ชี้ ‘แผนปฏิรูปศก.ไทย’ ฉุดไม่อยู่ ‘ทุนไหลออก’
Nov 16, 2017
Voice TV
นักวิชาการญี่ปุ่นชี้นักธุรกิจร่วมชาติมองเมินแผนปฏิรูปเศรษฐกิจไทย ทุกแนวคิดตั้งแต่ ‘Thailand 4.0’, ‘The Next Growth Phase’ จนถึง ’20 Year Strategy’ ไม่อาจยื้อยุดทุนนอกเผ่น
เว็บไซต์แนววิเคราะห์เศรษฐกิจการเมืองเอเชีย-แปซิฟิค East Asia Forum ตีพิมพ์บทความของ Ryan Hartley จากมหาวิทยาลัยโตโฮกุในญี่ปุ่น ระบุว่า การปฏิรูปของรัฐบาลคณะรัฐประหารไทย ไม่สามารถหยุดยั้งเงินลงทุนไหลออกได้
ผู้เขียน ไรอัน ฮาร์ทลีย์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านนโยบายการบัญชีประจำหลักสูตรระดับปริญญาโทและปริญญาเอก บอกว่า รัฐบาลทหารพยายามออกแผนปฏิรูปเศรษฐกิจหลายอย่าง เช่น ประเทศไทย 4.0, The Next Growth Phase ของกระทรวงการคลัง และ ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี
ทว่าในสายตานักลงทุนชาวญี่ปุ่น แหล่งทุนต่างชาติรายใหญ่ที่สุดของไทย นั้น แผนเหล่านี้อาจไม่เกิดมรรคผล
รัฐบาลทหารไทยตั้งเป้าพัฒนาอุตสาหกรรม 10 สาขา มุ่งยกระดับไทยให้พ้นสถานะประเทศรายได้ปานกลาง กลายเป็นประเทศพัฒนาแล้วภายในปี 2579 โดยอาศัยนวัตกรรมที่คนไทยคิดค้นเอง มีการออก ยุทธศาสตร์การส่งเสริมการลงทุนในระยะ 7 ปี เสนอแรงจูงใจอย่างมากมายแก่กิจการไฮ-เทค เพิ่มมูลค่า และมีความสร้างสรรค์
ฮาร์ทลีย์ ย้อนดูข้อมูลการลงทุนของญี่ปุ่นในไทย พบว่า ในอดีต ทุนญี่ปุ่นปักหลักในไทยอย่างแข็งแกร่ง มีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 42 ของเงินลงทุนทางตรง (เอฟดีไอ) ทั้งหมดในประเทศนี้ ช่วงปี 2528-2559 ญี่ปุ่นลงทุนในไทยรวม 2.9 ล้านล้านบาท นับว่าสูงกว่าสหรัฐฯ ผู้ลงทุนอันดับสองในไทย กว่าสองเท่าตัว
แต่เงินลงทุนทางตรงจากต่างประเทศในปี 2559 รวมสองไตรมาสแรกของปี 2560 ร่วงลงจนถึงระดับเดียวกับเมื่อเกิดวิกฤตทางการเงิน ‘ต้มยำกุ้ง’
เมื่อปี 2556 ไทยได้รับเอฟดีไอสูงเป็นประวัติการณ์ถึง 513,000 ล้านบาท ทว่าในไตรมาสที่สองของปี 2560 ตัวเลขนี้ทรุดลงมาอยู่ที่ 374,000 ล้านบาท
ต้นเหตุหลัก คือ ญี่ปุ่นระงับการลงทุนในไทย
เมื่อปี 2556 ญี่ปุ่นลงทุน 310,000 ล้านบาท ในปี 2560 ญี่ปุ่นลงทุน 125,000 ล้านบาท ปรากฏชัดว่า ในช่วงเวลาสองปีก่อนหน้าประกาศยุทธศาสตร์ส่งเสริมการลงทุน 7 ปี กับช่วงเวลาสองปีหลังประกาศยุทธศาสตร์ดังกล่าว ญี่ปุ่นลงทุนในไทยผิดกันอย่างมาก
ผู้เขียนวิเคราะห์ว่า ปัจจัยที่สร้างความตระหนกแก่นักลงทุนต่างชาติในไทย มีทั้งปัจจัยภายในประเทศ และปัจจัยระดับภูมิภาค
ในแง่ปัจจัยภายใน การเมืองไทยไร้เสถียรภาพ เกิดรัฐประหารบ่อยครั้ง การกลบปัญหาด้วยการโหมกระแส ‘จงรักภักดี’ ใช้ไม่ได้ผลอีกต่อไป ภาวะแบ่งฝักแบ่งฝ่ายในหมู่ชนชั้นนำเป็นสิ่งที่นักลงทุนต่างชาติไม่เคยเผชิญ
ขณะเดียวกัน ไทยติดกับดักประเทศรายได้ปานกลาง ซึ่งเป็นประเด็นสร้างความวิตกแก่นักลงทุนญี่ปุ่นมากที่สุด นอกจากนี้ ไทยกำลังกลายเป็นสังคมผู้สูงวัย ขณะประเทศข้างเคียงมีประชากรวัยทำงานในสัดส่วนสูง
ในแง่ปัจจัยภูมิภาค ทุนญี่ปุ่นมุ่งไปยังประเทศลุ่มน้ำโขง และประเทศที่เชื่อมกับเอเชียใต้อย่างเมียนมา
ที่ผ่านมา ญี่ปุ่นประสบความสำเร็จในการเปิดเสรีประเทศลุ่มน้ำโขง พัฒนาระบบการผลิตที่เรียกว่า ดุมล้อกับซี่ล้อ โดยมีไทยเป็นเสมือนดุมล้อ ทว่าทุกวันนี้ อุตสาหรรมต้นน้ำและกลางน้ำสามารถย้ายไปทำนอกเหนือจากเมืองไทยได้แล้ว ญี่ปุ่นจึงลงทุนในไทยลดลง
ขณะเดียวกัน นับแต่ปี 2556 ญี่ปุ่นให้เงินกู้เพื่อช่วยเหลือในการพัฒนา (โอดีเอ) แก่เมียนมาเป็นจำนวนมหาศาล ยอดปล่อยกู้พุ่งจาก 93 ล้านดอลลาร์ฯในปี 2555 เป็น 5,300 ล้านดอลลาร์ฯในปี 2556 เมียนมาจึงกลายเป็นอีกประเทศในยุทธศาสตร์ ‘ไทยแลนด์ พลัส วัน” (ไทยกับอีกหนึ่งประเทศ) ของญี่ปุ่น เพิ่มเติมจากประเทศลุ่มน้ำโขง
ฮาร์ทลีย์ บอกว่า เมียนมายังเชื่อมโยงกับเอเชียใต้ได้ด้วย ขณะเดียวกัน เมียนมาล็อบบีญี่ปุ่นอย่างหนัก ขอให้ลงทุนที่ย่างกุ้งแทนในกรุงเทพฯ
“ไทยไม่ใช่ตัวเลือกตัวเดียวสำหรับแหล่งลงทุนอันปลอดภัยของทุนญี่ปุ่นในภูมิภาคนี้อีกต่อไป” ผู้เขียนกล่าวสรุป
“เม็ดเงินลงทุนในไทยกำลังลดฮวบ เหตุหลักคือญี่ปุ่นลงทุนน้อยลงอย่างมาก การปฏิรูปของรัฐบาลคณะรัฐประหารไทย ดูจะยิ่งซ้ำเติมสถานการณ์.”
Photo: AFP
ooo
Junta reforms doing nothing to assuage Thai investment flight
14 November 2017
Author: Ryan Hartley, Tohoku University
Author: Ryan Hartley, Tohoku University
Source: East Asia Forum
The Thai junta is unhappy with Thailand’s current economic paradigm and is attempting to shift the fundamental base of the country’s economy. Various branches of the Thai state are attempting to create what is vaguely referred to as ‘Thailand 4.0’ by the government, the ‘next growth phase’ by the Ministry of Finance and the ’20 Year Strategy’ or the ‘6–6–4 plan’ by the Ministry of Commerce.
Ten industries are being targeted to shift Thailand up from a middle-income country that produces other country’s ideas, to a fully developed country based on innovation and indigenous creativity by 2036. To achieve this, Thailand’s Investment Promotion Act has been ‘reinterpreted’ into the Seven-Year Investment Promotion Strategy. Rather than offer broad incentives, the new approach is an attempt to ‘level up’ the economy into specifically selected sectors that are high-tech, high value-added and high creativity.
But a glance at foreign investment from Japan — Thailand’s biggest investor — reveals this approach may not be working.
Japan’s investment in Thailand has historically been rock solid, representing on average 42 per cent of all foreign direct investment (FDI) into the country. Between 1985 and 2016, Japanese investment into Thailand cumulatively totalled 2.9 trillion baht (US$85 billion) which is more than double US investment — the next biggest investor — which stands at 631 billion baht (US$18 billion).
However total FDI in 2016 in addition to the current two quarters of 2017 has dropped to levels last seen in the wake of the Asian financial crisis. Record high figures in 2013 of 513 billion baht (US$15.1 billion) dropped to 374 billion baht (US$112 billion) as of the second quarter of 2017. This is largely due to a pulling back of investment by Japan. Japanese investment totalled 310 billion baht (US$9.1 billion) in 2013 compared to 125 billion baht (US$3.8 billion) in 2017. The two years prior to the 2015 introduction of the military’s Seven-Year Investment Promotion Strategy and the two years after the strategy are markedly different.
Hence, there must be some significant factors in Thailand that are spooking foreign investors. These are twofold — domestic and regional.
Domestically, Thailand is in trouble. A fragile post-WWII political settlement that has resulted in frequent military coup d’etats, while simultaneously facilitating the papering over of the problem through an increase in national ‘royalism’, is no longer working.
Instead, ‘Rama X Day’ has arrived: a homonymic term used in Thailand that conveys both a disaster-themed film title as well as the crowning of the 10th Rama (Thailand’s monarch). Unlike under Bhumibol, Thailand and its networked monarchy of elites will likely unspool as factionalism takes over. This is something that foreign investors have not had to deal with before.
Thailand is also currently suffering from an apparent middle-income trap — an issue which is causing Japanese planners grave concern. This problem is being compounded by another issue: demographics. The country is one of the fastest aging populations in East Asia — surrounded by youthful populations in the Mekong region — with the UN estimating that its working age population will peak this year.
At the regional level, a rising China that represents a threat to Japan’s preference for an open and multilateral ASEAN is bearing down on Japanese planners and prompting a diffusion of investment away from Thailand.
Since 2011–2012, Japanese investment into China has slowed down or declined, while investment in ASEAN has increased. In 2011 Japanese investment into China stood at US$12.6 billion but in 2015 it had shrunk to US$8.9 billion, meanwhile investment into ASEAN grew from US$15.7 billion in 2011 to US$20.2 billion by 2015.
But this shift of investment does not just benefit Thailand. Japan’s successful liberalising of Mekong countries around Thailand is facilitating the development of a hub-and-spoke production system that is centred on Thailand but not necessarily concentrated there. Low- and mid-level production can now be transferred to countries surrounding Thailand, prompting a drop in investment in the country.
Japan has also been interested in Myanmar since 2013 when it provided Myanmar with an enormous loan, prompting total official development assistance (ODA) to Myanmar to jump from US$93 million in 2012 to US$5.3 billion in 2013. This is just slightly under the US$5.7 billion of combined Japanese ODA provided to all of Myanmar’s neighbours — Thailand, Cambodia and Laos — for the entire period of 1995–2014.
Myanmar’s recent ‘coming in from the cold’ means that Japan’s ‘Thailand+1’ connectivity strategy can be better maximised in the entire Mekong region, not to mention plans that could connect Southeast Asia with South Asia. Thailand is no longer the only secure investment option for Japan in the region, and a strong Myanmar lobby in Japan would likely prefer to see more of Japan’s largesse directed at Yangon rather than Bangkok.
Foreign investment is falling, driven largely by falling investment from Japan, and domestic changes made by the current military junta appear to be making a bad situation worse.
Ryan Hartley is Assistant Professor at the International Graduate School of Accounting Policy at Tohoku University, Japan.
