โลกและความมั่นคง - Bear Forum for Security Studies
March 6 at 11:04 PM ·
สัญญา NATO ไม่ขยายไปตะวันออก Mythที่อยู่มาช้านาน
.
สัญญาเจ้าปัญหา NATO เคยสัญญาหรือไม่ว่าจะไม่รับสมาชิกหรือขยายไปทางตะวันออก? สรุปอย่างย่นย่อก่อนขยายความ “ไม่มีเคยมีสนธิสัญญาหรือข้อตกลงที่มีข้อผูกพันธ์ทางกฎหมายระหว่างประเทศใดๆ ที่ตกลงว่า NATOจะไม่รับสมาชิกเพิ่มและไม่ขยายไปทางตะวันออกอีก” และแม้แต่Gorbachev ก็ยอมรับว่าไม่มี
.
Debate นี้มีมานานหลายปีแล้ว เป็นสิบปีด้วยซ้ำไม่ใช่พึ่งจะมามีเอาตอนที่รัสเซียกับยูเครนเกิดสงคราม ต้องย้อนไปว่าต้นเรื่องหรือสิ่งที่รัสเซียถือเอาเป็นการสัญญาของNATO เกิดขึ้นในปี 1989 ในการเจรจาก่อนการรวมชาติเยอรมันนี โดยมี US USSR UK และฝรั่งเศส เป็นคู่เจรจา ข้อถกเถียง เกิดจากการเจรจา Baker รมต.กต.สหรัฐ กับ Gorbachev ปธน.โซเวียต คำถามที่ Baker ตั้งให้กับทั้งเยอรมันและโซเวียต คือ “ถ้าหลังการรวมชาติเยอรมันแล้วให้เยอรมันเป็นสมาชิก NATO และคงการวางกำลังเอาไว้ NATOไม่จำเป็นต้องขยายอำนาจการวางกำลังไปยังตะวันออกสักนิ้วเดียว”
.
จากข้อความดังกล่าวทำให้นักวิชาการหลายท่านเห็นว่า นี่เป็นการให้หลักประกันด้วยคำพูด หรือ ทำให้โซเวียตเข้าใจว่า NATO ให้สัญญาว่าจะไม่ขยายอิทธิพลไปยังตะวันออก แต่! ดูดีๆนะครับ สิ่งที่Baker พูดคือเรื่องของการวางกำลังและอำนาจในการควบคุมกำลังของNATO ไม่ใช่เรื่องการรับชาติสมาชิก
หลังการเจรจารวมชาติเยอรมันเสร็จเรียบร้อย ข้อตกลงร่วมกันสุดท้ายมีมาตราที่เกี่ยวข้องกับเรื่องการวางกำลังของNATO อยู่ในมาตรา 5 มีข้อย่อย 3 ข้อได้แก่
.
1 ในขณะที่USSRยังถอนกำลังออกจากGDRไม่เสร็จ กำลังป้องกันพื้นที่ของเยอรมันที่ยังไม่เข้าร่วม NATOเท่านั้นาที่จะวางกำลังในพื้นที่ได้
.
2 US UK และฝรั่งเศสต้องไม่มีการเพิ่มเติมกำลังทหารและยุทโธปกรณ์ที่ประจำการในเบอร์ลิน
.
3 เมื่อUSSR ถอนกำลังออกจากGDRเรียบร้อย กำลังทหารของเยอรมันที่เป็นสมาชิกNATOแล้วสามารถวางกำลังในเขตGDRเดิมได้ แต่ห้ามวางกำลังทหารต่างชาติและอาวุธนิวเคลียร์ในพื้นที่ดังกล่าว
.
จะเห็นได้ทั้งการเจรจา และผลลัพธ์สุดท้ายที่ออกมาเป็นข้อตกลงนั้น เป็นการกล่าวถึงการไม่ขยายการวางกำลังทหารออกไป ไม่ได้พูดถึงการไม่รับสมาชิกเพิ่ม ซึ่ง NATOเองยืนยันด้วยกฎบัตรNATO มาตรา10 เรื่องของ Open Door Policy แม้แต่ Gorbachev อดีตปธน.USSR ให้สัมภาษณ์ในปี 2014 ถึงเรื่องที่NATO ผิดสัญญาไว้ว่า ในห้วงเวลานั้น การเจรจาไม่ได้มีการพูดถึงหรือสัญญาอะไรเกี่ยวกับการไม่ขยายเขตหรือการไม่รับสมาชิกเพิ่มของNATOเลย มีแต่การอภิปรายถึงการไม่ขยายการวางกำลังทหารไปเกินกว่าเขตแดนเยอรมันตะวันออกเท่านั้น
.
Gorbachev เองยังยืนยันว่าไม่มีการพูดถึง มีแต่การพูดเรื่องการวางกำลังทหารและอาวุธนิวเคลียร์เท่านั้น (แม้เขาเองจะเคยกล่าวก่อนหน้านี้ ว่าการขยายNATO เป็นการละเมิดสปิริตและหลักประกันที่NATOให้กับมอสโคว)
.
ขนาดผู้ที่มองว่า NATOเคยให้ “ท่าที” รับประกันว่าจะไม่ขยายชาติสมาชิกออกไป แต่! ทุกคนก็เห็นพ้องกันว่า 1 NATO ไม่เคยให้พันธสัญญาใดๆ ในเรื่องนี้ 2 ไม่เคยมีข้อตกลงอย่างเป็นทางการใดๆ ที่ว่าNATO จะไม่รับชาติสมาชิกเพิ่ม รวมไปถึงสนธิสัญญา NATO-Russian Founding Act ก็ไม่มีเรื่องนี้
.
ในปี 1997 Boris Yeltsin เคยเสนอข้อตกลงสัญญาสุภาพบุรุษระหว่างเขากับ Bill Clinton ว่าจะไม่มีการรับอดีตประเทศที่เป็นส่วนนึงของสหภาพโซเวียตเข้าเป็น สมาชิก NATO ซึงClinton ปฏิเสธที่จะให้ตกลงในสัญญา นี้ด้วยเหตุผลที่ว่า NATO ตกลงกันด้วยความเห็นพ้องต้องกัน ตัวเขาเองตัดสินใจไม่ได้
.
แม้ NATO จะรับชาติสมาชิกเพิ่ม ไม่ว่าจะเป็น Latvia Lithuania และ Estonia ที่มีเขตชายแดนติดกับรัสเซีย แต่ NATOไม่เคยวางกำลังเป็นฐานถาวร หรือกำลังรบหมุนเวียนในเขตประเทศดังกล่าวเลย จนกระทั่ง…การผนวกไครเมียร์ของรัสเซียปี 2014 ทำให้ NATO เพิ่มการวางกำลังในเขตBalticและยุโรปกลาง
.
ทั้งหมดทั้งมวลจึงเห็นว่า คำว่า “NATO ผิดสัญญาในการขยายเขตไปทางตะวันออก” เป็น Myth ที่ถูกหยิบยกมาใช้หรือทำให้เกิดการเข้าใจผิด มาตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990s แล้วยิ่งในปัจจุบัน รัสเซียพยามกลับขึ้นมาเป็นRevisionist Power ประเด็นนี้จึงถูกหยิบยกมาในความตึงเครียดกับNATO สำหรับโพสนี้รวบรวมเอาประเด็นที่เป็นที่ถกเถียงและมีการศึกษาและDebateกันมาจนได้ข้อยอมรับอย่างที่เรากล่าว ไปแล้วก็หวังว่าทุกคนจะได้มุมมองต่อความเข้าใจในเรื่องนี้ไม่มากก็น้อย
.
เอวัง
#รัสเซีย #ยูเครน #ยูเครนรัสเซีย #สงคราม #NATO
.
ที่มา
.
https://www.politifact.com/.../fact-checking-claims-nato.../
.
https://web.archive.org/.../en/natohq/topics_111767.htm...
.
https://www.nato.int/.../nato-enlargement-and.../index.html
.
https://usa.usembassy.de/etexts/2plusfour8994e.htm
.
https://www.brookings.edu/.../did-nato-promise-not-to.../
.....
โลกและความมั่นคง - Bear Forum for Security Studies
10h ·
Budapest Referendum 1994 สัญญาจริงที่รัซเซียลงนามจะไม่รุกรานยูเครน แลกปลดอาวุธนิวเคลียร์
.
หลังUSSRล่มสลาย ยูเครนกลายเป็นประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์ในคลังเป็นอันดับ3ของโลก และมีตัวฐานปล่อยอาวุธหลงเหลือในเบลารุส และคาซัคสถาน ทีนี้ชาติมหาอำนาจ US UKและ รัสเซียต้องการปลดอาวุธนิวเคลียร์ที่ยูเครนได้ส้มหล่นมาทั้งหมด ก็เกิดการเจรจา ที่ยูเครนต้องการหลักประกันความมั่นคง
.
ผลลัพธ์ของการเจรจา เกิดเป็นBudapest Memorandum 1994 UN รับรองด้วย โดยใจความคือการรับประกันความมั่นคงให้ยูเครน แลกกับการปลดอาวุธนิวเคลียร์ทั้งหมดที่มีภายในเวลาที่กำหนด ข้อที่หน้าสนใจอยู่ที่ ข้อ 1,2 ตามภาพครับ 1 RUS UK US จะเคารพเอกราชและอธิปไตย และเขตแดนที่ยูเครนมีอยู่
.
ข้อ 2 รัสเซีย, UK และ US จะรับประกันว่า จะละเว้นการคุกคามหรือการใช้กำลังอันเป็นภัยต่อบูรณภาพแห่งดินแดน หรืออิสรภาพทางการเมืองของยูเครน และจะไม่มีการใช้อาวุธใดๆต่อยูเครนยกเว้นเพื่อป้องกันตนเองหรือเป็นไปตามกฎบัตรแห่งสหประชาชาติเท่านั้น // นี่เป็นข้อตกลงทางการลายลักษณ์อักษรครับ
.
เป็นข้อตกลงที่ รัสเซียจะไม่รุกรานยูเครน เคยมีการประท้วงรัสเซียเในเรื่องนี้มาแล้ว แต่รัสเซีย อ้างและตีความว่า ข้อตกลงดังกล่าวห้ามใช้อาวุธนิวเคลียร์กับยูเครนเท่านั้น ไม่ห้ามอย่างอื่น ก็ลองพิจารณากันเอา ว่าสองข้อที่ยกมา ตีความแบบนั้นได้หรือไม่
.
อ่านฉบับเต็มได้ที่ https://treaties.un.org/.../Part/volume-3007-I-52241.pdf
