Pipob Udomittipong
12 hours ago
·
Grace Blakeley เก่งมาก สามารถอธิบาย “วัตถุนิยมประวัติศาสตร์” ในหนังสือ Capital ของคาร์ล มาร์กซ์ ในเวลาแค่สองนาทีเศษ
เธอบอกว่า นักเศรษฐศาสตร์การเมืองในยุคนั้นมองว่า ระบอบทุนนิยมเป็นคุณลักษณะตามธรรมชาติของสังคม มันเกิดมาเนิ่นนานจนเป็นอารยธรรมของมนุษย์ไปแล้ว แต่มาร์กซ์มองว่าไม่ใช่ มันไม่ใช่เรื่องที่เป็นธรรมชาติในสังคม
เพราะว่านักเศรษฐศาสตร์การเมืองสมัยนั้น มองระบอบทุนนิยมผ่านการแข่งขันในตลาดเท่านั้น แต่มาร์กซ์มองไปถึง “การผลิต” ในโรงงานด้วย
มาร์กซ์มองว่าเพื่อทำความเข้าใจระบอบทุนนิยมที่แท้จริง เราต้องมองพ้นไปจากแค่การแข่งขันในตลาด และสามารถวิเคราะห์ระบบการผลิตที่ถูกซ่อนไว้ในโรงงานด้วย
ในสมัยนั้น การเข้าไปสังเกตการณ์สภาพที่โหดร้ายในโรงงาน (การใช้แรงงานเด็ก โรงงานทาส ฯลฯ) เป็นเรื่องที่ทำได้ยาก ในขณะที่นักเศรษฐศาสตร์ทั่วไปมองว่า “โรงงาน” เป็นแค่ “กล่องดำ” ที่ไม่คู่ควรแก่ความสนใจ พวกเขาสนใจแค่ input และ output ที่ออกมาจากโรงงานเท่านั้น
แต่มาร์กซ์ไม่พอใจแค่นั้น เขามองว่าในการศึกษาทฤษฎีทางประวัติศาสตร์ เพื่อทำความเข้าใจสังคม เราต้องมองไปที่กระบวนการผลิตด้วย นั่นคือทฤษฎีที่เขาเรียกว่า วัตถุนิยมประวัติศาสตร์ หรือ “historical materialism”
ถ้าเรามอง “ตลาด” ในระบอบทุนนิยมจากมุมมองทั่วไป เราเห็นแต่การแข่งขันของธุรกิจในระบบตลาดที่มีการกระจายอำนาจ จะมองไม่เห็นความผิดปรกติในสังคม อย่างการแสวงหาประโยชน์จากแรงงาน
แต่ถ้าเรามองจากมุมของการผลิต เราจะมองเห็นบรรษัทขนาดใหญ่ที่อยู่ใต้อิทธิพลของนายทุนไม่กี่คน ซึ่งกำลังแสวงหาประโยชน์จากคนงาน นายทุนเหล่านี้ยังทำลายหรือดูดซับการแข่งขัน และเข้าไปมีอำนาจควบคุมสถาบันทางการเมือง
พูดอีกอย่างหนึ่ง ระบอบทุนนิยมไม่ได้ถูกกำหนดด้วยระบบตลาด แต่ถูกกำหนดด้วยทุนต่างหาก ใครมีทุนมากก็มีอำนาจควบคุมระบอบทุนนิยมมากเช่นกัน
สำหรับมาร์กซ์ ทุนจึงเป็นตัวกำหนดความสัมพันธ์ในสังคม และสะท้อนความสามารถของคนในชนชั้นหนึ่งที่จะครอบงำคนชนชั้นอื่น รวมทั้งกรรมาชีพ เพราะเขาเป็นเจ้าของทุนและการผลิตทั้งหมด
เพื่อทำความเข้าใจระบอบทุนนิยม เราจึงต้องพิจารณาระบบสังคมทั้งหมดโดยรวม ไม่ใช่มองเฉพาะตลาด หรือระบบเศรษฐกิจเป็นเหตุผลที่ทำให้มาร์กซ์ตั้งชื่อรองของหนังสือของเขาว่า “บทวิพากษ์เศรษฐศาสตร์การเมือง” “A Critique of Political Economy”
เราต้องการนักสังคมนิยมที่สามารถอธิบายความคิดที่ซับซ้อนแบบนี้ด้วยภาษาง่าย ๆ กระชับ และคนทั่วไปเข้าถึงได้ครับ
https://x.com/i/status/1999431819419353297
Economists don't understand capitalism pic.twitter.com/M9UUC1K6HM
— Grace Blakeley (@graceblakeley) December 12, 2025
