วันพฤหัสบดี, ธันวาคม 19, 2567

คนเขียนรัฐธรรมนูญ 2560 ออกแบบโครงสร้างอำนาจรัฐอย่างไรที่ทำให้ผู้แทนประชาชนอ่อนแอ


iLaw
18 hours ago
·
คนเขียนรัฐธรรมนูญ 2560 ออกแบบโครงสร้างอำนาจรัฐที่ทำให้ผู้แทนประชาชนอ่อนแอ
.
นายกฯ มาจากบัญชีรายชื่อพรรคการเมือง ไม่ต้องเป็น สส.
.
รัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 กำหนดว่า “นายกรัฐมนตรีต้องมาจากการเลือกตั้ง” เพื่อให้ยึดโยงกับสภาผู้แทนราษฎรและประชาชน แต่รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่ได้กำหนดไว้ สภาผู้แทนราษฎรเลือกนายกฯ จากบุคคลในบัญชีที่พรรคการเมืองแจ้งไว้ต่อ กกต. สามรายชื่อ โดยบุคคลนั้นไม่จำเป็นต้องลงสมัครรับเลือกตั้ง ระบบนี้ทำให้นายกฯ มีความเชื่อมโยงกับประชาชนน้อยลง และการจำกัดบัญชีอาจเป็นปัจจัยให้การเมืองเดินสู่ทางตัน หากบุคคลในบัญชีขาดคุณสมบัติทั้งหมด จะทำให้บ้านเมืองเดินต่อไปไม่ได้
.
สว. ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง
.
สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ตามรัฐธรรมนูญ 2560 หลังชุดแต่งตั้งตามบทเฉพาะกาล มีที่มาจากการ "เลือกกันเอง" ในบรรดาผู้สมัคร 20 กลุ่ม เฉพาะผู้ที่จ่ายเงินค่าสมัคร 2,500 บาท มีคุณสมบัติถึง เช่น อายุ 40 ปีขึ้นไป ถึงจะได้เลือกผู้ที่จะมาเป็น สว. ทำหน้าที่ตัวแทนปวงชน
.
อย่างไรก็ดี แม้ระบบเลือกสว. 2567 จะออกแบบมาให้ประชาชนเกินครึ่งของประเทศไม่มีส่วนร่วมเลือกสว. แต่รัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 114 ก็เขียนให้สว. เป็น “ผู้แทนปวงชนชาวไทย” สว. มีอำนาจที่สำคัญ คือการให้ความเห็นชอบผู้ดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ กรรมการองค์กรอิสระ และตำแหน่งเจ้าหน้าที่รัฐระดับสูงตามที่กฎหมายกำหนด ภายในวาระห้าปีของสว. ชุดนี้ จะมีโอกาสให้ความเห็นชอบตุลาการศาลรัฐธรรมนูญและกรรมการในองค์กรอิสระคนใหม่ได้ “เกินครึ่ง” และสว. ยังเป็นตัวแปรสำคัญที่จะทำให้การแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 เดินหน้าไปได้หรือไม่ได้ เพราะในการลงมตินอกจากต้องใช้เสียง “ไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่ง” ของสองสภาแล้ว ต้องได้เสียงสว. “เห็นชอบ” ไม่น้อยกว่าหนึ่งในสามของ หรืออย่างน้อย 67 เสียง
.
เลือกอ่านบทความสรุปเนื้อหารัฐธรรมนูญ 2560 https://www.ilaw.or.th/articles/cons2560
.
ดาวน์โหลดแผ่นพับ “ทำไมต้องเขียนรัฐธรรมนูญใหม่” สรุปปัญหารัฐธรรมนูญ 2560 https://www.ilaw.or.th/articles/49118


https://www.facebook.com/iLawClub/posts/991872309653055