🔥เปิดใจ ‘บัณฑิตเผาครุย’ ย้ำพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์มีแต่จะทำให้คนสยบยอม

Voice TV
8h ·

เปิดใจ ‘บัณฑิตเผาครุย’ ย้ำพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์มีแต่จะทำให้คนสยบยอม
ว่ากันว่าขอนแก่นคือ อีกหนึ่งดินแดนของนักสู้ผู้ไม่สยบยอม เรื่องราวการต่อสู้ของสามัญชนกับอำนาจรัฐที่บังคับ และกดขี่มีให้เห็นเรื่อยมาทุกยุคทุกสมัย จะแพ้หรือชนะ ไม่อาจทราบได้ว่าใครเป็นผู้ตัดสิน หรือบางครั้งแค่การลุกขึ้นสู้เพื่อให้รู้ว่า ‘คนยังเป็นคน’ ก็มีความหมายในตัวมันเอง และบางทีเพียงการจุดซิปโป้เผาเสื้อครุยตัวเดียว ภายในรั้วมหาวิทยาลัย ที่กำลังจัดพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ก็สร้างความสั่นคลอนต่ออำนาจศักดิ์สิทธิ์ได้ไม่น้อย ถึงขั้นที่ว่าเจ้าหน้าตำรวจ สภ.เมืองขอนแก่น ต้องเร่งรีบออกมาแถลงข่าวในวันถัดมา (14 ธ.ค.) ว่า กำลังติดตามตรวจสอบข้อเท็จจริง เพื่อดำเนินการเรื่องทางคดีต่อไป
โจ เป็นหนึ่งในสมาชิกกลุ่ม UNME of Anarchy กลุ่มอันเป็นฐานที่มั่นของไผ่ จตุภัทร์ บุญภัทรรักษา ในช่วงเวลาที่เขาอยู่ขอนแก่น เอาเข้าจริงแล้ว 3 ปีในรั้วมหาวิทยาลัย โจ นิยามตัวเองว่าเป็นแค่คนเรียนหนังสือธรรมดาคนหนึ่ง แต่ติดนิสัยที่เป็นคนชอบอ่านงานวิชาการเยอะ จนกระทั่งรู้จักกับไผ่ ชีวิตที่ผูกติดอยู่กับหนังสือก็ค่อยๆ มีสีสันเพิ่มขึ้น
โจ เล่าถึงกิจกรรมที่เขา และเพื่อนทำในวันรับปริญญาว่า มีหลายอย่างประกอบกันไม่ว่าจะเป็น การไม่เข้ารับปริญญา การตั้งเวทีปราศรัยในพื้นที่ของคณะนิติศาสตร์ เกี่ยวกับเรื่องการปักเขตพระราชฐานในมหาวิทยาลัย ช่วงที่มีการรับปริญญา ซึ่งทำให้พื้นที่ซึ่งเป็นสาธารณะประโยชน์ของประชาชนถูกกระทบกระเทือน รวมทั้งประเด็นสิทธิมนุษยชนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสมรสเท่าเทียม ปล่อยนักโทษการเมือง และยกเลิกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 แต่สิ่งที่ดูจะเป็นจุดเด่นที่สุดของวันนั้นคือ การเผาชุดครุย ที่เขาและเพื่อนรวมเงินกันซื้อมา
เขา มองว่า งานรับปริญญาเป็นงานที่ค่อนข้างสิ้นเปลือง แม้หลายคนจะมองว่าเป็นเทศกาลที่สร้างเสริมอาชีพ ซึ่งเขาเองก็ไม่ปฏิเสธเพราะมีหลายคนที่เข้ามาขายดอกไม้ ขายของที่ระลึก แต่ว่าค่าใช้จ่ายหลายๆ ส่วนที่พ่วงอยู่กับพิธีกรรมเหล่านี้เป็นสิ่งที่สิ้นเปลืองเกินความจำเป็น
โจ มองว่า การศึกษาเป็นบริการสาธารณะอย่างหนึ่งที่รัฐจะต้องจัดหาให้คนทุกคน และการสร้างมหาวิทยาลัยก็มาจากภาษีของประชาชน ในอดีตการเรียนมหาวิทยาลัย จะมีแต่ลูกเจ้าขุนมูลนาย ที่จะได้เข้าไปเรียน เมื่อคนพวกนี้สำเร็จการศึกษา ก็จะมุ่งสู่การเป็นข้าราชการ เข้าไปรับใช้รัฐ แต่ในยุคนี้ซึ่งเขาเรียกมันว่า ‘ยุคหลังอาณานิคม’ คนจำนวนมากไม่ได้ต้องการรับใช้รัฐ หรือเข้าไปรับใช้อุดมการณ์ชาตินิยมของรัฐอีกต่อไปแล้ว
เพราะหลายคนที่ตื่นตัวทางการเมืองต่างรู้ดีว่า เวลานี้เรากำลังอยู่ในยุคโลกใหม่ อยู่ในรัฐสมัยใหม่ที่ต้องการจำกัดอำนาจรัฐมากขึ้น ฉะนั้นบัณฑิตที่จบการศึกษามาจำนวนหนึ่งก็จะหันไปรับใช้สังคมที่เขาอยู่ และเข้าไปรับใช้การผลิตภาคประชาชน ฉะนั้นการรับปริญญาจึงไม่ควรถูกช่วงชิงโดย ‘สถาบันทางการเมืองของรัฐ’ แต่ควรที่จะรับกับใครก็ได้ที่มีความสัมพันธ์ในทางสังคมระหว่างกัน และยกย่องกันในฐานะประชาชนคนหนึ่งที่มีความรู้ ความสามารถที่จะช่วยกันผลักดันสังคมให้น่าอยู่
“สถาบันทางการเมืองของรัฐ พยายามจะช่วงชิงปัญญาชนเหล่านี้ไปรับใช้อุดมการณ์ของตัวเอง จึงสร้างพิธีกรรมขึ้นมาให้มีความขลัง มีความศักดิ์สิทธิ์ มีเหตุผลที่ให้เราต้องยอมเข้าพิธี และทำให้เรารู้สึกภาคภูมิใจ รู้สึกอินไปกับพิธีนั้น ชุดครุยเองก็เป็นเครื่องแบบอย่างหนึ่งที่เป็นสัญลักษณ์ในการตอกย้ำว่า ท่านได้รับการเลื่อนฐานะทางชนชั้นขึ้นมาแล้วเป็นฐานะปัญญาชน ซึ่งพิธีกรรมและเครื่องแบบเหล่านี้มันจะทำให้คนสยบยอมต่ออำนาจของรัฐ ทั้งในทางอำนาจทางกายภาพ ทั้งอำนาจอ่อน (soft power) ที่มาคู่กับพิธีกรรมและความเชื่อ”
โจ มองว่า พิธีกรรมความศักดิ์สิทธิ์ที่ถูกสถาปนาขึ้นมาโดยอำนาจรัฐนั้น เป็นสิ่งบั่นทอนชีวิตในสังคมประชาธิปไตย จึงต้องการจะลดทอนสัญลักษณ์ที่รัฐสร้างขึ้นให้กลับมาเป็นของประชาชน
“ถ้าเลือกได้ผมไม่อยากให้มีพิธีกรรมอะไรทำนองนี้เกิดขึ้นเลย การรับปริญญา หากว่ามันจะมีก็ขอให้มันเป็นในนามของส่วนตัว อยากให้มันเป็นวันพบปะพี่น้อง หรือใครก็ตามที่สนับสนุนเราจนเราเรียนจบได้ ใจผมอยากจะรับกับแม่ค้าขายแกงที่คอยให้ผมค้างค่าข้าว ลดค่าข้าวให้ เวลาที่ผมหิวแล้วไม่มีเงิน อยากจะให้เขารู้ว่าเพราะการผลิตของเขา เพราะการผลิตของสามัญชน มันได้ทำให้สามัญชนคนนี้ได้พัฒนาตัวเองได้ถึงขนาดนี้ มันเป็นคุณูปการของสังคมทั้งสิ้น”
ตำรวจเร่งตรวจสอบเตรียมหาข้อกฎหมายแจ้งความผิด - จนท.มข.ละเมิดสิทธิเข้าดูข้อมูลในเว็บสำนักทะเบียน
หลังจากที่โจ และเพื่อนทำกิจกรรมไปได้เพียงแค่วันเดียว ผลที่ตามมาทันทีคือการให้สัมภาษณ์ของ พ.ต.อ.ธนาวัชร ดีบุญมี ณ ชุมแพ รอง ผบก.ภ.จว.ขอนแก่น และโฆษก ภ.จว.ขอนแก่น ว่า จะมีการดำเนินการเอาผิด แต่ก่อนหน้าที่เขาจะตัดสินใจทำกิจกรรมเขาได้ดูข้อกฎหมายแล้วว่า สิ่งที่ทำนั้นไม่มีทางเอาผิดในทางกฎหมายได้เลย
เขาย้ำว่า การทำกิจกรรมเกิดขึ้นในมหาวิทยาลัย และประเด็นที่สื่อสารในการปราศรัยก็เป็นประเด็นทางวิชาการทั้งสิ้น ซึ่งได้รับการรับรองไว้ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 34 วรรค 2
นอกจากนี้สิ่งที่ตามมานอกจากตำรวจแล้วยังมีการแสดงความคิดเห็นของกลุ่มศิษย์เก่า ที่ตั้งคำถามว่าทำแบบนี้ไปเพื่ออะไร และพยายามโยงถึงความไม่เคารพรักในสถาบันกษัตริย์ และพยายามโจมตีว่าผู้ที่กระทำการเหล่านี้ไม่สมควรที่จะเป็นบัณฑิตของมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีเจ้าหน้าที่มหาวิทยาลัยที่อยู่ฝ่ายดูแลความปลอดภัยเข้าไปดูข้อมูลคนที่เข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมดในเว็บสำนักทะเบียน ซึ่งภายในนั้นนอกจากจะมีผลการเรียนแล้ว ยังมีที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ และข้อมูลส่วนตัวอื่นๆ ด้วย
“ผมมองว่า มันสร้างข้อถกเถียงที่ไปข้างหน้าได้ประมาณหนึ่งเหมือนกันนะ เพราะยิ่งเขาตอบโต้เราด้วยวิธีการรุนแรงมากเท่าไหร่ มันจะยิ่งทำให้ความขัดแย้งเหล่านี้มันพาเราไปสู่ความจริงได้มากขึ้น”
“อีกไม่นานความคิดที่ว่า บัณฑิต ต้องเป็นบัณฑิตของประชาชน มันจะกระจายออกไปเรื่อยๆ ส่วนความคิดที่เชิดชูองค์กรที่เป็นสถาบัน ไม่ได้ทำให้เกิดความตื่นรู้ในแบบที่ปัญญาชนควรจะเป็นคงหายไป และเราก็เห็นว่าคนที่พยายามโจมตีผม คนพวกนี้มักอ้างเสมอว่าเขามีความภูมิใจสถาบันการศึกษาที่เขาสังกัดอยู่ แต่ก็เป็นข้อสังเกตอยู่เหมือนกันว่า ความภาคภูมิใจของพวกเขาทำไมพาสังคม และประเทศมาได้แค่นี้”
“ในการต่อสู้ทางการเมืองที่ผ่านมานั้น เราจะเห็นว่ามหาวิทยาลัยของผมเลือกข้างที่จะสนับสนุนเผด็จการ และรัฐอย่างเต็มที่ แต่เพิกเฉยต่อความเป็นธรรมในสังคม แม้มันจะเป็นพื้นฐานทางวิชาชีพในสังคมประชาธิปไตย มหาวิทยาลัยผมไม่ได้มีสำนึกเกี่ยวกับเรื่องพวกนี้เลย เพราะฉะนั้นผมเองก็ไม่ได้รู้สึกรักหรือเชิดชูสถาบันมหาวิทยาลัยขอนแก่นขนาดนั้น”
อ่านบนเว็บไซต์: https://www.voicetv.co.th/read/D7COydWw2
#VoiceOnline