โดยมีจุดมุ่งหมายที่ตรงกันของทั้งสี่ฉบับเรื่องหนึ่ง คือแก้ไขให้สามารถทำประชามติในวันเดียวกับการเลือกตั้ง ส.ส. และการเลือกตั้งท้องถิ่น อีกเรื่องมีสามฉบับต้องการยกเลิกหลักการ เสียงเกินกึ่งหนึ่งสองชั้น (Double majority) ไปเสีย
เว้นแต่ร่างฯ ของพรรคภูมิใจไทยต้องการคงไว้ซึ่งหลักการ ‘เสียงเกินครึ่งสองชั้น’ เอาไว้ ในกรณีการทำประชามติโดยมีข้อยุติ หรือตัดสินประเด็นใดประเด็นหนึ่ง แต่การทำประชามติเพื่อขอความเห็น หรือช่วย ครม.ตัดสินใจ ให้ใช้เสียงข้างมากธรรมดา
“ไม่ต้องอาศัยเสียงข้างมากสองชั้น ไม่ต้องคำนึงถึงจำนวนผู้มาใช้สิทธิ ไม่ต้องคำนึงถึงบัตรเสียและเสียงไม่แสดงความคิดเห็น ให้ถือเอา ‘เสียงข้างมาก’ ของผู้มาออกเสียงเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบก็เพียงพอ” แล้ว ต่างกับร่างฯ จากพรรคก้าวไกล
ซึ่ง “ไม่ได้กำหนดขั้นต่ำของผู้มาใช้สิทธิจากจำนวนผู้มีสิทธิทั้งหมดเอาไว้” แต่คะแนนเสียงที่ถูกนับต้องเกินครึ่งหนึ่งของผู้ออกมาใช้สิทธิเลือกตั้งครั้งนั้น พรรคก้าวไกลยังขอแก้ไข มาตรา ๑๘ เปลี่ยนกำหนดเขตการออกเสียงเสียใหม่
สำหรับร่างฯ ของพรรคเพื่อไทย กับของคณะรัฐมนตรี ส่วนใหญ่เหมือนกัน เช่นไม่เอาเสียงเกินกึ่งหนึ่งสองชั้น ให้ทำประชามติในวันเดียวกันกับการเลือกตั้ง ส.ส. ให้ กกต.จัดเวทีแสดงความคิดเห็นเท่าเทียมกันสำหรับสองฝ่าย และเพิ่มช่องทางเลือกตั้งอีเล็คโทรนิคส์
ความแตกต่างระหว่างร่างฯ ของพรรคเพื่อไทย กับร่างฯ ของคณะรัฐมนตรีอยู่ที่การแก้ไขมาตรา ๑๓ เพื่อไทยเสนอไว้ให้ “ตัดข้อแม้เรื่องจำนวนผู้มาใช้สิทธิออก และตัดข้อแม้เรื่องคะแนนเสียงที่ชนะต้อง ‘เกินกึ่งหนึ่ง’ ออกไปด้วย”
พอไปถึง ครม.ก็โอเคกับการเปลี่ยนหลักเกณฑ์ไม่เอาเสียงเกินกึ่งหนึ่งสองชั้น แต่เพิ่มอีกหน่อยว่าเสียงเกินครึ่งธรรมดาที่ได้มา ต้องมากกว่าจำนวนคะแนนเสียงผู้ไม่ต้องการแสดงความคิดเห็น นี่เป็นความเยิ่นเย้อที่ควรปรับรวมสองร่างฯ ก็ได้
จะเรียกว่านี่เป็น ‘สิทธิสองชั้น’ ของฝ่ายรัฐบาลในการเสนอร่างกฎหมายสำคัญ ได้ไหม
