ความเห็นทูตอังกฤษเรื่องภูมิพลหลังรัฐประหาร 2500 ลงวันที่ 4 มิถุนายน 2501

Nanthida Rakwong
@ThaiPolitica

เอกสารจากหอ National Archives ลอนดอน ส่วนหนึ่งเล่าเรื่องที่ภูมิพลและสิริกิติ์ที่ชอบจัดปาร์ตี้หรูหราจนถึงสว่าง สิริกิติ์มีบทบาทในการรินแชมเปญแจกแขกในงาน เงินที่จัดงานปาร์ตี้คงไม่พ้นภาษีประชาชน อ่านที่ https://facebook.com/daarakwong/posts/10158406662425754… #ยกเลิกระบอบกษัตริย์ #วันแม่แห่งชาติ #วันแม่ #วันแม่2565
(https://twitter.com/ThaiPolitica/status/1558083190694215681)

 
Nanthida Rakwong
August 4, 2021

ความเห็นทูตอังกฤษเรื่องภูมิพลหลังรัฐประหาร 2500 ลงวันที่ 4 มิถุนายน 2501
เอกสารเล่าถึงชีวิตภูมิพลในวัยเด็ก งานปาร์ตี้ของเหล่าบรรดาเชื้อพระวงศ์ในกทม ความสัมพันธ์ของภูมิพล และจอมพลป. และบทบาททางการเมืองภูมิพล ขอแปลคร่าวๆบางส่วนนะคะ จริงๆเอกสารนี้น่าสนใจมากหากมีเวลาจะแปลให้หมด
------------------------------------------------------------------------
สถานภาพของสถาบันกษัตริย์ดีขึ้นเล็กน้อยหลังจากรัฐประหาร 2500 มีความพยายามแบบแปลบปลาบจากภูมิพลที่จะทำให้สถาบันกษัตริย์เป็นที่นิยม หลังจากคู่แข่งจอมพลป. หลุดจากอำนาจ
- แม้ว่าราชวงศ์จักรีจะร่ำรวยมาก แต่มีช่วงหนึ่งที่ครอบครัวมหิดลขัดสนเรื่องการเงิน จนสังวาลย์ต้องไปกู้เเงินจากธนาคารอังกฤษ
-การตายของร.8 การที่ต้องแข่งขันกับจอมพลป. และความขี้อาย ความประหม่า หลังจาก อุบัติเหตุรถยนต์รวมๆแล้วทำให้ ภูมิพลยิ่งกลายเป็นคนขี้กลัวมากขึ้น เวลาที่จอมพลป. กับภูมิพลออกงานด้วยกัน จะเห็นได้ถึงความแตกต่าง จอมพลป. ที่เดินแบบผึ่งผาย ในขณะที่ภูมิพลดู งุ่มง่าม เหมือนทหารไม้
-ภูมิพลแม้ขี้ระแวงต่อความมีเสน่ห์ของของจอมพลป. แต่ก็เก็บความรู้สึกยินดีที่จอมพลป.หมดอำนาจไว้ ตั้งแต่เกิดรัฐประหาร ก็เห็นได้ชัดว่าภูมิพลพยายามอย่างชัดเจนที่จะปรากฏตัวต่อสาธารณะชนในงานต่างๆ
-ภูมิพลและสิริกิติ์มักจัดงานปาร์ตี้ในกรุงเทพกับกลุ่มเชื้อพระวงศ์ ปาร์ตี้เหล่านี้ส่วนใหญ่ก็จะกินเวลาทั้งคืน และบรรยากาศก็เป็นการปาร์ตี้แบบหนุ่มสาว ภูมิพลและแขกในงานก็จะแข่งรถยนต์ของเล่น (ซึ่งภูมิพลมีคอลเลคชั่นจำนวนมาก) ส่วนสิริกิติ์ ก็จะเป็นคนรินแชมเปญ
-เชื้อพระวงค์ ที่อายุมากก็จะแต่งตัวและประพฤติตัวเหมือนเด็ก ปาร์ตี้ เหล่านี้ก็จะมีไปถึงรุ่งเช้า มันเหมือนงานปาร์ตี้ที่ครื้นเครงเสียงดังของเด็กวัยรุ่น
------------------------------------------------------------------------
-แม้วังจะยินดีที่จอมพลป. หมดอำนาจ แต่ภูมิพลก็ไม่ได้ชอบจอมพลสฤษดิ์ หรือถนอม แต่ชอบนายควงมากกว่า เพราะเป็นคนนิยมเจ้า ภูมิพลแสดงออกหลายครั้งว่าชอบนายควง
-การออกงานสาธารณะของภูมิพลพลส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะต้องการแสดงภาพลักษณ์ของสถาบันกษัตริย์ในที่สาธารณะมากขึ้น เผื่อจอมพลป. กลับมาไทยเพื่อพยายามตั้ง “สาธารณรัฐ”
-แต่การกลับมาของจอมพลป ก็ไม่อาจที่จะทำให้สถาบันกษัตริย์ล้มได้ทันที อย่างน้อยที่สุดจอมพลป. ก็ต้องแสดงท่าทีเป็นมิตรกับภูมิพลถ้าอยากให้การกลับมาของตัวเองสะดวกขึ้น ก็เหมือนสฤษดิ์ที่ต้องได้รับ พระราชกฤษฎีกาเพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับการทำรัฐประหารของเขานั่นแหละ
-แม้ว่าผู้สังเกตการณ์บางคนจะระบุว่าการตั้งประธานาธิบดีแทนกษัตริย์ไม่ได้เป็นปัญหาใหญ่ในมิติทางการเมือง แต่ปัจจัยด้านศาสนา จะเป็นหลักประกันกันการมีอยู่ของสถาบันกษัตริย์ ซึ่งทูตอังกฤษก็เห็นด้วยว่าศาสนาพุทธผ่านทางพิธีกรรมต่างๆ มีส่วนในการเสริมอำนาจกษัตริย์อย่างมาก
-สถานทูตอังกฤษคาดเดาว่าในอนาคตภูมิพลจะกลายมาเป็น ผู้ที่มีอิทธิพลทางการเมืองไทย เพราะเป็นคนฉลาดแล้วก็มีความสนใจและติดตามสถานการณ์ทางการเมือง