Angkhana Neelapaijit
15h
#ลืมไม่ได้จำไม่ลง
ขอแสดงความชื่นชมอย่างจริงใจต่อ ธงชัย วินิจกุล ในโอกาสที่หนังสือ Moments of Silence: The Unforgetting of the October 6, 1976 Massacre in Bangkok - #ช่วงขณะแห่งความเงียบงัน: #สภาวะลืมไม่ได้ #จำไม่ลงของเหตุการณ์สังหารหมู่6ตุลา 2519 ที่กรุงเทพฯ ได้รับรางวัลชนะเลิศประจำปี 2022 สำหรับหนังสือในสายมนุษยศาสตร์ ของ European Association for Southeast Asian Studies (EuroSEAS) (1.7.22)
.
คุณค่าของหนังสือเล่มนี้ คือการที่ ธงชัย บันทึกความทรงจำบาดแผล (traumatic memory) ของตัวเองและมิตรสหาย ผ่านตัวอักษรเพื่อบันทึกเป็นประวัติศาสตร์บาดแผลของประเทศนี้ ประเทศที่อ้างความสมานฉันท์เพื่อความชอบธรรมต่อวัฒนธรรมการการลอยนวลพ้นผิดซ้ำแล้วซ้ำเล่า เพื่อปิดปาก สร้างความกลัวให้แก่เหยื่อ และพยายามฝังกลบบาดแผลในชีวิตของพวกเขาจากความเจ็บปวดการล่วงละเมิดโดยอำนาจรัฐ
.
หลายครั้งที่การบันทึกความทรงจำบาดแผลอาจสร้างรอยแผลใหม่แก่ผู้บันทึก แต่ในขณะเดียวกันมันก็เป็นการปลดปล่อยเหยื่ออีกหลายๆคนจากพันธนาการที่ถูกบังคับให้ปิดปากเงียบและอยู่อย่างผู้แพ้ในรูปแบบของการจำยอมให้ “อภัย” แก่ผู้ละเมิด คำถาม คือ หากเหยื่อเข้มแข็งและกล้าหาญที่จะให้อภัย ทำไมผู้ละเมิดจึงขลาดกลัวต่อการ “รับผิด” และ “รับโทษ” ในสิ่งที่ตนเองเป็นคนก่อ และไม่เคยแม้แต่จะ “ขอโทษ” ในสิ่งที่ได้กระทำ ความสมานฉันท์ในสังคมไทยที่ผ่านมาจึงเป็นแค่ภาพลวงตา เพื่อให้ผู้ละเมิดพ้นผิด มีชีวิตอย่าง “ผู้ชนะ” เพื่อกระทำย่ำยีและกำราบผู้ที่ท้าทายอำนาจของพวกตนต่อไป
.
ธงชัยจงใจเลือก "ภาพจำ" ของบันทึกในเหตุการณ์ที่อยู่ในความรับรู้ของสังคมไทย เมื่อ 6.10.19 ซึ่งเผยแพร่อยู่ในพื้นที่สาธารณะมากว่า 40 ปี ที่ยังคงเป็นปริศนาจนปัจจุบันว่า “สองคน” ในภาพ ทั้งผู้ละเมิดและผู้ถูกละเมิดคือใคร แต่ดูเหมือนจะไม่มีใครพยายามหาคำตอบ สำหรับผู้ที่ถูกแขวนคอและถูกทำร้ายจนเสียชีวิต เขาอาจเป็นหนึ่งในผู้สูญหายที่ครอบครัวยังรอคอยการกลับมาเหมือนกับผู้สูญหายอีกมากมายในประเทศนี้
.
ขอชื่นชมอาจารย์ธงชัยอีกครั้ง ที่กล้าหาญและเสียสละอย่างมากในการเขียนบันทึกฉบับนี้ บันทึกฉบับนี้จะมีคุณค่าหากประชาชนทั่วไปจะตระหนักถึงความร้ายแรงจากอาชญากรรมโดยรัฐ ร่วมกันต่อต้าน ไม่ยอมรับ และผลักดันให้เกิดการปฏิรูประบอบสังคมอย่างจริงจัง ทั้งการปฏิรูปตำรวจ ปฏิรูปทหาร ศาล และกระบวนการยุติธรรมโดยรวมเพื่อไม่ให้ใครต้องตกเป็นเหยื่อความรุนแรงโดยปราศจากความรับผิดชอบจากรัฐอีกต่อไป
- ขอบคุณภาพจาก บันทึก 6 ตุลา – Documentation of Oct 6 และภาพจาก bbc.com (https://www.bbc.com/thai/thailand-54820614) -
