ปรีดี พนมยงค์ พูดถึงหมุดคณะราษฎร ที่อันตรธานไป
PRIDI Institute
Apr 14, 2023
ปรีดี พนมยงค์ กล่าวอารัมภบทถึงการอภิวัฒน์ 2475 และหมุดคณะราษฎรที่อันตรธานหายไปในยุคสฤษดิ์-ถนอม ว่า
“ผมก็ไม่ทราบว่าเวลานี้ หมุดนี้จะอยู่ที่ตรงไหน ใครเก็บไว้ หรือว่าอันตรธานไปยังไงนี่ผมก็ไม่ทราบ…ถึงแม้หลักฐานจะอันตรธานไป แต่รูปภาพคงอยู่”
เนื้อหาบางส่วนจากปาฐกถาครบรอบ 50 ปี ประชาธิปไตยไทย วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2525 ณ สมาคมนักเรียนไทยในประเทศฝรั่งเศส ติดตามรับชมคลิปปาฐกถาฉบับเต็มได้ทางเพจสถาบันปรีดี พนมยงค์
บทความที่เกี่ยวข้อง: “หมุดก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญ” กับ สโมสรคณะราษฎรและโรงเรียนศิลปากร https://pridi.or.th/th/content/2023/0...
สถาบันปรีดี พนมยงค์ Pridi Banomyong Institute
2d
·
"...การปกครองระบอบนี้ เป็นการปกครองอย่างมีระเบียบเรียบร้อย เพราะกำเนิดมาจากผู้ที่มีสติปัญญาอย่างลึกซึ้งละเอียดละออ จึ่งปฏิบัติได้ยากก็จริงอยู่ แต่ก็เป็นการให้สิทธิและหน้าที่แก่พลเมืองเป็นอย่างดียิ่ง หากว่าพวกเราชาวสยามได้พยายามฝึกอบรมตนและปฏิบัติตนจนเคยชินแก่การปกครองระบอบนี้แล้ว ก็จะได้รับความปรีดาผาสุขทั่วหน้ากัน" ความตอนท้ายจากสุนทรพจน์ของเชษฐบุรุษ 'พระพหลพลพยุหเสนา' ซึ่งได้กล่าวไว้ในวันที่ 10 ธันวาคม 2479 เนื่องในวาระ 4 ปีของการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับถาวรครั้งแรกขอสยาม
.
วันเดียวกันนั้นเอง อีกหนึ่งประจักษ์พยานสำคัญของการปกครองสยามในช่วงเวลาระยะเปลี่ยนผ่านนี้ก็ได้ถือกำเนิดขึ้น คือการตอกตรึงฝัง "หมุดก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญ" หรือ "หมุดคณะราษฎร" ณ บริเวณลานพระบรมรูปทรงม้า พร้อมปรากฏข้อความที่สลักบนหมุดความว่า "ณ ที่นี้ 24 มิถุนายน 2475 เวลาย่ำรุ่ง คณะราษฎรได้ก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญเพื่อความเจริญของชาติ"
.
ราว 6 ปีที่แล้ว ท่ามกลางความชุ่มฉ่ำของเทศกาลมหาสงกรานต์ วันที่ 14 เมษายน ข่าวคราวการอันตรธานสูญหายอย่างไร้ร่องรอยของหมุดก่อกำเนิดฯ ถูกรายงานแพร่สะพัด หากจุดดังกล่าวกลับถูกฝังแทนที่ด้วย "หมุดหน้าใส" กล่าวได้ว่าในความคลุมเครือของการทำให้ปลาสนาการหรืออุ้มหายมรดกทางความทรงจำของคณะราษฎรชิ้นแล้วชิ้นเล่า จนกระทั่งเมื่อถึงคราวของหมุดก่อกำเนิดฯ นี้นั้น กลับพบแต่ความเพิกเฉยของรัฐไทยและการปฏิเสธความรับผิดชอบจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
.
ในบทความนี้ ชวนผู้อ่านย้อนรอยความเป็นมาของหมุดก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญผ่านหลักฐานชิ้นใหม่ เพื่อทบทวนจุดเริ่มต้นของการริเริ่มให้สร้าง การออกแบบ และองค์กรที่เกี่ยวข้องในการจัดสร้าง ก่อนที่โลหะแผ่นนี้จะกลายเป็นที่จดจำในฐานะอนุสรณ์ทางการเมืองเพื่อระลึกถึงห้วงเวลาสำคัญแห่งการอภิวัฒน์ไปสู่ระบอบประชาธิปไตย
.
อ่านบทความทั้งหมดต่อได้ที่นี่ :
https://pridi.or.th/th/content/2023/04/1488
