468
(https://www.facebook.com/Prachatai/posts/10157755674971699)
