"อิศรา อมันตกุล ฟื้นขึ้นมาแกคงจะบอกว่า เอาชื่อของกูคืนมา"

วันนี้คงต้องตามเก็บเรื่อง ‘บิ๊กสื่อ’ อีกนิด ไม่เช่นนั้นจะเป็นการ ‘ขี้ไม่สุด’ ไปได้

เรื่องนี้มีผลกระทบอย่างมากกับความน่านับถือขององค์กร มากกว่าประเด็นละเมิดส่วนบุคคล ไม่เหมือนกับเรื่องในวงนักกิจกรรมรุ่นหนุ่มสาวที่รังสิมันต์ โรม เคยเอามาปูด ซึ่งลงเอยต่างฝ่ายต่างออกมาเผยตัวโดยนัย ว่าเกิดอะไรขึ้นแล้ว ไม่ต้องสาวลงไปลึกกว่าที่เขาเปิดไว้

ประเด็นก็คือ องค์กรอัน ‘น่าเชื่อถือ’ กำลังสูญเสียความ ‘น่านับถือ’ ไปกับการปกป้องหัวหน้า ในลักษณะ ‘กินปูนร้อนท้อง’ เสียจนมีคนคอมเม้นต์ว่า 

“ถ้าคุณอิศรา อมันตกุล ฟื้นขึ้นมาแกคงจะบอกว่า เอาชื่อของกูคืนมา”

 

(จากโพสต์ของ Thanapol Eawsakul https://www.facebook.com/thanapol.eawsakul/posts/1603486289718204)

กับคอมเม้นต์ของสื่อระดับเซเล็บอีกคน Jom Petchpradab “แปลกใจว่า ทำไมคนในองค์กร ไม่พยายามแยก ‘ประสงค์’ ออกจากสถาบันอิศรา

แถลงการณ์ของสำนักข่าวนี้ออกมาสร้างความผิดหวังอย่างมาก ตัวบุคคลจะผิด จะถูก ก็สอบสวน ตรวจสอบกันให้กระจ่าง ไม่ใช่เอาตัวสถาบันมาปกป้องตัวบุคคลจนน่าเกลียด”

ความคืบหน้าล่าสุดหลังจากที่สถาบันอิศราออกแถลงการณ์ขู่จะเอาเรื่องกับผู้ที่นำข่าว “บิ๊กสื่อปล้ำลูกน้องสาว” มาเปิดโปง แล้วก็มีฉบับที่สองตามมา คราวนี้ไม่เพียงขู่ แต่ได้ยื่นฟ้องร้อง “กับผู้ใช้ Facebook ชื่อ  Mr. Andrew MacGregor Marshall ที่ทำให้ผู้อำนวยการบริหารสถาบันได้รับความเสียหาย”

เหตุเพราะนายมาร์แชล ได้ลงข้อความประกอบภาพของนายประสงค์ เลิศรัตนวิสุทธิ์ “อดีตนายกสมาคมผู้สื่อข่าวฯ” (ตามถ้อยเขียนของคุณแอนดรูว์) “เขาถูกกล่าวหาว่าล่วงล้ำทางเพศต่อพนักงานลูกน้องคนหนึ่ง และเขาขู่จะฟ้องนักหนังสือพิมพ์ไทยคนไหนที่รายงานเรื่องนี้”

นายมาร์แชลระบุด้วยว่า “เช่นนั้นผมจึงเป็นผู้รายงาน” (เสียเอง) พร้อมทั้งให้ลิ้งค์รายละเอียดของเรื่องจาก ‘ข่าวสดอิงลิช’ (http://www.khaosodenglish.com/…/journalism-association-inv…/) ซึ่งเป็นข่าวเกี่ยวกับการร้องเรียนให้สมาคมนักข่าวฯ ทำการสอบสวนเรื่องนี้

แถลงการณ์ฉบับที่สองของสถาบันอิศรา โดย น.ส.วิมลพรรณ ปิตธวัชชัย ประธานคณะกรรมการบริหารสถาบันอิศรา มีลักษณะเป็นการคุ้มกันภัย หรือ ‘damages controlled’ ตามปกติขององค์กรทั่วๆ ไป หากแต่สถาบันอิศราไปไกลกว่านั้นหน่อยหนึ่ง ตรงที่เป็นการตีกลับ หรือ ‘offensive’

เมื่อใช้วิธีการ “ลอบฆ่าทางบุคคลิกภาพ” หรือ ‘character assassination’ ต่อนายแอนดรูว์ แม็คเกรเกอร์ มาร์แชล พร้อมกันไปด้วยในตัว โดยเจาะจงชี้ว่า

“ซึ่งในขณะรับแจ้งความพนักงานสอบสวนได้ตรวจสอบข้อมูลแล้วพบว่า Mr. Andrew MacGregor Marshall เป็นผู้มีพฤติการณ์สร้างความแตกแยกในสังคมไทย ถูกแจ้งความดำเนินคดีไว้แล้วหลายคดี และอยู่ในระหว่างการติดตามตัว”

(https://prachatai.com/journal/2017/09/73255?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter)

ตรงนี้เองที่ทำให้แถลงการณ์ฉบับสองของ ‘อิศรา’ ล้ำเส้นความพอดี หรือ ‘decency’ ออกไปมากอยู่ ความพยายามปกป้องผู้อำนวยการไม่ใช่เรื่องเสียหาย ไม่ว่าการละเมิดทางเพศที่มีการกล่าวหาจะเป็นความจริงหรือไม่

(ที่จริงแล้วน้ำหนักไปอยู่ที่ผู้ถูกกล่าวหาสามารถแก้ต่างได้ดีแค่ไหน บวกกับผู้เสียหายทำให้สังคมเห็นใจหรือเชื่อว่าได้รับเคราะห์กรรมมากน้อยเพียงไร)

ทว่า น่ามาฟังเสียงของผู้สันทัดกรณีในวงการสื่อไทยคนหนึ่ง (เจ้าเก่าที่เรา ‘ฉกสมอง’ ของเขาเอามาใช้เป็นประจำ)

อธึกกิต แสวงสุข ชี้ว่าสถาบันอิศราพยายามทำให้นายมาร์แชล “เป็นคนที่มีพฤติกรรมสร้างความแตกแยก เชื่อถือไม่ได้” จนทำให้ “แน่ละ พวกสลิ่มอ่านหนังสือไม่ถึง ๘ บรรทัดก็จะแห่ออกมาปกป้อง” (ตัว ผอ.)

“ซึ่งความจริงไม่ใช่เลย คนกล่าวหา ‘บิ๊กสื่อ’ คือกรรมการสมาคมนักข่าว คนที่ตั้งกรรมการสอบ ‘บิีกสื่อ’ คือสมาคมนักข่าว แอนดรูว์เป็นเพียงผู้ที่บอกว่า ‘บิ๊กสื่อ’ คือประสงค์

ว่าตามจริง แอนดรูว์ไม่ได้หมิ่นประมาทด้วยซ้ำ เพราะแอนดรูว์ไม่ได้บอกว่าประสงค์ผิด แอนดรูว์เพียงแต่บอกว่าประสงค์คือผู้ถูกกล่าวหา (Accused) ถูกสมาคมนักข่าวตั้งกรรมการสอบ

แล้วหลังจากแอนดรูว์เปิดเผย ประสงค์และสถาบันอิศราก็ออกมายอมรับว่า ตัวเองคือผู้ถูกกล่าวหา”

(https://www.facebook.com/baitongpost/posts/1531096743638816?pnref=story)

ใช่เลยเชียวละว่า การละเมิดส่วนตัวของหัวหน้าต่อลูกน้อง โดยเฉพาะในมิติทางเพศ ที่เกิด ‘อื้อฉาว’ ในประเทศตะวันตก มักลงเอยด้วยการลาออกของคู่กรณีที่อยู่ในตำแหน่งสูง ไม่ว่าจะเป็นเหตุจากการลักลอบสัมพันธ์ฉัน ‘ชู้สาว’ หรือเข้าข่ายบังคับล่วงล้ำทางเพศ

จริยธรรมในเรื่องเพศสัมพันธ์มักจะยึดมั่นถือมั่นกันในที่แจ้งมากกว่าที่ลับ ในกรณีลอบสัมพันธ์ มันจะไม่มีปัญหาตราบเท่าที่ต่างพร้อมใจและสามารถเก็บงำไว้ในที่ลับได้ (ไม่ถูกใครขุดเอามาแฉ) ดูเหมือนนี่เป็นทางปฏิบัติอันสากล เมืองไทยหรือเมืองนอกไม่ต่างกัน ในสหรัฐระดับประธานาธิบดียังโดนมาแล้ว

แต่สำหรับการล่วงละเมิดที่เกิดขึ้นโดยฝ่าย ‘ผู้น้อย’ จำยอมและฝืนทนเพราะยำเกรงในอำนาจบารมี เป็นประเด็นใหญ่ที่นักกิจกรรมพยายามเปิดโปงและเอาผิดต่อผู้ที่กระทำผิด เพื่อไม่ให้เรื่องอย่างนี้เป็น ‘ของธรรมดา’ อีกต่อไป

โดยเฉพาะในสังคมไทย ที่ช่องว่างระหว่างจริยธรรมในที่แจ้งสูงส่ง ห่างไกลลิบจากทางปฏิบัติจริงในทางลับ

เรื่องส่วนตัวที่กระทบส่วนรวมของผู้อำนวยการสถาบันอิศรานี้ จะเข้าข่ายกรณีใดกรณีหนึ่งที่กล่าวถึงข้างต้นเพียงใด หรือไม่ ตอนนี้ยังไม่มีใครรู้แน่ (เว้นแต่เจ้าตัวและผู้ใกล้ชิดมากๆ) จนกว่าการสอบสวนจะปรากฏผลออกมา

ทำไมผู้ถูกกล่าวหา (ก่อนหน้านี้แค่ถูกพาดพิง) จึงต้องเป็นคนร้องแรกแหกกระเชอเสียเอง เพราะมั่นใจในความบริสุทธิ์ เชื่อว่าการใช้วิธี ‘รุกโจมตี’ จะทำให้การกล่าวหาสยบไปได้ แต่อาจคิดไม่ถึงว่าการรุกเช่นนี้มิได้กระทำต่อคู่กรณีตัวจริง

นักข่าวสาวที่ลือกันว่า ‘ถูกปล้ำ’ จนต้องลาออกไปนั้น ยังไม่ได้แสดงตัวออกมาว่าเป็นผู้เสียหาย เธออาจพร้อมใจให้คนรอบข้างและผู้รู้จักมักจี่ที่เห็นอกเห็นใจตีวงกันออกมาทะลวงฟันไว้ก่อน เพื่อเป็นกำแพงปกป้องก็ได้ มิฉะนั้นคงไม่มีคนในแวดวงสื่อแสดงตนเข้าข้างเธอขนาดนี้

เกือบลืมพูดไปว่าเท่าที่เคยเห็นคดีความอย่างนี้ มีเงียบสงบไปในเวลาไม่นานเหมือนกัน เมื่อผู้ถูกกล่าวหายอมรับสภาพว่า ถ้าลากไปอื้อฉาวยาวกว่าควรแล้วละก็ การลาออกหนีไม่พ้น

การประนีประนอมยอมความจึงเกิดขึ้นโดยไม่เนิ่นช้า นั่นหมายถึงว่าฝ่ายผู้เสียหายยอมเล่นด้วยนะ