เห็นอิทธิฤทธิ์ศาลรัฐธรรมนูญกันแล้วไหมล่ะ ‘คมมีดเคลือบน้ำผึ้ง’ คำหนึ่งช่างปราศรัย อีกคำไว้เชือดคอ “รัฐสภามีหน้าที่และอำนาจจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ได้” ถ้าให้ประชาชนได้ลงประชามติเสียก่อน ว่า ‘ประสงค์’ จะได้ฉบับใหม่หรือไม่
แต่ในคำวินิจฉัยกลางย่อหน้าก่อนนั้น ศาลฯ อ้างมาตรา ๑๕๖ (๑๕) บอก “แม้รัฐสภามีอำนาจแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ หากแต่เป็นอำนาจที่ได้รับมอบมา ซึ่งถูกจำกัดทั้งรูปแบบ กระบวนการ และเนื้อหา” นั่นคือจะแตกต่างไปจากฉบับเดิมไม่ได้
แล้วจะแก้หาพระแสงอันใด หากแก้ไขโดยไม่มีการเปลี่ยนแปลง ศาลฯ ย้ำด้วยว่า รัฐธรรมนูญ ๒๕๖๐ หมวด ๑๕ “เพียงบัญญัติให้สามารถแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญได้เท่านั้น ไม่มีบทบัญญัติให้จัดทำขึ้นใหม่ทั้งฉบับ” ก็เลยมีทั้ง ส.ส. และ สว.จำนวนมาก ถ้าไม่ว้อคเอ๊าท์ ก็ไม่เข้าประชุม
เหตุผลของพวกนักการเมืองในสภา ไม่ว่าจะมาจากการเลือกตั้งหรือ ‘ตู่ตั้ง’ ที่ไม่ได้อยู่ในที่ประชุมขณะรัฐสภาทำการโหวตวาระสาม ของกระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา ๒๕๖ รวมๆ ก็คือกลัวศาลรัฐธรรมนูญ ขัดคำสั่งแล้วจะเป็นความผิดถูกตัดสิทธิ์ ถูกยุบพรรค
พรรคภูมิใจไทยตัวดี ที่เคยเป็นตัวตั้งตัวตีในฝ่ายรัฐบาลเรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญนี้ ชวนกันเดินออกทั้งฝูงหลังอภิปรายกันมา ๙ ชั่วโมง ก่อนจะโหวต ชาดา ไทยเศรษฐ์ ประกาศว่า “เป็นเรื่องทำตามเกมไปแล้ว ไม่ใช่เจตนารมณ์จากความถูกต้อง แต่เป็นการซ่อนดาบไว้แทง”
นัยยะประมาณว่ามีคำสั่งให้โหวตคว่ำวาระสาม ก็เลยชวนกันว้อคเอ๊าท์ รวมกับพวก ส.ส.และ สว.ทั้งที่ ‘งดออกเสียง’ และ ‘ไม่ประสงค์ลงคะแนน’ อีก ๒๓๐ คน เหลือคะแนนโหวต ๒๐๘ ต่อ ๔ (เป็นเสียง สว.ทั้งนั้น) วาระสามเลยคว่ำเท้งเต้งไม่เป็นท่า
เนื่องจากหลักเกณฑ์ในรัฐธรรมนูญ (ที่เขียนไว้ไม่ให้แก้นั่นละ) ที่ว่าวาระสามจะผ่านได้ต้องมีเสียงเห็นชอบเกินครึ่งของที่ประชุม เสียงนั้นต้องมาจากพวกตู่ตั้ง ๑ ใน ๓ (คือ ๘๔ คน) และเป็น ส.ส.จากพรรคที่ไม่อยู่ในฝ่ายรัฐบาล กับตำแหน่งสภา ๒๐ คน
นอกจากนั้นยังมีทีเด็ดจากฝ่ายค้าน พรรคหลักๆ ทั้งสองนั่นละ ไม่เห็นหัวในที่ประชุมก่อนโหวตวาระสาม “๒๖ ส.ส.เพื่อไทย ซิ่งหนีโหวต ส่วนก้าวไกลมี ๕ คนล่องหน” ถ้าทั้ง ๓๑ คนยังอยู่ในที่ประชุมและโหวตให้วาระสามผ่าน จำนวนเสียงอาจเกินครึ่ง แต่ไม่ผ่านด่านมาร สว.
ไม่ว่า อนุทิน ชาญวีรกูล จะมาทำออดอ้อน “ส่วนตัวไม่เห็นด้วย แต่ทุกวันนี้ทนเอา เพราะอย่างมากก็ ๕ ปี บทเฉพาะกาลหมดก็จบ ไม่ได้เป็นปัญหา และจะไปชักใบให้เรือเสียทำไม เดี๋ยวไดโนเสาร์ก็ไปเองไม่มีใครไปทำร้ายเขาได้” หาเสียงไว้ล่วงหน้า ภท.จะยื่นแก้ รธน.ใหม่อีก
น่าจะไม่มีใครหลงคารมเหมือนครั้งก่อนอีกนะ ภูมิใจไทยเคยใช้การแก้ไขรัฐธรรมนูญและไม่เอาสืบทอดอำนาจ คสช.เป็นนโยบายหาเสียง ก็ตระบัดสัตย์ทั้งสองอย่างมาแล้ว อย่างที่เขาว่ากัน ใครที่เลือก ภท.น่าจะกินหญ้า ถ้าจะเลือกอีกคราวหน้าถ้ามี
ไม่เท่านั้นการบอกให้รอไดโนเสาร์ไปเอง อย่าชักใบให้เรือเสียในตอนนี้ ไม่ได้เป็นการ ‘แสบสัน’ อย่างที่สายทหารว่า แต่เป็นการ ‘พินอบพิเทา’ กับอำนาจที่ตั้ง สว.๒๕๐ คนมาไว้เป็นองครักษ์ทางการเมือง อนุทินและภูมิใจไทยจึงไม่เป็นอะไรมากกว่าลิ่วล้อตัวหนึ่ง
ถึงอย่างนั้น แม้จะมีศาลรัฐธรรมนูญเป็นผู้พิทักษ์รัฐธรรมนูญ ๖๐ มี สว.คอยกำกับสภาผู้แทนฯ จะทำอะไรไม่ถูกใจรัฐบาลตู่และ ‘พ่อง’ ป่วนได้ สกัดกั้นได้ทุกอย่าง ฝ่ายประชาธิปไตยยังไม่หมดนักสู้ ‘for all seasons’ ทุกฤดูกาล ฝ่าฝน ลุยโคลน กันได้เสมอ
คณะก้าวหน้า ด้วยความร่วมมือจาก ‘กลุ่ม iLaw’ และ ‘กลุ่ม Re-Solution ถึงเวลารัฐธรรมนูญใหม่’ หาทางออก “ทำรัฐธรรมนูญใหม่ถูกถ่วงเวลาเรื่องเยอะดีนัก ตัดรำคาญ ชงแก้รายมาตรา ยุบศาลรัฐธรรมนูญเปลี่ยนที่มาลดอำนาจ-ยุบ ส.ว. ทิ้งใช้ระบบสภาเดี่ยว”
ปิยบุตร แสงกนกกุล บอก “ผมว่าปล่อยมันไปเถอะไอ้กระบวนการปาหี่อย่างนี้ แล้วเดินหน้าแก้รายมาตรา ยุบศาลรัฐธรรมนูญทิ้ง-ตั้งศาลรัฐธรรมนูญใหม่ เปลี่ยนองค์ประกอบศาลรัฐธรรมนูญ ตัดอำนาจศาลรัฐธรรมนูญลงไป ไม่ให้เข้ามายุ่ง”
ด้าน ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ ว่า “เราจะยอมแพ้ไม่ได้ เราจะปล่อยให้ลูกหลานเราอยู่ในสังคมแบบนี้ตลอดไปไม่ได้...กระบวนการเรียกร้องแก้ไขรัฐธรรมนูญเข้าสู่ระยะใหม่แล้ว เมื่อแก้ทั้งฉบับทำไม่ได้ เราจะรณรงค์เพื่อให้เกิดการแก้ไขรายมาตรา”
อีกคน 'พริษฐ์ วัชรสินธุ' เอาด้วย “ในนามกลุ่ม ‘Re-Solution ถึงเวลารัฐธรรมนูญใหม่’ ผมขอเสนอการแก้ไขรัฐธรรมนูญรายมาตรา เพื่อปลด ๓ อาวุธของ คสช. และเปิดทางสู่การร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ในอนาคต” แนวคิดของ ‘ไอติม’ ตรงกับก้าวหน้า
ต่อนี้ไปจะดำเนินด้วยเสียงหนุนจากประชาชน หนึ่ง ยุบวุฒิสภา ให้ระบบรัฐสภากลายเป็น ‘สภาเดี่ยว’ สอง “ปฏิรูปศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระ” และ สาม “ยกเลิกการบังคับใช้ยุทธศาสตร์ชาติ” ทั้งสามหน่วยนี้อยู่ในกำมือและกำกับของ สว.ตู่ตั้งทั้งสิ้น
ยังดีที่แกนนำพรรคร่วมฝ่ายค้าน สุทิน คลังแสง รับพิจารณา “จะหารือว่าจะแก้ไขรัฐธรรมนูญอย่างไร และหากเป็นรายมาตราจะแก้ไขประเด็นใด รวมถึงจะสนธิกำลังระหว่างกลยุทธ์กับประชาชนนอกสภาอย่างไร” เป็นอันว่ากระบวนแก้ รธน.ยกใหม่ เริ่มแล้ว
(https://prachatai.com/journal/2021/03/92178, https://www.facebook.com/PiyabutrOfficial/posts/2965526990397831 และ https://www.facebook.com/VoiceOnlineTH/posts/10161579494954848)
