โควิดถอยลงไปนี้ด แต่ก็ยังไม่ออกจากแดนสนธยา อึมครึมต่อไปแม้สา’สุขจะบอกว่า “วัคซีนซิโนแว็คจะหมดแล้ว” (เฮ้อ โล่งอก) “ก็จะต่อด้วยสูตรไขว้ แอสตร้าเซนเนก้า-ไฟเซอร์” ให้ลุ้นอีกเกือบสองอาทิตย์ ก่อนเปิดประเทศให้ต่างชาติมาดูสายไฟสายเคเบิ้ล
วันนี้ (๑๙ ตุลา) ติดเชื้อเพิ่ม ๙ พันกว่า ตายเพิ่ม ๗๑ ยังอยู่ในวังวนลู้บไปลู้บมา ถ้าเป็นแนวนี้ไปถึง ๑ พฤศจิกา ก็อย่าหวังใครจะยังอยากมาเที่ยว เขาคงไม่ใส่ใจเท่าไรนักหรอกว่าสาธารณสุขไทยเจ๋งแค่ไหน เป็นผู้มาก่อนการฉีดไขว้
สูตรไขว้วัคซีนเริ่มมีการยอมรับในสหรัฐ แบบจำกัดและไม่เกี่ยววัคซีนจีน หรือวัคซีนอินเดีย-บราซิล-ไทย (แอสตร้าเซเนก้าไง) เพราะที่นั่นมีใช้แค่ ๓ อย่าง (โถ น่าสงสาร) ไฟ้เซอร์ โมเดอร์น่า และจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน ตอนนี้ให้ไขว้เฉพาะบู๊สเตอร์ต่อจาก ‘เจแอนด์เจ’
องค์การอาหารและยาสหรัฐเตรียมจะอนุมัติในคืนวันพุธนี้ ให้ใช้บู๊สเตอร์ไขว้สำหรับผู้ที่ฉีดวัคซีน ‘เจแอนด์เจ’ (ซึ่งใช้เพียงเข็มเดียว) ราว ๑๕ ล้านคนกว่าๆ ซึ่งได้รับวัคซีนมาแล้วเป็นเวลาสองเดือน พร้อมไปกับการฉีดบู๊สเตอร์ ‘เจแอนด์เจ’ เหมือนเดิม ไม่ไขว้
แต่กรรมการผู้ชำนาญขององค์การฯ หลายคนแนะนำว่า ถ้าฉีดโมเดอร์น่าเป็นบู๊สเตอร์ ‘น่าจะ’ ให้ประสิทธิผลดีกว่า เหตุที่ยังใช้คำน่าจะเพราะผลการทดสอบสูตรไขว้ดังกล่าว ใช้ตัวอย่างจำนวนไม่มากนัก (ราวพันกว่าคน) และตรวจสอบเฉพาะระดับแอนตี้บอดี้ ไม่ได้ทดลองเรื่องเซลภูมิคุมกัน
การทดสอบดังกล่าวพบว่า ผู้ได้รับวัคซีนจอห์นสันแล้วมาฉีดบู๊สเตอร์โมเดอร์น่า ภายใน ๑๕ วันระดับแอนตี้บอดี้เพิ่มขึ้นถึง ๗๖ เท่า มากกว่าที่ได้รับจอห์นสันเป็นบู๊สเตอร์ล้นหลาม (จอห์นสันเพิ่มแอนตี้บอดี้เพียงสี่เท่า)
ผู้เชี่ยวชาญบางคนเห็นว่าใช้ไฟ้เซอร์เป็นบู๊สเตอร์ไขว้ก็ได้ แต่ยังต้องรอให้มีผลการทดลองมาประกอบ คาดว่าหลังจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคติดต่อ (ซีดีซี) ประชุมอนุมัติสูตรไขว้ในวันพฤหัสที่จะถึงนี้ เพื่อที่จะขยายจำนวนผู้ผ่านการฉีดวัคซีนให้มากยิ่งขึ้น
อย่างไรก็ดีนักวิจัยเตือนว่า อย่าได้เหมาเอาผลการทดลองจากโมเดอร์น่าไปใช้กับวัคซีนยี่ห้ออื่นๆ สู้หมอสาธารณสุขไทยไม่ได้ ‘เก่งกว่า’ (หมอ ชัยวุฒิ สุวรรณโณ บอก “กล้าว่ะ” ฮ่า ฮ่า รอใครสักคนมาบอก ‘ขอบใจ’)
วานนี้ (๑๘ ตุลา) ผู้สื่อข่าวถาม นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค ว่า “ผู้ที่รับวัคซีนเชื้อตาย ๒ เข็มจะกระตุ้นด้วยวัคซีนเชื้อตายได้หรือไม่” ทั่นอธิบดีตอบว่า “ขณะนี้คำแนะนำคือหากฉีดเชื้อตาย 2 เข็มควรจะกระตุ้นด้วยชนิดวัคซีนต่างกัน”
นี่ไง สาธารณสุขไทยเป็นต้นตำรับสูตรไขว้ของโลกไปแล้วละ พอนักข่าวถามอีกว่า แล้วพวกที่ฉีดซิโนฟาร์มสองเข็มล่ะ โด๊สกระตุ้นเข็มที่สามควรเป็นอะไร คุณหมออธิบดีบอก ถ้าฉีดเชื้อตายครบสองเข็มเกิน ๖ เดือนก็มาเลย สาธารณสุขจัดให้
แต่อุบไว้ก่อนไม่บอกว่าเป็นวัคซีนอะไร (แหม ทำยังกะพรรคเพื่อไทย ยุทธวิธีเหลือล้ำ ยังไม่ยอมบอกว่าแคนดิเดทนายกฯ เป็นใคร แย้มแต่ว่ามีชื่อเตรียมไว้แล้ว ๓ คน รอใกล้เลือกตั้งค่อยเผย แต่ไม่ใช่ใครทั้งหลายที่เป็นข่าวกันมาในช่วงนี้)
ยังดีที่ทั่นอธิบดีคุมโรคไม่รอนานขนาดนั้น คาดอาทิตย์หน้าเมื่อซิโนแว็คหมดแล้ว จะประกาศสูตรไขว้ใหม่ “ส่วนการกระตุ้นวัคซีนชนิด mRNA แบบครึ่งโด๊ส” (เช่นที่สาธารณสุขสหรัฐจัดให้สำหรับผู้ฉีดเข็มสามชุดโมเดอร์น่านั้น) ยังไม่แนะนำ
“งานวิจัยบ่งชี้ว่าครึ่งโด๊สน่าจะพอ แต่ยังไม่ทราบว่าภูมิคุ้มกันจะลดลงได้แค่ไหน อย่างไรและเมื่อไร ต้องรออีกครั้ง” ทำยังกะงานวิจัยเรื่องนี้ของไทยทำได้ว่องไวและมากมายพอ ชนิดดีดนิ้วพลั๊ว ปัง มาเลย นั่นพูดเรื่องเข็มสามนะ
ส่วนเข็มแรกกับเข็มสอง ฉีดถึง ๕๐ ล้านหรือยังไม่รู้ มีเวลาอีก ๑๒ วัน
(https://workpointtoday.com/halfdose3/, https://thaipost.net/main/detail/119911 และ https://www.nytimes.com/2021/10/18/us/politics/fda-mix-and-match-boosters.html)