Manop Pithukpakorn
9h ·
ภาคสามของ Delta variant
หลังจากผ่านไป 2 สัปดาห์ เรารู้อะไรเพิ่มขึ้นบ้าง (อ่านภาค 2 ได้ที่นี่ https://www.facebook.com/manopsi/posts/10160983580633448)1. ข้อมูล Public Health England เผยแพร่เมื่อวานใน Technical Briefing 16 พบว่าตอนนี้ผู้ติดเชื้อรายใหม่ของทั้งประเทศ 91% เกิดจาก Delta variant เทียบกับราว 1 เดือนก่อนอยู่ที่ประมาณ 25-30%
ข้อมูล heatmap เห็นชัดเจนว่าการระบาดช่วงแรกเริ่มในเด็กนักเรียน (ชั้นประถม) กระจายไปสู่เด็กโต (มัธยม-มหาวิทยาลัย) และกลุ่มผู้ใหญ่แล้ว
2. การระบาดของ Delta variant ทำให้ยอดผู้ติดเชื้อรายใหม่ของ UK เพิ่มขึ้น (https://www.facebook.com/manopsi/posts/10161000578658448) และรัฐบาลต้องประกาศเลื่อนการผ่อนคลาย lockdown ขั้นสุดท้าย (full opening) ออกไปอย่างน้อย 4 สัปดาห์ (จากเดิมต้องเปิดวันจันทร์ที่จะถึงนี้ เลื่อนไปเป็น 19 กค)
3. ความสามารถในการแพร่เชื้อ (transmissibility) โดยคำนวณจาก secondary attack rate พบว่าเก่งกว่า Alpha variant ราว 42% (คือ SAR ของ Alpha อยู่ที่ 8% และ Delta อยู่ที่ 11.4% ตัวเลขลดลงจาก 67% เมื่อจำนวนข้อมูลมากขึ้น) และแพร่ง่ายกว่าทั้งการติดในครอบครัว และติดจากชุมชน
4. ผลงานวิจัยตีพิมพ์ใน Eurosurveillance เมื่อวาน (https://www.eurosurveillance.org/.../1560-7917.ES.2021.26...) คำนวณ reproductive number (R) ของสายพันธุ์ต่าง ๆ เทียบกับสายพันธุ์เดิมจากอู่ฮั่น พบว่า Delta variant ชนะเลิศ คือค่า R สูงขึ้นจากเดิม 97% เทียบกับ Alpha variant มีค่า R สูงขึ้นเพียง 29% (ส่วน Beta สูงขึ้น 25% และ Gamma สูงขึ้น 38%) ถ้าประมาณค่า R0 ของ SARS-CoV-2 เดิมไว้ราว 2.2 ค่า R0 ของ Delta variant น่าจะอยู่ประมาณ 4.3
ด้วยค่า R0 ประมาณ 4.3 จะเกิด herd immunity ได้ประชากรต้องมีภูมิคุ้มกันอย่างน้อย 77% (ถ้าวัคซีนมีประสิทธิภาพ 90% ต้องฉีดให้ได้ 86% ของประชากร)
5. กลไกที่ Delta variant แพร่ง่ายติดง่าย ก่อนหน้านี้เชื่อว่าส่วนหนึ่งน่าจะมาจากการกลายพันธุ์ในตำแหน่ง P681R ซึ่งไม่พบใน Alpha variant ตำแหน่งนี้ตรงกับ furin recognition site ที่ spike region พอดี การเปลี่ยน amino acid ตำแหน่งนี้จาก PRRAR เป็น RRRAR พบว่าทำให้ spike cleavage โดย furin เกิดง่ายขึ้น เมื่อสองวันก่อนมีผลงานวิจัยจากทีม University of Tokyo เผยแพร่ใน preprint แสดงให้เห็นว่า P681R ทำให้ไวรัสติดเชื้อได้ง่ายขึ้นจริง (https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.06.17.448820v1)
6. ประสิทธิผลของวัคซีน (vaccine effectiveness: VE) ยังเป็นไปตามเดิม (AstraZeneca และ Pfizer) คือการฉีดวัคซีนแค่เข็มเดียวป้องกันการป่วยจาก Delta variant ได้แค่ 31% แต่ถ้าฉีด 2 เข็ม VE ยังดีอยู่คือได้ถึง 80% อย่างไรก็ดี วัคซีนยังพอป้องกันการป่วยหนักได้อยู่คือ ฉีดเข็มเดียวป้องกันได้ 75% และฉีดครบสองเข็มป้องกันได้ 94% ดังนั้นการเร่งฉีดวัคซีนเข็มสองจึงเป็นเรื่องสำคัญ
7. มีการรายงาน Delta variant ที่มี K417N ร่วมด้วย (หลายคนเรียกว่า Delta Plus) พบว่าสายพันธุ์นี้มีสอง variant ย่อยที่ไม่เหมือนกัน variant แรกเรียกว่า Delta-AY.1 พบใน UK และอีก 10 ประเทศ (อเมริกา, แคนาดา, อินเดีย, ญี่ปุ่น, เนปาล, ตุรกี, สวิส, โปแลนด์, โปรตุเกส และรัสเซีย) เจอรวมทั้งสิ้น 161 ราย มาจาก UK 38 ราย โดยพบตั้งแต่ปลายเดือนเมษา ส่วนอีก variant เรียกว่า Delta-AY.2 เพิ่งพบในอเมริกา
ข้อมูลเกี่ยวกับ Delta-AY.1 ยังมีไม่มาก บอกไม่ได้ว่าแพร่เร็วหรือดื้อกว่า Delta ดั้งเดิมหรือไม่ ต้องติดตามกันต่อไป
อ่านเพิ่มเติมได้ที่
https://assets.publishing.service.gov.uk/.../Variants_of...
https://www.facebook.com/manopsi/posts/10161018723673448
https://www.facebook.com/manopsi/posts/10160986257193448
https://www.facebook.com/manopsi/posts/10161030361288448
