Suchart Sawadsri
22h
6 เมษายน
ถาม - ใครคือผู้ประกาศให้ " 6 เมษายน" เป็น "วันจักรี"
ตอบ - พระบาทสมเด็จพระมกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 คือผู้ที่ประกาศให้วันที่ 6 เมษายน เป็น "วันจักรี" โดยประกาศเมื่อ พ.ศ.2461 และในทางประวัติศาสตร์สากล พ.ศ.2461 ตรงกับ ค.ศ.1917 ปีที่เกิดการลุกฮือของประชาชนชาวรุสเซีย เพื่อโค่นล้มระบอบกษัตริย์ ( "ระบอบซาร์" )
ปก "กษัตริย์ขี่ครุฑ" ที่นำมาแสดงนี้ นำมาจากหนังสือพิมพ์ "กรุงเทพเดลิเมล์ ฉบับพิเศษ" จัดทำออกมาเมื่อวันที่ 23 กันยายน พ.ศ.2462 คือ 1 ปีหลังจากรัชกาลที่ 6 ได้ประกาศให้ "วันที่ 6 เมษายน" เป็น "วันจักรี" โดยมีชื่อเรียกวันที่ 6 เมษายน อย่างเป็นทางการว่า "วันที่ระลึกมหาจักรี"
ตามนัยยะที่กล่าวกันในสมัยนั้นก็คือ รัชกาลที่ 6 ได้ตัดสินใจเข้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตร ประกาศสงครามกับเยอรมนี ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 แม้จะเข้าร่วมช้า คือเข้าร่วมในช่วงปีสุดท้ายของสงคราม แต่สยามก็ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของฝ่าย "ผู้ชนะ" ดังนั้น รัชกาลที่ 6 จึงถือโอกาสประกาศ "เฉลิมชัย" โดยเปรียบภาพลักษณ์ว่าเป็น "กษัตริย์ขี่ครุฑ" ที่อยู่ท่ามกลางธงชาติของประเทศต่างๆที่เป็นฝ่าย "ผู้ชนะ"
การก่อเกิด "วันจักรี" เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ.2461 จึงมีอายุของคำว่า "วันจักรี" มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2461 ในสมัยรัชกาลที่ 6 ไม่ใช่มีอายุนับมาจากปี พ.ศ. 2325 ในสมัยรัชกาลที่ 1 ซึ่งเป็นต้นตระกูลแห่ง "ราชวงศ์จักรี" ถ้านับอายุมาจนถึงในปีนี้ ( พ.ศ.2565 ) คำว่า "วันจักรี" ก็มีอายุมาเพียง 103 ปีเท่านั้น ( นับตามปฎิทินเก่า ) ถ้านำไทม์ไลน์เอามาเทียบกับการก่อเกิด Novel เรื่องแรกของสยาม คือ "ความไม่พยาบาท" ของ "นายสำราญ" ( นามปากกาของนายเหลี่ยม วิณฑุพราหมกุล ) งานเขียนร้อยแก้วแนวใหม่เรื่อง"ความไม่พยาบาท" ของ "นายสำราญ" ที่ก่อเกิดเมื่อ พ.ศ.2458 นั้นยังมีอายุมากกว่าคำว่า "วันจักรี" ที่ก่อเกิดเมื่อ พ.ศ.2461
คำว่า "วันจักรี" ในปีนี้ 2566 จึงมีไทม์ไลน์อยู่ที่ 104 ปี ( นับตามปฎิทินเก่า )
-----------
ข้อสังเกต : ฝ่ายศิลป์ของ นสพ."กรุงเทพเดลิเมล์ ฉบับพิเศษ" ที่ออกแบบภาพปก "กษัตริย์ขี่ครุฑ" เมื่อวันที่ 23 กันยายน พ.ศ.2462 นี้ นับว่าฝีมือเฉียบขาดมาก ไม่ทราบว่าเป็นผลงานของใคร แต่ฝีมือ Graphic Design และการพิมพ์ปกสี่สีในสมัยนั้นนับว่าเยี่ยมมาก และมีนัยยะ "ชเลียร์" ดังที่ปรากฎ กล่าวคือเป็น "กษัตริย์ขี่ครุฑ" อยู่ท่ามกลางนานาประเทศที่เป็น "ฝ่ายชนะ" ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1
