ThumbRights
13 hours ago
·
สรุปแนวคิด "ประวัติศาสตร์ความคิดนักโทษการเมืองไทย" โดย Tyrell Haberkorn
วันที่ 12 พฤศจิกายน.2568 ณ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ศาสตราจารย์ Tyrell Haberkorn (มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน-เมดิสัน) ได้บรรยายสาธารณะในหัวข้อ “ประวัติศาสตร์นิพนธ์นักโทษการเมืองไทยในประวัติศาสตร์การต่อสู้ทางการเมือง” ซึ่งเป็นบทสรุปย่อของหนังสือที่เธอกำลังเขียนคือ The Carceral Kingdom: Political Prisoners and History of Thailand
แรงบันดาลใจในการศึกษาครั้งนี้มาจากประสบการณ์สังเกตการณ์คดีที่ศาลอาญา และการแปลจดหมายของ ทนายอานนท์ นำภา ถึงลูกของเขา
Tyrell ให้ความสนใจกับนิยามของ "นักโทษการเมือง" ที่ไม่มีความชัดเจนทางกฎหมาย แต่หมายถึง ผู้ต้องขังที่มีความคิดที่แตกต่างและเป็นอันตรายต่อผู้ยึดกุมอำนาจรัฐในเวลานั้น การศึกษาของเธอจึงผสมผสานระหว่างประวัติศาสตร์ความคิดและการจองจำ
Tyrell แบ่งประวัติศาสตร์ความคิดของนักโทษการเมืองไทยหลังรัฐประหาร 2490 ออกเป็น 6 ช่วงหลัก โดยเน้นศึกษาชะตากรรมของผู้ที่ต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยและฝ่ายซ้าย:
(1) กบฏสันติภาพ (2495-2500): นักเคลื่อนไหวฝ่ายซ้าย 104 คนถูกจับกุมในข้อหากบฏ และถูกนิรโทษกรรมในปี 2500
งานเขียนสำคัญคือ กุหลาบ สายประดิษฐ์ (แลไปข้างหน้า) และ สุพจน์ ด่านตระกูล (ปทานุกรมการเมืองฉบับชาวบ้าน) ซึ่งมีทิศทางสากลนิยมและสะท้อนภาพสังคมที่อยากเห็นจากในเรือนจำ
(2) คดีคอมมิวนิสต์ช่วงการร้อนระอุของสงครามเย็น (2501-2514): มีผู้ถูกดำเนินคดีหลายร้อยคน นอกเหนือจากจิตร ภูมิศักดิ์ Tyrell สนใจ ทองใบ ทองเปาด์ ซึ่ง Tyrell ได้เปรียบเทียบว่ามีลักษณะคล้ายทนายอานนท์ในปัจจุบัน
นอกจากนี้ยังมีงานเขียนอย่าง คอมมิวนิสต์ลาดยาว สะท้อนสภาพในคุกและการพยายามจัดตั้งคอมมูน
(3) ผู้ถูกจับหลังเหตุการณ์ 6 ตุลา (2519-2521): ในช่วงเวลานี้มีผู้ถูกจับกุม 3,000 คนจากธรรมศาสตร์ และ 19 คนถูกดำเนินคดีในศาลทหาร/พลเรือน ก่อนได้รับการนิรโทษกรรม
มีงานเขียนสำคัญ เช่น รวมบทสัมภาษณ์ “เราคือผู้บริสุทธิ์” ที่เน้นย้ำถึง ความจริง
(4) คดีคอมมิวนิสต์ช่วงท้ายสงครามเย็น (2524-2539): มีการจับกุมดำเนินคดีกับผู้ที่ออกจากป่า เช่น สุนี ไชยรส และ สุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ ที่ถูกคุมขังนานถึง 16 ปี โดยที่ระหว่างสุรชัยถูกคุมขังได้มีงานเขียนออกมามากมาย
(5) คดีมาตรา 112 ในยุคแรก (2550-2562): งานเขียนที่ใช้ศึกษาคือบันทึก “รักเอย” และ “รักสามัญ” ของ รสมาลิน ตั้งนพคุณ (เรื่องราวของอากง SMS) และ “มันทำร้ายเราได้แค่นี้แหละ” ของ กอล์ฟ ภรณ์ทิพย์ มั่นคง ซึ่งเป็น บทบันทึกมักเป็นการบันทึกความทรงจำ ชีวิตประจำวัน และมีจุดมุ่งหมายเพื่อ วิพากษ์อำนาจรัฐที่ไม่เป็นธรรม
และ (6) คดี 112 ในยุคปัจจุบัน (2563-ปัจจุบัน): Tyrell ศึกษาจดหมายจำนวนมาก ทั้งของ ทนายอานนท์ นำภา (ที่เธอได้แปลรวมเล่มเป็นภาษาอังกฤษ) และนักโทษการเมืองคนอื่นๆ ที่เผยแพร่สู่สาธารณะ
ในการบรรยายครั้งนี้ได้มีการสรุปว่าการศึกษาประวัติศาสตร์ความคิดของนักโทษการเมืองเป็นเรื่องสำคัญ เนื่องจากความคิดเหล่านี้มักเป็น ความคิดนอกกระแส ที่ผู้มีอำนาจพยายามกีดกันออกไป การเข้าใจความคิดเหล่านี้จะช่วยให้เข้าใจประวัติศาสตร์ของการต่อสู้ทางการเมือง เพราะ ประวัติศาสตร์ของนักโทษการเมือง คือประวัติศาสตร์ของชาติ
https://www.facebook.com/photo?fbid=122242630586184830&set=a.122110046162184830
