ภัควดี วีระภาสพงษ์
8h ·
เผารถขังผู้ต้องหาถือว่าผิดหลักการของสันติวิธีไหม?
(สมมติตัวโตๆ นะว่าผู้ชุมนุมเป็นคนเผาจริง เพราะเห็นยังมีข้อถกเถียงกันอยู่)
หลักการสันติวิธีคือไม่ทำร้ายร่างกายของสิ่งมีขีวิต และไม่ทำลายทรัพย์สินของผู้ไม่เกี่ยวข้องกับการชุมนุม
การทุบทำลายเผารถขังผู้ต้องหาก็ไม่ต่างจากการทำลายรถฉีดน้ำที่เคยเกิดขึ้นก่อนหน้านี้ พาหนะเหล่านี้คือเครื่องมือที่รัฐใช้กระทำความรุนแรงต่อผู้ชุมนุม การทำลายเครื่องมือของการใช้ความรุนแรงจึงเท่ากับเป็นการป้องกันไม่ให้ความรุนแรงเกิดขึ้น
บางคนอาจตั้งคำถามว่า รถขังผู้ต้องหาเป็นความรุนแรงอย่างไร มันต่างจากรถฉีดน้ำที่ทำร้ายผู้ชุมนุมโดยตรง
รถขังมันเป็นความรุนแรงที่เป็นทั้งความรุนแรงโดยตรงและความรุนแรงเชิงโครงสร้าง
ประการแรก ผู้ชุมนุมมาชุมนุมโดยสงบตามสิทธิในรัฐธรรมนูญ แต่รัฐกลับสลายการชุมนุมและพยายามจับกุมคุมขังผู้ชุมนุม การขังผู้ชุมนุมไว้ในรถก็เป็นการละเมิดต่ออิสรภาพและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น
ประการต่อมา รถคันนี้ก็จะพาผู้ชุมนุมไปกักขัง ส่งฟ้อง ขึ้นศาล กระบวนการยุติธรรมของไทยบิดเบี้ยวไม่เที่ยงตรงอย่างไรก็ทราบกันดีอยู่แล้ว หากนำตัวผู้ชุมนุมไปเรือนจำ สภาพเลวร้ายของเรือนจำคือการกระทำความรุนแรงเชิงโครงสร้างต่อผู้ต้องขังทุกคน โดยเฉพาะคนจน อย่าว่าแต่ผู้ชุมนุมเลย
การเผาทำลายรถขังผู้ชุมนุมของตำรวจ จะเป็นการกระทำความรุนแรงได้ในกรณีเดียวเท่านั้นคือ กรณีที่มีตำรวจหรือสุนัขอยู่ในรถคันนั้น
การเผาทำลายข้าวของจะเป็นความรุนแรงต่อเมื่อทรัพย์สินนั้นเป็นของคนอื่นที่ไม่เกี่ยวข้อง เช่น ถ้าผู้ชุมนุมไปเผารถยนต์ส่วนตัวของใครไม่รู้ที่จอดอยู่ เป็นต้น
ผู้ชุมนุมก็เป็นมนุษย์มีเลือดเนื้อมีจิตใจ มีความโกรธความรัก พวกเขาถูกทำร้ายขนาดนี้ แล้วระบายอารมณ์ใส่รถตำรวจคันหนึ่ง คุณต้องอยู่บนหอคอยงาช้างขนาดไหนถึงจะประณามว่าเขาใช้ความรุนแรง? ผู้ชุมนุมใช้ความอดทนอดกลั้นแค่ไหนที่จะไม่ระบายความโกรธใส่ตำรวจตัวเป็นๆ?
ลองเปรียบเทียบการเผารถขังผู้ต้องหาของตำรวจกับการที่ตำรวจจงใจเล็งแก๊สน้ำตาและกระสุนยางใส่ผู้ชุมนุม แล้วใช้สามัญสำนึกตรองดูว่า อะไรคือสันติวิธี อะไรคือความรุนแรง
บางคนอาจถามว่า ทำไมเรานิยามความหมายของสันติวิธีไว้กว้างมาก นิยามแบบนี้จะดีเหรอ มันไม่เอื้อให้คนทุบนั่นทำลายนี่ของรัฐหรือ
สันติวิธีคืออาวุธของผู้อ่อนแอ ยิ่งคุณไปลิดรอนอาวุธของผู้อ่อนแอให้เหลือน้อยลง คุณก็ยิ่งซ้ำเติมผู้อ่อนแอให้อ่อนแอยิ่งขึ้น
ถ้าอยากเป็นคนเจ้าหลักการ โน่นค่ะ ไปนิยามการผูกขาดการใช้ความรุนแรงของรัฐให้แคบค่ะ นิยามให้แคบที่สุด ละเอียดที่สุด เพื่อลิดรอนอาวุธของทรราช
.....
ศูนย์วิจัยฯ มหาวิทยาลัยหน้าบางแห่งหนึ่ง
7h ·
.
ต่อให้ประชาชนเป็นคนเผารถของตำรวจจริง และหากไม่มีคนตายจากเหตุนี้อย่างตั้งใจ ผมเห็นว่าก็ยังอยู่ในกรอบของสันติวิธี
.
สันติวิธีไม่ใช่การนั่งสวดภาวนาเพื่อให้อีกฝ่ายดวงตาเห็นธรรม ขั้นต่ำสุดที่ไม่อาจก้าวข้ามคือสิทธิในชีวิตรวมถึงสิทธิพื้นฐานของบุคคลอื่น
.
ยิ่งในสถานการณ์ที่เห็นได้ชัดเจนว่าเจ้าหน้าที่รัฐมุ่งใช้กำลังและอาวุธในการสลายการชุมนุม การทำลายเครื่องมือของรัฐก็คือการตอบโต้ชนิดหนึ่ง ส่วนจะผิดกฎหมายก็เป็นเรื่องที่ว่ากันไปได้ สันติวิธีไม่ได้สมาทานกฎหมายเป็นสัจธรรมสูงสุดแต่อย่างใด
.
ว่าแต่กรณีนี้ไม่ใช่การจัดฉากจากผู้มีอำนาจหรือเปล่า ควรต้องค้นหาความจริงให้ได้อย่างชัดเจน
.
สมชาย ปรีชาศิลปกุล
