บ้านไมค์ยากจน แม่ไมค์ทำงานหนักมากเพื่อหาเงินเลี้ยงดูครอบครัว ไมค์เองก็ต้องต่อสู้ชีวิตมาตั้งแต่เด็ก อะไรคือจุดเปลี่ยนไมค์ ให้มาเคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตย และขับไล่พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา?

นรเศรษฐ์ นาหนองตูม
13h ·

“ไมค์ ระยอง” จากนักกิจกรรมทางสังคม
สู่ ผู้ต้องขังทางการเมือง

ไมค์ ระยอง ชื่อนี้เริ่มจะเป็นที่รู้จักของผู้คนในสังคมครั้งแรกจากการไปชูป้ายต้อนรับพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา
เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2563 จนเกิดเป็นกระแสในทวิตเตอร์ #ตำรวจระยองอุ้มประชาชน ต่อมาไมค์ได้มาปราศรัยขับไล่รัฐบาลพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ในเวทีของเยาวชนปลดแอก เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2563 จนเป็นที่รู้จักเรื่อยมา

ย้อนกลับไปก่อนหน้านั้นผมเริ่มเป็นทนายความให้กับไมค์ฯ ตั้งแต่เขาถูกดำเนินคดีจากการไปชูป้าย save วันเฉลิม และถูกดำเนินคดีแบบเงียบ ๆ ที่จังหวัดระยอง ยังไม่มีใครรู้จักเขา

ก่อนจะเป็น “ไมค์ ระยอง” คนมักจะเรียกเขาว่า “ประธานไมค์” เพราะไมค์เป็นนักกิจกรรมทางสังคมอุทิศตนเพื่องานทางด้านสังคมมาโดยตลอด ไมค์เริ่มทำกิจกรรมทางสังคมตั้งแต่เรียนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ไมค์ได้รวมกลุ่มกับเพื่อนไปอบรมเป็นแกนนำป้องกันและแก้ไขปัญหาการติดเชื้อ HIV กับมูลนิธิก้าวหน้า และตั้งกลุ่มเพื่อนที่ปรึกษาเพื่อคอยให้ความช่วยเหลือกับเพื่อนในวัยเรียนป้องกันปัญหาเกี่ยวกับการท้องก่อนวัยอันควร

ไมค์ เล่าด้วยความภาคภูมิใจว่า
“ผมทำสำเร็จนะครับพี่ เพื่อน ๆ รุ่นเดียวกัน ไม่มีใครท้องก่อนเรียนจบเลย”

ไมค์เริ่มทำกิจกรรมตั้งแต่ ม.1 เลยหรอ?
“ใช่ครับ” เขาตอบ

ต่อจากนั้นไมค์ทำอะไรต่ออีกบ้าง?
ปี 2559 ไมค์เคยเป็นคณะอนุกรรมการป้องกันปัญหาการตั้งครรภ์โดยไม่พร้อมของจังหวัดระยอง
ปี 2560 เคยเป็นประธานสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดระยอง
ปี 2560 เคยเป็นคณะกรรมการบริหารสภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย

ไมค์เคยเป็นวิทยากรให้กับหน่วยงานภาครัฐ
และโรงเรียนต่าง ๆ เกี่ยวกับพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็กฯ
เคยเป็นวิทยากรให้เรือนจำจังหวัดระยองเกี่ยวกับทักษะการใช้ชีวิตหลังพ้นโทษ และเคยทำงานอยู่สำนักงานพัฒนาสังคมจังหวัดระยอง

เคยได้รับรางวัลอะไรไหม?

ก็พอจะมีบ้างนะครับพี่ ไมค์ฯ เคยรับรางวัลแกนนำระดับเหรียญทองภาคตะวันออกด้านการป้องกัน HIV
รางวัลบุคคลต้นแบบ คุณธรรม 9 ประการ จากสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดระยองด้านความพากเพียรอดทน และอื่น ๆ

ทำไมต้องมาทำกิจกรรมเพื่อสังคม?

บ้านไมค์ยากจนครับ แม่ไมค์ทำงานหนักมากเพื่อหาเงินเลี้ยงดูครอบครัว ไมค์เองก็ต้องต่อสู้ชีวิตมาตั้งแต่เด็ก
มันทำให้ไมค์เห็นปัญหาทางสังคมด้วยตนเอง
จังหวัดระยองเป็นเมืองท่องเที่ยวสร้างรายได้มหาศาลนะครับพี่ แต่ในพื้นที่กลับมีปัญหาต่าง ๆ มากมาย ไมค์เห็นว่าคนระยองจำนวนมากไม่ได้รับสวัสดิการหรือได้รับความช่วยเหลือจากรัฐเท่าที่ควร “ไมค์จึงอยากทำงานเป็นอีกหนึ่งกระบอกเสียง เป็นโซ่ข้อกลางเชื่อมต่อให้ปัญหาต่าง ๆ ได้รับการแก้ไข”

อะไรคือจุดเปลี่ยนให้มาเคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตย
และขับไล่พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา?

ไมค์ทำงานในพื้นที่ระยอง ตามปกติก็ช่วยเหลือไป
แต่มาวันหนึ่งไมค์เริ่มเห็นว่านโยบายของรัฐบาลปัจจุบัน
ไม่ตอบสนองการแก้ไขปัญหาที่เราทำอยู่ ปัญหาในจังหวัดระยองหลายเรื่องมันเกิดจากรัฐบาล เช่น การถมทะเลในระยองที่ทำให้ทรัพยากรทางทะเลเสื่อมโทรมลง คนที่อนุมัติคือ ครม. ทำให้ไมค์ต้องออกมาเรียกร้องให้เกิดการแก้ไขปัญหา และต้องมาเรียกร้องเอากับรัฐบาลชุดนี้
“ถ้าไม่ทำปัญหามันก็ไม่ได้รับการแก้ไขอ่ะพี่” ไมค์เน้นเสียง

ส่วนเรื่องที่ทำให้ไมค์ต้องมายืนอยู่จุดนี้ ก็เพราะหลังปัญหาเรื่องโควิด จังหวัดระยองกำลังกลับมาเปิดให้ท่องเที่ยวได้ คนในท้องที่กำลังมีความหวังว่าจะกลับมาฟื้นตัวได้
แต่รัฐบาลประยุทธ์ฯ กลับปล่อยให้ทหารอียิปต์ที่ติดโควิดเข้ามาในระยองโดยไม่ต้องกักตัว จนทำให้ต้องหยุดการท่องเที่ยว ทำให้การท่องเที่ยวเสียหาย คนระยองเสียหาย
ด้วยความโกรธ วันที่พลเอกประยุทธ์ฯไประยอง ไมค์ก็เลยไปยืนชูป้ายเพื่อสะท้อนปัญหาและตั้งคำถามว่า รัฐบาลประยุทธ์ฯจะรับผิดชอบต่อคนระยองอย่างไร? แต่แล้ววันนั้นก็ถูกจับตัวไปและใช้ความรุนแรง จนได้มาขึ้นเวทีเมื่อวันที่ 18 ก.ค. 63 ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย และเคลื่อนไหวต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

ถูกหมายเรียก หมายจับ และถูกขังแบบนี้ กลัวไหม?

ตอนไมค์ยังทำงานภาคสังคมอยู่ที่ระยอง
ไมค์เคยได้รับเรื่องร้องเรียนจากนักเรียนในพื้นที่ว่า
มีปัญหาเรื่องตู้สล๊อต ไมค์ก็ประสานงานไปยังฝ่ายปกครองให้เข้ามาจัดการ พอจัดการเสร็จ
จากนั้นไมค์ก็ถูกข่มขู่และขู่ฆ่า การทำงานไมค์คิดว่ามันมีความเสี่ยงครับ ครั้งนี้ไมค์ไม่ได้รู้สึกกลัว ไมค์พร้อมรับความเสี่ยงครับพี่ ต่อให้ขังกี่ครั้ง ออกมาแล้วไมค์ก็จะสู้ต่อ

อยู่ในเรือนจำไมค์ก็กำลังสู้ครับพี่
เขากำลังทำให้เรากลัว เหนื่อยล้า
จนไม่กล้าแข็งขืนต่อต้านพวกเขาอีก
แต่ไมค์จะทำให้พวกเขาเห็นครับว่าพวกเขาคิดผิด
ออกไปไมค์ก็จะไปสู้ต่อ ไม่กลัวครับ
“คุกขังเขาได้ แต่หัวใจอย่าปราถนา”
ไมค์ร้องเพลง “จิตร ภูมิศักดิ์”

อยู่ในเรือนจำปรับตัวได้ไหม?

สบายมากครับพี่ 5555 (เขาหัวเราะ)
พี่อย่าลืมสิไมค์เคยเข้ามาครั้งหนึ่งแล้ว
ครั้งนี้ปรับตัวได้ง่ายและสบายมากครับ

ไมค์อยู่ในนี้เขาพูดกันว่า “นักสู้ ไม่ใช่นักโทษ”

“ไม่ว่าจะอยู่ข้างนอกหรือข้างในหัวใจเราคือนักสู้ครับ”
ไมค์เน้นย้ำเสียงและมองผมด้วยสายตามุ่งมั่น

ผมไม่ได้พูดอะไรต่อ ได้แต่พยักหน้าพยายามรับฟังไมค์อย่างตั้งใจ เวลาผ่านไปสักพัก ไมค์เล่าต่อว่า อย่างที่ไมค์เคยบอกพี่ ไมค์เคยเป็นวิทยากรอบรมให้กับทางเรือนจำระยองมาก่อน พอจะมีประสบการณ์เกี่ยวกับเรือนจำนำมาปรับใช้ได้ครับ

ชีวิตประจำวันทำอะไรบ้าง?

ชีวิตผู้ต้องขังไม่มีอะไรให้ทำมากครับพี่
ไมค์จะกิน นอน ไปคุยกับคนอื่น ๆ
ทุกคนข้างในจะเรียกไมค์ว่า “ไมค์ ระยอง”
บางคนเจอกันเขาก็จะทักมา “อ๋อ นี่หรอไมค์ ระยอง”
ทุกคนให้เกียรติเราครับ ทุกคนข้างในสัญญากับไมค์ว่าถ้าเขาได้ออกมาเขาจะมาร่วมสู้ด้วย

ไมค์เล่าให้พี่ฟังหน่อยที่บอกว่าเพื่อนผู้ต้องขังคนอื่นให้กำลังใจเขาบอกว่ายังไง?

เขาบอกไมค์ว่า “ไม่ว่าน้องจะติดคุกกี่วันก็ตาม ถ้าน้องออกไปน้องต้องสู้ต่อนะ อย่าหยุดสู้ ขอบคุณมากที่สู้เพื่อพวกเรา”

..........................................

ไมค์ยังมีความหวังกับการต่อสู้ข้างนอก
เวลาเยี่ยมใกล้จะหมดแล้ว
ผมยังนั่งอยู่ในห้องจนเป็นคนสุดท้าย

ไมค์บอกกับผมว่า “ถ้าไมค์ได้ออกไป พี่ต้องมารับไมค์ เหมือนครั้งก่อนนะ”
ได้ พี่สัญญาว่าจะต้องมารับแน่นอน!!

เจ้าหน้าที่เรือนจำคนนั้นเตรียมปิดไฟและปิดห้อง

ผมจึงบอกลา “ไมค์พี่ต้องกลับแล้วนะ
วันหลังจะมาใหม่ มีอะไรจะฝากถึงคนข้างนอกไหม”

“ไม่ว่าจะอยู่ในสถานะผู้ต้องขังอีกสักกี่หน
ก็ไม่อาจจะก้มหัวและยอมจำนนให้เผด็จการอีกต่อไป”
ไมค์ตอบ

และไมค์ฝากบอกคน ๆ นั้นด้วยนะครับว่า
“อยากกอดคนสุดท้ายที่ได้กอดเป็นคนแรก”

เจ้าหน้าที่เรือนจำแจ้ง “หมดเวลาแล้วนะครับ”
เราโบกมือทักทาย ไมค์ชูสามนิ้วให้ผม ผมสัญญาว่าจะมาเยี่ยมใหม่ จากนั้นเจ้าหน้าที่ก็พาตัวไมค์เดินหายลับสายตาไป
……………………………………………

บันทึกฉบับนี้เขียนขึ้นจากการไปเยี่ยมไมค์หลายวัน
ขณะกำลังนั่งพิมพ์บันทึกฉบับนี้ผมนั่งอยู่ที่ศาลอาญาบริเวณหน้างานฝากขัง เพื่อรอฟังคำสั่งขอให้ศาลยกคำร้องขอฝากขังครั้งที่ 3 ของพนักงานสอบสวน ทั้งกรณีของ ไมค์ | เพนกวิ้น | รุ้ง และในวันดังกล่าว (30 ต.ค. 63)
ศาลก็ได้มีคำสั่งยกคำร้องขอฝากขังและปล่อยตัวไมค์กับเพื่อน ผมจึงไม่ได้เผยแพร่บันทึกการตรวจเยี่ยมฉบับนี้

แต่เนื่องจากปัจจุบันไมค์ถูกคุมขังอีกรอบ
ผมจึงขอเผยแพร่บันทึกฉบับนี้เพื่อฝากเป็นความคิดถึงระลึกถึงกัน

ทนายไทบ้าน
18 มี.ค. 2564