ผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์ชาวนอร์เวย์สร้างเว็บไซต์ที่เปิดโอกาสให้ใครก็ตามสามารถส่งอีเมลเกี่ยวกับสงครามในยูเครนให้กับบัญชีอีเมลในรัสเซียได้มากถึง 150 บัญชีต่อครั้ง เพื่อให้ชาวรัสเซียได้มีโอกาสรู้ความจริงที่รัฐบาลของพวกเขาพยายามปิดบัง

ฟาเบียนกับเว็บไซต์ของเขา

รัสเซีย ยูเครน: ผู้พัฒนาเว็บสแปมตั้งเป้ากระจายข่าวให้คนรัสเซียนับสิบล้าน

โดย โจ ไทดี
ผู้สื่อข่าวไซเบอร์
บีบีซี
13 มีนาคม 2022

ผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์ชาวนอร์เวย์สร้างเว็บไซต์ที่เปิดโอกาสให้ใครก็ตามสามารถส่งอีเมลเกี่ยวกับสงครามในยูเครนให้กับบัญชีอีเมลในรัสเซียได้มากถึง 150 บัญชีต่อครั้ง เพื่อให้ชาวรัสเซียได้มีโอกาสรู้ความจริงที่รัฐบาลของพวกเขาพยายามปิดบัง

เสียงแจ้งเตือนอีเมลเข้าดังระงมทั่วรัสเซีย

นับล้าน ๆ ข้อความถูกส่งไปยังบัญชีของคนรัสเซียด้วยหัวเรื่องล่อตาล่อใจอย่าง "Ya vam ne vrag" ซึ่งอาจแปลเป็นไทยว่า "ฉันไม่ใช่ศัตรูของคุณ"

ข้อความดังกล่าวปรากฏในภาษารัสเซียพร้อมด้วยคำแปลในภาษาอังกฤษ โดยข้อความเริ่มต้นด้วย: "ถึงเพื่อนที่นับถือ ฉันเขียนถึงคุณเพื่อแสดงออกถึงความกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยในอนาคตของลูกหลานของเราและดาวเคราะห์ดวงนี้ แทบทั้งโลกประณามการรุกรานยูเครนของปูติน"

อีเมลยาวเหยียดดังกล่าววิงวอนต่อชาวรัสเซียให้ออกมาปฏิเสธการทำสงครามในยูเครนและตามหาความจริงเกี่ยวกับการรุกรานครั้งนี้จากบริการข่าวสารที่ไม่ใช่ของรัฐ

ภายในเวลาไม่กี่วัน อีเมลมากกว่า 22 ล้านฉบับ ถูกส่งเข้าไปในกล่องข้อความของชาวรัสเซีย จากอาสาสมัครทั่วโลก ผู้ซึ่งเสียสละเวลาและบัญชีอีเมลของตัวเองเพื่อส่งข้อความเหล่านั้นออกไป

นี่เป็นหนึ่งในวิธีการไม่ปกติที่กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเมื่อแฮกเกอร์ นักเคลื่อนไหว และปุถุชนจากทั่วโลกพร้อมใจกันส่งความจริงผ่านช่องทางออนไลน์ไปให้กับชาวรัสเซียที่ถูกรัฐบาลปิดกั้นความจริงและครอบงำสื่อ ข้อความจากบัญชีทวิตเตอร์ของชาวโปแลนด์รายหนึ่งที่แนะนำว่าให้เข้าไปโพสต์ประเด็นสงครามในช่องทางการโพสต์รีวิวธุรกิจของชาวรัสเซียทั้งในกูเกิลและแยนเด็กซ์ (Yandex - เครื่องมือออนไลน์สัญชาติรัสเซียที่มีหลายประโยชน์ใช้สอยคล้ายกูเกิล) กลายเป็นไวรัลอย่างรวดเร็ว

กลุ่มแฮกเกอร์จากที่อื่น ๆ ยังออกมาประกาศว่าพวกเขาได้เข้าไปโจมตีเว็บไซต์ข่าวสารของรัสเซียด้วยข้อความถึงชาวรัสเซียว่า "หยุดปูติน"

ทว่าการรณรงค์ส่งข้อความก่อกวนหรือสแปมที่ถูกพัฒนาโดยทีมเล็ก ๆ ในนอร์เวย์ดูจะตอบโจทย์ความต้องการของผู้คนนับหมื่น ที่อยากช่วยให้ชาวรัสเซียได้เรียนรู้เกี่ยวกับสงครามครั้งนี้

เครื่องบินขนส่งของสหรัฐฯ โปรยใบปลิวลงสู่พื้นดินเกาหลีระหว่างสงครามเกาหลีปี 1950-1953

"ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง และสงครามอื่นก่อนหน้า ผู้คนมักบินเหนือเยอรมนีแล้วโปรยใบปลิวลงมา นี่มันก็แค่เป็นวิธีการที่ทันสมัยเพื่อทำให้ผู้คนได้เปิดหูเปิดตา" ฟาเบียน ผู้คิดค้นไอเดียดังกล่าว ชี้

ชายชาวนอร์เวย์วัย 50 ปี ผู้ประกอบธุรกิจเกี่ยวกับโครงข่ายคอมพิวเตอร์ ไม่ต้องการเปิดเผยนามสกุลของตนเอง จากความกังวลเรื่องความปลอดภัยและการตอบโต้จากเจ้าหน้าที่ของรัสเซีย เขาเล่าว่าเขารู้สึกว่าตัวเองต้องทำอะไรสักอย่างหลังจากเกิดความกังวลอย่างหนักถึงความเป็นไปได้ของสงครามโลกครั้งที่สาม

พลังประชาชน

ความพยายามหลบเลี่ยงการเซนเซอร์ของรัฐบาลรัสเซียผ่านการผสานรวมพลังของผู้คนและคอมพิวเตอร์ ระบบดังกล่าวอณุญาตให้ผู้คนสามารถส่งข้อความแบบเดียวกันไปยังหลายสิบบัญชีอีเมลของชาวรัสเซียต่อการส่งอีเมลหนึ่งครั้ง เขาประเมินว่ามีอาสาสมัครนับหมื่นคนได้ส่งข้อความออกไปแล้ว นับตั้งแต่ที่เว็บไซต์ของเขาเปิดใช้งาน

ฟาเบียนสร้างระบบนี้กับเพื่อนร่วมงานอีก 5 คน คนกลุ่มนี้ทำงานอย่างเต็มที่ตลอดสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาเพื่อทำระบบให้เสร็จ พวกเขาเริ่มจากการไล่เก็บบัญชีอีเมลของชาวรัสเซียทั้งหมดบนอินเทอร์เน็ต และรวบรวมบัญชีอีเมลทั้งหมด 90 ล้านบัญชีที่ยังมีการใช้งานอยู่ เขาเล่าว่าความเข้มแข็งของระบบดังกล่าวอยู่ที่การได้อาสาสมัครที่ใช้บัญชีส่วนตัวของพวกเขาในการส่งอีเมลแทนการใช้ซอฟต์แวร์สแปม

ผู้ใช้งานสามารถเลือกติดต่อชาวรัสเซียตั้งแต่ 1-150 คน หลังจากนั้น ภายในคลิกเดียว บัญชีพื้นฐานของอาสาสมัคร (อาทิ Outlook หรือ Gmail) ก็จะถูกบรรจุข้อมูลบัญชีอีเมล หัวเรื่อง และข้อความ พร้อมส่งทันที

ผู้ใช้งานยังสามารถปรับเปลี่ยนข้อความได้ตามต้องการเช่นกัน เพื่อเพิ่มโอกาสที่อีเมลนั้นจะถูกเปิดอ่าน

ผู้อาศัยในรัสเซียยังสามารถใช้งานเว็บไซต์ข่าวของสื่อต่างประเทศบางแห่งได้ แต่เว็บบีบีซีถูกบล็อก

ฟาเบียนชี้ว่ามีเหตุผลสองประการที่ต้องใช้บัญชีอีเมลส่วนตัวของผู้ใช้งาน หนึ่งคืออีเมลจะสามารถผ่านตัวคัดกรองสแปมได้หากส่งจากบัญชีอีเมลจริงและส่งในจำนวนน้อย

"อีกอย่างคือผู้คนยังสามารถได้รับอีเมลตอบกลับจากคนรัสเซียจริง ๆ มีปฏิสัมพันธ์กับพวกเขาและพูดคุยเกี่ยวกับสงครามได้"

ฟาเบียนกล่าวว่าบางบัญชีมีการใช้งานไม่บ่อยเท่าบัญชีอื่น และในบางกรณีอีเมลที่ส่งก็อาจไปอยู่ในกล่องข้อความขยะได้ แต่ข้อความส่วนมากถูกเปิดอ่าน เขาบอก และชาวรัสเซียบางคนก็ตอบกลับอีเมล

เสียงตอบกลับจากชาวรัสเซีย

อเล็กซ์ ผู้ซึ่งอาศัยอยู่ในนอร์เวย์เช่นกัน ถูกขอให้ทดลองระบบจากทีมของฟาเบียน แต่เขาก็ส่งอีเมลออกไปหลังจากนั้นอยู่ตลอด

"ผมส่งไปแล้วกว่า 500 อีเมล และก็รับอีเมลตอบกลับประมาณ 20 อีเมลต่อวัน ซึ่งผมก็หวังให้มันมีมากขึ้น" เขาเล่า "อีเมลตอบกลับส่วนมากขอร้องให้ผมเอาพวกเขาอออกจากรายชื่อผู้ได้รับอีเมล แต่ผมก็ได้คุยกับผู้หญิงวัย 35 ปีคนหนึ่ง จากเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก เธอบอกผมว่าเธอไม่แน่ใจว่าเกิดอะไรขึ้นกับความขัดแย้งและต้องการจะรู้เพิ่มขึ้น เธอเล่าว่าแทบไม่มีข่าวสารที่มาจากฝั่งยุโรปเลย เธอต้องการจะอ่านสิ่งเหล่านั้นทั้งหมดแต่ไม่รู้ว่าจะเข้าเว็บไซต์ที่ถูกบล็อกได้อย่างไร"

อเล็กซ์อธิบายให้เธอฟังถึงวิธีการหลบเลี่ยงการบล็อกเพื่อเข้าถึงเว็บที่ถูกรัฐบาลรัสเซียปิดกั้น

"ผมคิดว่าได้เธอมาเป็นเพื่อนแล้วนะ" เขาบอก

อาสาสมัครวัย 18 ปีอีกหนึ่งรายชี้ว่าเธอได้รับอีเมลตอบกลับจากชาวรัสเซียไม่ทราบตัวตนคนหนึ่ง ข้อความตอบกลับนั้นตอบโต้ว่าเธอเข้าใจผิดอย่างรุนแรง แท้จริงแล้วเป็นยูเครนที่ฆ่าผู้บริสุทธิ์ซึ่งเป็นเหตุผลที่ "ปฏิบัติการพิเศษนี่เป็นมาตรการที่จำเป็น"

ฟาเบียนกล่าวว่าทีมของเขาปรับเปลี่ยนหัวเรื่องและข้อความอยู่ตลอดเพื่อป้องกันไม่ให้อีเมลถูกระบบคัดกรองสแปมได้ และเขาหวังว่า 90 ล้านบัญชีอีเมลจะได้รับข้อความเหล่านี้ เขากล่าวว่าถ้าทีมใช้อีเมลที่มี[เพื่อส่งอีเมล]หมดแล้ว พวกเขาก็จะหาทางหาอีเมลเพิ่ม

พวกเขายังต้องหาทางป้องกันการโจมตีจากแฮกเกอร์ไม่ทราบตัวตนที่พยายามทำให้เว็บไซต์ของพวกเขาล่มเช่นเดียวกัน

ไม่ใช่โฆษณาชวนเชื่อ

ฟาเบียนโต้แย้งว่าสิ่งที่ตัวเองทำ "ไม่ใช่โฆษณาชวนเชื่อ" เมื่อถามถึงความรู้สึกของเขาต่อการส่งข้อความรบกวนผู้คนหลายล้านคน เขาบอกว่ามันสมเหตุสมผลแล้วต่อการคุกคามความเป็นส่วนตัวเนื่องจากเดิมพันสูงมาก ๆ

สิ่งที่เขาทำทำให้ผู้ได้รับอีเมลตกอยู่ในอันตรายหรือไม่

"คุณตั้งข้อกล่าวหากับผู้ได้รับอีเมลไม่ได้ พวกเขาได้รับอีเมลของเราก่อนจะให้ความยินยอมด้วยซ้ำ มันก็เหมือนกับได้รับใบปลิวโดยไม่ได้สมัครใจนั่นแหละ นี่มันคือสงคราม คุณต้องต่อสู้เพื่อสิ่งที่คุณเชื่อสิ และผมเชื่อในสิ่งนี้"