‘Power corrupts, absolute power corrupts absolutely.’ ข้อคิดเตือนใจสำหรับเหล่า subjects ยังคงเป็นจริงในศตวรรษที่ ๒๑ ทุกวันนี้ ดังจะเห็นการก่อสงครามของ วราดิเมียร์ ปูติน ในการส่งกำลังทหารเข้าไปในยูเครน อ้างว่าปกป้องสองรัฐอิสระ
ข้ออ้างของปูตินเป็นเรื่องมุสา เมื่อคำประกาศให้อิสรภาพแก่กบฏแบ่งแยกดินแดนในลูฮันค์และโดเน็ตค์ของปูติน กินพื้นที่กว่าเท่าตัวของบริเวณที่พวกแยกดินแดนยึดครอง และปฏิบัติการทางทหาร ก็ไม่จำกัดเฉพาะสองรัฐดังกล่าว
ด้วยการยิงขีปณาวุธใส่สถานที่ยุทธศาสตร์จุดต่างๆ ทั่วประเทศยูเครนตลอดสองวันที่ผ่านมา ด้วยคำอ้างอีกว่าเพื่อ ‘demilitarize’ ไม่ให้ยูเครนมีพลานุภาพทางทหาร แต่ประธานาธิบดียูเครนก็พยายามจัดตั้งกองกำลังชาวบ้านสู้ ด้วยการประกาศแจกอาวุธแก่ประชาชน
วลอนโดเมียร์ ซาเล็นสกี้ ติดต่อกับประชาชนของเขาผ่านทางอินสตาแกรม บอกว่าเป้าหมายทำลายล้างอันดับหนึ่งของปูตินก็คือตัวเขา และครอบครัวเขาเป็นอันดับสอง ทั้งหมดนี่เพื่อทำการเปลี่ยนตัวผู้นำและรัฐบาลที่ยอมอยู่ภายใต้ครอบงำของรัสเซีย
มันเป็นแผนฟื้นฟูความยิ่งใหญ่แบบสหภาพเวียตในอดีต ซึ่งปูตินฝังใจมาเกือบสองทศวรรษ ยูเครนเป็นด่านสำคัญและสุดท้ายที่กำลังจะกลายเป็น ‘ประเทศตะวันตก’ เฉกเช่นอดีตบริวารโซเวียตทั้งหลายที่กลายเป็นสมาชิก ‘เนโต้’ ไปกันจะหมด
โปแลนด์ เช็คเกีย สโลเวเกีย ฮังการี รูเมเนีย บัลเกเรีย เอสทัวเนีย ลัตเวีย ลิทัวเนีย อัลเบเนีย พบแล้วว่าการเป็นฝ่ายตะวันตกนั้นกินดีอยู่ดีมีความสุขกว่าการเป็นโซเวียต ปูตินรับไม่ได้ถ้ายูเครนจะไปอีกราย การบุก ‘blitzkriegs’ ในครั้งนี้เหมาะเจาะ
ปูตินวางแผน ‘เอาคืน’ มานานพอสมควร อย่างน้อยๆ ตั้งแต่บารัค โอบาม่า เป็นประธานาธิบดีอเมริกัน ยั้งมือไว้ในสมัยดอแนลด์ ทรั้มพ์ ไม่ใช่เพราะกลัวแต่เพราะทรั้มพ์ไป ‘kow tow’ ยอมตนเป็นลูกกะเป๋ง (ขณะที่สาดเสียใส่จีน) เลยได้ไอโอรัสเซียปั่นกระแสเชียร์ ‘ดอน’ ในอเมริกา
ทรั้มพ์ออกตัวแรงแต่แรก ชมว่าปูติน ‘smart-savvy’ ฉลาดและชั้นเชิงพราว ทัคเกอร์ คาร์ลสัน กับลอร่า อิงแกรม แห่งฟ็อกซ์นิวส์ ก็พากันตามแห่ แต่ครั้นนายพลจอห์น เคลลี่ อดีตผู้บัญชาการทหารสมัยทรั้มพ์ออกมาพูดว่า
“นึกไม่ถึงจะมีใครพูดถึงสงครามยูเครนไม่ใช่การก่ออาชญากรรม” พวกฟ็อกซ์ก็เลยเสียงอ่อยลงบ้าง แต่บักดอนหัวทองจะถอยไหม เสาร์นี้รู้กันเมื่อทรั้มพ์มีกำหนดปราศรัยต่องานชุมนุมกลุ่มอนุรักษ์นิยมพรรครีพับลิกัน ที่ออร์แลนโด ฟลอริดา
ส่วนประธานาธิบดียูเครนซึ่งพยายามจะเข้าเป็นสมาชิกเนโต้ ยังไม่ทันได้เพราะทางเนโต้ไม่ผลีผลาม ดังเห็นได้จากความหัวเสียของซาเล็นสกี้ว่า “พวกนี้กลัว” เมื่อเขาถามเนโต้ว่าจะส่งกำลังเข้าไปช่วยไหม ทุกคนเงียบกริบกันหมด
เนโต้ไม่ได้อยู่ในฐานะที่จะส่งกำลังทหารเข้าไปในยูเครนได้ในขณะนี้ ถ้าจะกลัวก็คงกลัวสงครามนิวเคลียร์ หรือสงครามโลกครั้งที่สาม เพราะรู้ดีว่าปูตินระห่ำ หากมีการรบกับเนโต้เกิดขึ้น ปูตินจะขยายขอบข่ายสงครามอย่างแน่นอน ดังคำที่เขาขู่
“ใครก็ตามที่พยายามจะเข้ามาแทรกแซงเรา จะเจอกับผลกระทบชนิดไม่เคยเห็นมาก่อนในประวัติศาสตร์” เขาเจาะจงถึงสหรัฐโดยไม่ต้องออกนาม และแฝงความนัยของการทำสงครามปรมาณู เพราะผู้เผด็จการอย่างปูติน เป็นนักบลั๊ฟชั้นเซียน
สหรัฐกับเนโต้ตอบโต้ได้ก็แต่มาตรการ ‘แซงชั่น’ ปิดกั้นทางเศรษฐกิจ แม้จะรู้ดีว่าการแซงชั่นครั้งก่อนเมื่อปูตินบุกเข้ายึดครองคาบสมุทรคริเมีย ทำให้รัสเซียง่อยเปลี้ยไปไม่กี่ปีก็กลับฟื้นขึ้นมาใหม่ได้ และเวลานี้มีคลังสมบัติตุนไว้รับมือการปิดกั้นระลอกใหม่
หากแต่ฝ่ายตะวันตกได้เตรียมมาตรการแรงกว่าครั้งก่อน บางส่วนสหรัฐทำไปแล้วพร้อมกับยุโรปตะวันตก ในการตัดสายใยทางการค้าและการธนาคาร รัสเซียต้องพึ่งชิ้นส่วนเครื่องจักรกลและองค์ประกอบคอมพิวเตอร์จากสหรัฐ (ต่อไปจะต้องพึ่งพาจีน)
ในขณะที่ประเทศยุโรปต้องการน้ำมันและแก้สธรรมชาติจากรัสเซีย การประกาศแซงชั่นทำให้ราคาน้ำมันและแก้สพุ่งพรวดขึ้นแล้ววันนี้ แต่ก็ยังมี ‘ไม้ตาย’ ของฝ่ายตะวันตกวางไว้บนโต๊ะแล้วยังไม่ได้หยิบเอามาใช้ คือระบบ SWIFT ทางการเงินระหว่างประเทศ
ระบบจ่ายเงินนานาชาตินี้ ถ้าปิดไม่ให้เข้าถึงได้ จะก่อผลสะเทือนอย่างรุนแรงต่อกิจการธนาคารในรัสเซีย ไบเด็นบอกว่าการปิดกั้นยังสามารถนำมาใช้ได้ทันทีเมื่อถึงจุดสุกงอม สำหรับด้านกำลังทหารนั้นในปีนี้สหรัฐให้ความช่วยเหลือยูเครนแล้ว ๖๕๐ ล้านดอลลาร์
“พลังทางทหารของสหรัฐจะทำการปกป้องอาณาเขตประเทศภาคีเนโต้ทุกกระเบียดนิ้ว” ไบเด็นกล่าวในคำปราศรัยวันนี้ “สหรัฐกับเนโต้ต่างยึดมั่นมาตรา ๕ ของสนธิสัญญาอย่างเหนียวแน่น ที่ว่าการโจมตีประเทศหนึ่งใด เท่ากับการโจมตีหมดต่อทุกภาคี”
อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์ นักวิชาการไทยฝักใฝ่เผด็จการเคยโพสต์ว่า “พญาอินทรีไม่กล้าแหย่หมีขาวยักษ์ แล้วยูเครนจะถูกทิ้งให้ย่อยยับเดียวดาย” นั้นไม่ใช่การวิเคราะห์ด้วยข้อมูลความจริงนอกจากความมั่วซั่วตามัว ไม่ต่างกับ เหรียญทอง แน่นหนา
ที่โพสต์ในวันนี้ว่า “ชื่นชมในภาวะผู้นำ ความกล้าหาญ เด็ดเดี่ยว เด็ดขาด” ของปูติน เช่นเดียวกับ สี จิ้นผิง เหรียยทองอ้างว่าที่ตนพูดไม่ใช่ในฐานะผู้บริหารราชการแผ่นดิน ก็จริงอยู่ แต่สิ่งแรกที่ราชการแผ่นดินไทยกังวลต่อสงครามยูเครน ก็คือเส้นทางการบินสู่ยุโรป
แถลงทันทีว่าไม่มีปัญหา เส้นทางบินสุวรรณภูมิ-อังกฤษ ปลอดโปร่ง แต่ไม่ได้เอ่ยถึงเส้นทางกรุงเทพฯ-มูนิค ซึ่งมักมีเที่ยวบินพิเศษ ผู้โดยสารคนเดียวหรือสองสามคนบินประจำ แล้วยังมีเส้นทางลัดผ่านบัลเกเรียไปซูริคและต่อไปมูนิค ที่เคยมีปัญหา
สื่อบัลเกเรียเคยโกลาหล นึกว่าเป็นเครื่องจากยูเครนตะวันออก (เขตแยกดินแดน) ละเมิดน่านฟ้า คราวนี้ถ้าเกิดเฉียดไปรูเมเนีย ที่นั่นอาจเข้าใจผิดว่าเป็นเครื่องรัสเซีย แล้วสอยตกเพราะถือว่าบุกชาติหนึ่งเท่ากับตีเนโต้ทั้งมวลละก็ ใจหาย
(http://u.afp.com/wA3n, https://twitter.com/latimes/status/1497094005431144453, http://u.afp.com/wA3n, https://cbsn.ws/33QtlIg, https://nyti.ms/3JSCj7e และ http://u.afp.com/wAJC)