🗂ประมวลแคมเปญรณรงค์ #ไม่รับปริญญา ตั้งแต่ปี 2563

iLaw
22h ·

ประมวลแคมเปญรณรงค์ #ไม่รับปริญญา

การชุมนุมของคนรุ่นใหม่เพื่อเรียกร้องระบอบประชาธิปไตยตั้งแต่ปี 2563 นั้นเริ่มต้นจากความไม่พอใจในรัฐบาลคสช.สองและองคาพยพเป็นทุน จากนั้นเริ่มปรับเปลี่ยนให้การชุมนุมมีข้อเรียกร้องที่เป็นรูปธรรมมากขึ้น เริ่มจากการเขียนรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนและเรียกร้องให้รัฐบาลหยุดคุกคามประชาชน หลังจากนั้นในเดือนสิงหาคม 2563 ผู้ชุมนุมเริ่มไต่ระดับข้อเรียกร้องที่เกี่ยวข้องกับสถาบันกษัตริย์ขยายวงกว้างขึ้น

วันที่ 3 สิงหาคม 2563 มอกะเสดและเครือข่ายนักกิจกรรมจัดชุมนุมที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย โดยอานนท์ นำภา ทนายความสิทธิมนุษยชนปราศรัยเรื่องการขยายพระราชอำนาจของกษัตริย์ในที่สาธารณะเป็นครั้งแรกๆ คล้อยหลังไม่ถึงสัปดาห์วันที่ 7 สิงหาคม 2563 อานนท์ นำภาและไมค์-ภาณุพงศ์ จาดนอก สองนักกิจกรรมถูกจับกุมในคดีชุมนุมเยาวชนปลดปลดแอกเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2563

ต่อมาวันที่ 8 สิงหาคม 2563 ในการชุมนุม #ไม่สู้ก็อยู่อย่างทาส ของคณะประชาชนปลดแอก ที่สกายวอล์คปทุมวัน อ้อมทิพย์ เกิดพลานันท์ ว่าที่บัณฑิตจุฬาฯในขณะนั้น ปราศรัยเชิญชวนให้บัณฑิตทุกคนไม่เข้ารับปริญญา ให้เหตุผลเรื่องค่าใช้จ่ายและการเรียนจบคือ ความสำเร็จของผู้เรียนและครอบครัว ไม่จำเป็นต้องร่วมพิธี แต่รับกับครอบครัว อาจารย์ พร้อมทั้งขอให้ติดแฮชแท็กไม่รับปริญญา

วันที่ 10 สิงหาคม 2563 แนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุมจัดชุมนุมที่ลานพญานาค วันดังกล่าวรุ้ง-ปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุลอ่านประกาศแนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุม เรียกร้องเกี่ยวข้องกับสถาบันกษัตริย์ 10 ข้อ

เห็นได้ว่า การรณรงค์ไม่รับปริญญาเกิดขึ้นในช่วงเวลานี้

วันที่ 8 สิงหาคม 2563

อ้อมทิพย์ เกิดพลานันท์ ว่าที่บัณฑิตจุฬาฯในขณะนั้น ปราศรัยเชิญชวนให้บัณฑิตทุกคนไม่เข้ารับปริญญา ให้เหตุผลเรื่องค่าใช้จ่ายและการเรียนจบคือ ความสำเร็จของผู้เรียนและครอบครัว ไม่จำเป็นต้องร่วมพิธี แต่รับกับครอบครัว อาจารย์ พร้อมทั้งขอให้ติดแฮชแท็ก #ไม่รับปริญญา

วันที่ 14 สิงหาคม 2563
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ในการชุมนุม #เสาหลักจะหักเผด็จการ ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อ้อมทิพย์ขึ้นปราศรัยอธิบายรายละเอียดแคมเปญอีกครั้ง ระบุว่า "ที่ผ่านมาเราถูกสังคมกดดันให้ต้องเข้ารับปริญญา เราถูกบอกเช้าบอกเย็นว่า พิธีรับปริญญาเป็นสิ่งสำคัญ จริงๆแล้วเราเลือกได้ว่า เราจะเข้าหรือไม่เข้า แต่ว่าถ้าเราไม่เข้าพิธี เราก็จะถูกมองด้วยสายตาประหลาด ถ้าไม่เชื่อก็ลองถามคนรอบตัวดูสิ ถามญาติผู้ใหญ่ ถามใครก็ได้ว่า ถ้าเราไม่เข้ารับปริญญาจะมีปฏิกิริยาอย่างไร...เราสามารถบอกได้หรือไม่ว่า นิสิต นักศึกษาที่เข้ารับปริญญา จริงๆแล้วศรัทธาและเชื่อในพิธีจริงหรือว่า เอาใจใครคะ?

ถึงว่าที่บัณฑิตทุกท่านที่มาในวันนี้ จะมารณรงค์ไม่เข้าหอประชุมในวันรับปริญญา ครั้งก่อนไปพูดที่สกายวอล์คเลยทำให้เกิดข้อถกเถียงว่า ทำไมต้องปฏิเสธการเข้ารับปริญญา บางคนก็บอกว่า เป็นเรื่องส่วนตัวจะถามทำไม บางคนก็อาจจะเข้าใจด้วยเหตุผลต่างๆนานา วันนี้จะมาขอชี้แจงแคมเปญไม่รับปริญญาดังต่อไปนี้

ข้อที่หนึ่ง การรณรงค์ครั้งนี้เราไม่มองว่า การเข้าพิธีรับปริญญาคือการรับปริญญาแบบที่ผ่านๆมา แต่มันคือการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ของบัณฑิตว่า เราไม่ยอมรับอำนาจ…การปฏิเสธเข้าหอประชุมถือเป็นการทำอารยะขัดขืนที่ว่า บัณฑิตสามารถทำได้และไม่ผิดกฎหมาย ใครจะห้ามเราไม่ให้ไม่เข้าพิธีรับปริญญาคะ มีกฎหมายข้อไหน รัฐธรรมนูญข้อไหน หรือกฎหมายอาญาข้อไหนห้ามไม่ให้เราไม่เข้ารับปริญญา

ข้อที่สอง สิ่งที่เรากำลังรณรงค์อยู่คือ การไม่เข้ารับปริญญากับใครมากกว่า ซึ่งการเข้ารับกับใครมันสร้างความศักดิ์สิทธิ์ของตัวพิธีกรรมมากกว่าการสำเร็จการศึกษาของตัวบัณฑิตเอง เรายินดีที่จะรับปริญญากับอาจารย์ที่สอนเรามา ถามตัวเองเถอะว่า คุณค่าของการรับปริญญาอยู่ตรงไหน อยู่ที่การจบการศึกษาของพวกเรา หรือการยอมรับการมอบปริญญา นอกจากนี้การสร้างพิธีการรับปริญญาอันศักดิ์สิทธิ์ยังก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ำระหว่างคนในประเทศด้วย พิธีการทำให้เกิดการแตกแยกว่า คนนี้ผ่านพิธีแล้วสูงกว่า คนนี้ไม่ได้ผ่าน คนนี้ต่ำกว่าแล้วคุณค่าของการศึกษาตลอดครึ่งชีวิตที่ผ่านมาอยู่ตรงไหน

สุดท้ายนี้แคมเปญไม่เข้ารับปริญญาเป็นที่เข้าใจว่า อาจจะไม่สามารถเข้าร่วมได้ทุกคนไม่เป็นไร แต่ถ้าใครทำได้มาขอกันตรงนี้ อีกหนึ่งทางเลือกในการแสดงจุดยืน ไม่เข้าหอประชุม ปล่อยให้หอประชุมโล่ง แต่มาถ่ายรูปกับเพื่อน ถ่ายรูปกับครอบครัว ใครอยากแต่งชุดครุยแต่งมา ชุดไปรเวทแต่งมา ชุดนักรบอะไรก็แต่งมา งานรับปริญญาคืองานของบัณฑิตไม่ใช่งานใครที่ไหน"

วันที่ 17 สิงหาคม 2563

อ้อมทิพย์ทวีตภาพการรณรงค์ในแคมเปญ #ไม่รับปริญญา บริเวณอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยคาดว่า เป็นการชุมนุมวันที่ 16 สิงหาคม 2563 ของคณะประชาชนปลดแอก ระบุว่า "ขอบคุณชาวบัณฑิตจุฬาฯ และบก.ลายจุดที่ร่วมกันแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ #ไม่รับปริญญา แสดงจุดยืนไม่ยอมรับอำนาจและพิธีกรรมดังกล่าว การไม่เข้าหอประชุมเป็นอีกวิธีการแสดงออกที่ทำได้และไม่ผิดกฎหมายค่ะ เจอกันนอกหอประชุมนะคะบัณฑิต"

https://twitter.com/iamalic.../status/1295069202051547136...

วันที่ 30-31 ตุลาคม 2563
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

งานรับปริญญาบัตรของบัณฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ที่จบปีการศึกษา 2561 จัดขึ้นที่ท่าพระจันทร์ โดยในหลวงรัชกาลที่ 10 เสด็จพระราชทานปริญญาบัตรด้วยพระองค์เอง ท่ามกลางความร้อนแรงทางการเมืองซึ่งหนึ่งในข้อเรียกร้องระบุถึงการปฏิรูปสถาบันกษัตริย์ กระแสการรณรงค์ไม่เข้ารับปริญญาเกิดขึ้นในช่วงการซ้อมใหญ่ จนกระทั่งเพจ ‘บัณฑิตธรรมศาสตร์ของราษฎร’ ประกาศท้าทายฝ่ายความมั่นคงโดยตรงว่าจะมี ‘บิ๊ก เซอร์ไพรส์’ ภายในงานแน่นอน

นั่นทำให้การรักษาความปลอดภัยเข้มงวดอย่างที่ไม่เคยเห็นมาก่อนในประวัติศาสตร์งานรับปริญญาของมหาวิทยาลัยแห่งนี้ เช่น การตรวจบัตรประชาชน ณ จุดตรวจเป็นไปอย่างเข้มงวด ต้องนำบัตรสอดเข้าเครื่องแสกนของเจ้าหน้าที่ แต่ประตูท่าพระจันทร์นั้นหากเป็นบัณฑิตสามารถเดินเข้าไปได้เลยโดยไม่ต้องผ่านขั้นตอนแสกนบัตร

หากหน้าจอแสดงผล ‘สีแดง’ จะถูกแยกไปอีกจุด มีการถ่ายภาพหน้าตรงของบุคคลดังกล่าวก่อนจะได้รับสติ๊กเกอร์แล้วผ่านไปได้ หน้าจอสีแดงดังกล่าวมีข้อความว่า “ตรวจสอบพบในฐานข้อมูล พบจากรหัสบัตร” คนส่วนใหญ่อาจไม่มีปัญหา “จอแดง” แต่ก็มีหลายคนที่ประสบเหตุดังกล่าว เช่น อั๋ว จุฑาทิพย์ ศิริขันธ์, ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ รวมถึงอาจารย์คณะศิลปศาสตร์ มธ.คนหนึ่งก็โพสต์ว่ามีปัญหาลักษณะนี้และน่าจะเป็นเพราะ “ไปเซ็นชื่อตามแถลงการณ์เรียกร้องประชาธิปไตยหรือเสรีภาพการแสดงออกต่างๆ หรือเปล่าก็ไม่ทราบได้” เป็นต้น อย่างไรก็ดี จากการตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้นยืนยันได้ว่าแม้เป็นบุคคลที่ไม่มีชื่อเสียงในทางสาธารณะก็มีโอกาส ‘จอแดง’ ได้เช่นกัน

ทั้งยังมีกรณีที่หลังการตรวจบัตร เจ้าหน้าที่ยืนยันให้บัณฑิตออกมารับเพื่อยืนยันว่ามาแสดงความยินดีจริงๆ ไม่ได้มาทำกิจกรรมการเมือง เมื่อบุคคลดังกล่าวสอบถามเจ้าหน้าที่ว่าชื่อของเขาถูกจับตาใช่หรือไม่ ตำรวจตอบว่า ใช่ พร้อมระบุว่า “มหาวิทยาลัยเป็นคนส่งชื่อมาให้” อย่างไรก็ตาม จากการตรวจสอบข้อมูลกับฝ่ายวิชาการของมหาวิทยาลัยได้รับการยืนยันอย่างหนักแน่นว่า ไม่มีการส่งข้อมูลให้เจ้าหน้าที่แต่อย่างใด

อ่านทั้งหมด : https://freedom.ilaw.or.th/node/858

วันที่ 14 ธันวาคม 2563
มหาวิทยาลัยขอนแก่น

เดอะอีสานเรคคอร์ดรายงานว่า กลุ่มราษฎรขอนแก่นนำแสตนดี้ของบุคคลที่มีชื่อเสียง เช่น สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล อดีตอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และปวิน ชัชวาลพงศ์พันธ์ นักวิชาการมาให้ถ่ายภาพในงานรับปริญญา มีบัณฑิตและญาติของบัณฑิตต่างให้ความสนใจร่วมถ่ายภาพกับแสตนดี้อย่างคับคั่ง แต่ก็ถูกคุกคามจากเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยของมหาวิทยาลัยขอนแก่น

บัณฑิตคนหนึ่งเล่าให้ฟังว่า เจ้าหน้าที่เข้ามาถามชื่อ คณะที่เคยศึกษา และขอดูบัตรประจำตัวนักศึกษา รวมทั้งพยายามจะถ่ายบัตรประจำตัวนักศึกษาของตน แต่ไม่ยอม ซึ่งตนได้บันทึกวิดีโอไว้เป็นหลักฐาน

ทั้งนี้นักกิจกรรมคนหนึ่งระบุว่า ก่อนที่จะแสตนดี้ของบุคคลต่างๆ มาตั้งประกอบการรับปริญญา ได้มีเจ้าหน้าที่ตำรวจโทรศัพท์มาขอให้ยกเลิกการจัดกิจกรรม ซึ่งก็รับปากว่าจะไม่จัดกิจกรรม แต่เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2563 ก็ยังคงมีตำรวจนอกเครื่องแบบติดตามตลอดทั้งวัน

(https://theisaanrecord.co/.../graduated-at-kku-refused.../)

วันที่ 13 ธันวาคม 2564
มหาวิทยาลัยขอนแก่น

บัณฑิตจากมหาวิทยาลัยขอนแก่นทำกิจกรรมชูป้าย #ยกเลิก112 และ #ปล่อยเพื่อนเรา ในงานรับปริญญาของมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีการปราศรัยถึงมหาวิทยาลัยขอนแก่นและคณะนิติศาสตร์ว่า ในขณะที่มีนักศึกษาของมหาวิทยาลัยโดนจับเพราะคดีการเมือง แต่มหาวิทยาลัยและคณะนิติศาสตร์หลับเงียบไม่ทำอะไรเลย ทั้งที่นักศึกษาเพียงแค่ใช้เสรีภาพในการแสดงออก

ตัวแทนบัณฑิตคนหนึ่ง ระบุว่า การที่บัณฑิตจบการศึกษาได้นั้นมาจากสามัญชนคนธรรมดา ดังนั้นการที่บัณฑิตจบไปไม่ได้จบเพราะการได้รับปริญญาบัตร การจบการศึกษาควรรับใช้ประชาชน และชุดครุยคือชุดที่รัฐสร้างขึ้นเท่านั้น เราไม่จำเป็นต้องใส่ก็ได้ จากนั้นบัณฑิตได้เผาชุดครุย

วันที่ 11 มกราคม 2565
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

วันที่ 11 มกราคม 2565 เพจเฟซบุ๊กงานนโยบาย สโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่โพสต์แสดงจุดยืนว่า “ไม่ส่งตัวแทน และไม่ให้การสนับสนุนทุกวิถีทางในการรับเสด็จ” ในงานพิธีพระราชทานปริญญาบัตรทุกครั้งที่เกิดขึ้นในวาระการดำเนินงานนี้ พร้อมทั้งเสนอให้สมาชิกสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และสโมสรนักศึกษาคณะและวิทยาลัยต่าง ๆ ปฏิเสธการส่งตัวแทนรับเสด็จ ด้วยเหตุผลทั้งสิ้นสองประการ คือ เป็นการสนับสนุนระบบศักดินาและเป็นรูปแบบหนึ่งของการกดขี่ให้คนไม่เท่ากัน
พิธีการรับเสด็จในการเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรนั้นจำเป็นต้องอาศัยคนจำนวนหนึ่งเพื่อไปแสดงออกถึงความรักและเคารพไม่ว่าจะด้วยวิธีการสมัครใจหรือวิธีการบังคับโดยทางอ้อมผ่านปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจทำให้ผู้ที่ต้องไปยากที่จะปฏิเสธ การรับเสด็จเป็นการกระทำระหว่างกลุ่มคนสองกลุ่มที่ไม่เท่าเทียมกัน

ต่อมาวันที่ 13 มกราคม 2565 พรรควิฬาร์โพสต์ภาพการถามความเห็นเรื่อง คุณอยากรับปริญญากับใคร มีให้เลือก 5 ข้อคือ พ่อแม่ มีผู้เลือก 19 ครั้ง, เพื่อน มีผู้เลือก 16 ครั้ง, แฟน มีผู้เลือก 13 ครั้ง, อาจารย์ มีผู้เลือก 21 ครั้ง, ราชวงศ์ 2 ครั้ง และระหว่างเพื่อนและแฟน มีผู้เลือก 3 ครั้ง

วันที่ 14 มกราคม 2565 ยศสุนทร รัตตประดิษฐ์ นักศึกษาคณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่และพิมชนก ใจหงษ์ จากกลุ่มทะลุฟ้า ทำกิจกรรมรณรงค์ไม่รับปริญญา มีการเตรียมป้ายผ้าและตะโกนข้อความว่า ปริญญาศักดินา บริเวณฝั่งหอศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จากนั้นเมื่อข้ามไปบริเวณประตูทางเข้าหอประชุม ซึ่งมีการปิดไว้ ตำรวจเข้าทำการตรวจค้น มีการกล่าวด้วยว่า เมื่อทั้งสองข้ามถนนมาแล้วเป็นการเข้าใกล้เขตพิธี จากนั้นตำรวจคุมตัวทั้งสองไปที่สภ.ภูพิงค์ราชนิเวศและส่งตัวไปที่สภ.สันกำแพงต่อ เนื่องตำรวจที่สภ.ภูพิงค์ฯติดภารกิจรับเสด็จ

ท้ายสุดตำรวจสภ.สันกำแพงกล่าวหายศสุนทรและพิมชนกว่า ทำให้เกิดเสียงอื้ออึงและขัดคำสั่งเจ้าพนักงาน ปรับรวมกันเป็นเงิน 1,500 บาท