วันเสาร์, กุมภาพันธ์ 05, 2565

หน้าที่โรงเรียนของรัฐไทยคือฝึกคนให้เชื่อง


Kittiwat Uengcharoen
6h ·

เมื่อครั้งนานมาก่อนผมเคยเขียนงานอยู่ 1 ชิ้น ถ้าจำไม่ผิดตอนนั้นใช้ชื่อว่า
"การเป็นนักเรียนในรัฐไทยคือกระบวนการฝึกคนให้เชื่อง"
ผมมั่นใจว่าหลาย ๆ คนเคยผ่านช่วงอนุบาล ประถม และมัธยมมาแล้วเกือบทั้งสิ้น โดยที่แทบทุกคนก็อาจมีความคิดกบฎในหัวอยู่เนื่อง ๆ เรื่องการตัดผมของตนเองที่ต้องตัดทรงนักเรียนบ้าง รองทรงบ้าง ซึ่งตนอยากตัดทรงอื่น หรือมองว่าทรงผมไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับกระบวนการเรียนของตน หรือก็จะมีบางคนที่มีความคิดไม่ชอบการใส่ชุดนักเรียน มีความประสงค์ในการใส่ไปรเวท แต่แล้วทำไมละ ทุกคนก็มีความคิดนี้แต่ทำไมปัจจุบันโรงเรียนส่วนใหญ่จึงยังบังคับให้ใส่ชุดนักเรียน ตัดผมให้ถูกระเบียบ การที่เราใส่ชุดนักเรียน ตัดผมถูกระเบียบ หรือเรียนลูกเสือ มันฝึกให้เรามีระเบียบวินัย หรือฝึกให้เราเชื่องต่อผู้มีอำนาจกันแน่ พอผมได้พิจารณานึกย้อนดูดี ๆ ผมเห็นเพื่อนหลายคนที่ไม่ตัดผมบ้าง ไม่ใส่ชุดนักเรียนบ้าง(ส่วนน้อย) ก็มักจะถูกผู้มีอำนาจนำตัวไปลงโทษ(ครู) ผมจำได้ครั้งนึงในวัยมัธยมน่าจะมัธยมปลายเห็นจะได้ เพื่อนผมคนนี้ชื่อแชมป์ วันนั้นถ้าจำไม่ผิดเขาทำผิดระเบียบของโรงเรียนคือใส่กางเกงสั้นเกินไป แล้วเขาจะถูกผู้มีอำนาจ(ครู)ลงโทษโดยผู้มีอำนาจ(ครู) อ้างถึงกฎระเบียบของโรงเรียน แต่แชมป์เพื่อนผมคนนี้ก็อ้างกลับไปว่าไม้ที่คุณจะใช้ตีผม ผิดกฎกระทรวงศึกษา ผู้มีอำนาจคนนั้นก็ได้แต่ขำแล้วเรียกแชมป์ไปรับโทษ จากกรณีตัวอย่างของแชมป์นั้นมันก็เหมือนคนที่เรียกร้องสิทธิเสรีภาพแต่ก็กลับถูกผู้อำนาจสนองกลับมาด้วยความรุนแรงที่ผิดกฎหมาย แชมป์มีแต่เพียงต้องยอมจำนนและเชื่องไป หลาย ๆ คนที่อ่านมาถึงตรงนี้คิดว่า แชมป์ ผิดระเบียบสมควรโดนลงโทษ คิดว่าผู้มีอำนาจทำผิดเพราะลงโทษผิดวิธี หรือคิดว่าการศึกษากำลังฝึกให้เราเชื่องไปกับผู้มีอำนาจเพราะต่อให้เขาทำผิดเราก็ไม่สามารถทำอะไรได้ แต่ในมุมมองของตัวผมผู้ที่เขียน ก็มีความรู้สึกเพียงอย่างเดียวนั้นคือ การศึกษาทำให้เราเชื่องต่อผู้มีอำนาจ ไม่ว่า กลัวครู กลัวแตกต่าง กลัวการแสดงความคิด กลัวผิดระเบียบ กลัวการตั้งคำถาม หรือแม้แต่กลัวการใช้ปากกาแดงเขียนหนังสือ
นักเรียนหลายคนจากที่ผมเคยประสบและเคยเป็น มีความคิดแต่ไม่กล้าพูดเพราะกลัวโดนดุ ไม่กล้าทำอะไรนอกกรอบเพราะกลัวโดนลงโทษ ไม่กล้าแสดงสิทธิเสรีหรือปกป้องสิทธิของตัวเองเพราะกลัวผู้มีอำนาจกลั่นแกล้ง ในระบบการศึกษาของไทยเป็นเรื่องที่ยากมากที่นักเรียนจะแสดงเสรีภาพของตนเอง มันจึงบ่มเพาะมาถึงปัจจุบันที่หลากหลายบุคคลไม่กล้าคิด ไม่กล้าตั้งคำถาม ไม่กล้าใช้สิทธิเสรีภาพที่ตนพึงมี เพราะเรานั้นถูกโรงเรียนทำให้เชื่องไปเรียบร้อยแล้ว