iLaw
9 hours ago
·
จัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ แตะหมวด 1 หมวด 2 ไม่ได้ขัดเงื่อนไขเรื่องการปกครอง ทำได้ ในอดีตเคยทำ
.
"ถ้าผ่านขั้นตอนที่ 1 แล้ว จะทำขั้นตอนที่ 2 คือการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดย สสร. หรือใครก็แล้วแต่ ที่ผ่านประชามติ ตรงนั้นจะไปดูว่าจะแตะหมวด 1-2 หรือไม่ แต่ผมเชื่อว่า 2 พรรคใหญ่ได้พูดไปแล้วในสื่อมวลชนว่าจะไม่แตะหมวด 1-2 เพราะถ้ารัฐธรรมนูญฉบับใหม่ไปแตะจะมีปัญหาทันทีว่าจะขัดรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันในการเปลี่ยนแปลงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข"
.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี กล่าวชี้แจงในการแถลงนโยบายรัฐบาลต่อประเด็นการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่
.
ตามรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 255 กำหนดว่า “การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญที่เป็นการเปลี่ยนแปลงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข หรือเปลี่ยนแปลงรูปแบบของรัฐ จะกระทำมิได้”
.
แต่ไม่ได้หมายความว่า หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์ จะ “แตะ” ไม่ได้เลย การแก้ไขสามารถทำได้ ตราบใดที่ไม่เปลี่ยนแปลง “แก่น” คือระบอบการปกครอง หรือรูปแบบของรัฐ หมายความว่า การแก้ไขถ้อยคำ สามารถทำได้ แต่หากแก้บทบัญญัติหมวด 1 หมวด 2 ในรัฐธรรมนูญ 2560 จะต้องทำประชามติ เพราะรัฐธรรมนูญ มาตรา 256 (
กำหนดให้การแก้ไขเรื่องนี้ต้องทำประชามติด้วย
.
กระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ จะต้องแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ 2560 เพื่อตั้งองค์กรผู้ร่างรัฐธรรมนูญขึ้นมา เงื่อนไขของการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ ก็ยังยึดโยงกับมาตรา 255 คือ จะเปลี่ยนแปลงการปกครอง หรือรูปแบบของรัฐไม่ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ผู้ร่างรัฐธรรมนูญจะ “แตะ” หมวด 1 หรือ หมวด 2 ไม่ได้เลย จากในประวัติศาสตร์การจัดทำรัฐธรรมนูญ หมวด 1 หมวด 2 ก็เคยถูกแก้เปลี่ยนแปลงเนื้อหาแล้ว เช่น
.
๐ หมวด 1 : บทบัญญัติเรื่องระบอบการปกครอง เคยถูกผู้ร่างรัฐธรรมนูญเปลี่ยนแปลง จากในอดีต รัฐธรรมนูญ 8 ฉบับเคยเขียนว่า “ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตย มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข” แต่รัฐธรรมนูญ 2534 เติมคำเชื่อมเข้ามา “มาตรา 2 ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข”
๐ หมวด 1 : บทบัญญัติเรื่องอำนาจอธิปไตย บางฉบับเขียนว่าอำนาจอธิปไตย “เป็นของ” ปวงชน บางฉบับเขียนว่าอำนาจอธิปไตย “มาจาก” ปวงชน
.
บทบัญญัติในหมวด 1 ไม่ได้มีเพียงรูปแบบของรัฐ ระบอบการปกครอง แต่ยังมีมาตราที่รับรองศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ความเสมอภาค
.
๐ หมวด 2 : จำนวนองคมนตรี มีการเปลี่ยนแปลงเรื่อยมา เพิ่มขึ้นเป็น 19 คน (รวมประธาน) ในรัฐธรรมนูญ 2534
.
๐ หมวด 2 : ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ รัฐธรรมนูญ 2560 กำหนดให้ กรณีพระมหากษัตริย์จะไม่ประทับอยู่ในราชอาณาจักร หรือจะทรงบริหารพระราชภาระไม่ได้ จะทรงแต่งตั้งบุคคลคนหนึ่งหรือหลายคนเป็นคณะขึ้น ให้เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ “หรือไม่ก็ได้” ซึ่งรัฐธรรมนูญในอดีต ไม่เคยเขียนเปิดช่องให้พระมหากษัตริย์ใช้ดุลยพินิจเช่นนี้มาก่อน
.
ในรัฐธรรมนูญ 2560 นั้น กรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ไม่ได้เขียนมาตั้งแต่แรกให้พระมหากษัตริย์ตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ “หรือไม่ก็ได้” แต่ถูก “แก้ไขเพิ่มเติม” ภายหลังจากการทำประชามติ ตามข้อสังเกตพระราชทาน
.
อ่านเพิ่มเติม : พัฒนาการรัฐธรรมนูญไทย 20 ฉบับ หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์ แก้ไขเปลี่ยนแปลงเนื้อหามาตลอด https://www.ilaw.or.th/articles/50366
https://www.facebook.com/iLawClub/posts/1213380320835585
·
จัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ แตะหมวด 1 หมวด 2 ไม่ได้ขัดเงื่อนไขเรื่องการปกครอง ทำได้ ในอดีตเคยทำ
.
"ถ้าผ่านขั้นตอนที่ 1 แล้ว จะทำขั้นตอนที่ 2 คือการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดย สสร. หรือใครก็แล้วแต่ ที่ผ่านประชามติ ตรงนั้นจะไปดูว่าจะแตะหมวด 1-2 หรือไม่ แต่ผมเชื่อว่า 2 พรรคใหญ่ได้พูดไปแล้วในสื่อมวลชนว่าจะไม่แตะหมวด 1-2 เพราะถ้ารัฐธรรมนูญฉบับใหม่ไปแตะจะมีปัญหาทันทีว่าจะขัดรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันในการเปลี่ยนแปลงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข"
.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี กล่าวชี้แจงในการแถลงนโยบายรัฐบาลต่อประเด็นการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่
.
ตามรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 255 กำหนดว่า “การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญที่เป็นการเปลี่ยนแปลงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข หรือเปลี่ยนแปลงรูปแบบของรัฐ จะกระทำมิได้”
.
แต่ไม่ได้หมายความว่า หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์ จะ “แตะ” ไม่ได้เลย การแก้ไขสามารถทำได้ ตราบใดที่ไม่เปลี่ยนแปลง “แก่น” คือระบอบการปกครอง หรือรูปแบบของรัฐ หมายความว่า การแก้ไขถ้อยคำ สามารถทำได้ แต่หากแก้บทบัญญัติหมวด 1 หมวด 2 ในรัฐธรรมนูญ 2560 จะต้องทำประชามติ เพราะรัฐธรรมนูญ มาตรา 256 (
กำหนดให้การแก้ไขเรื่องนี้ต้องทำประชามติด้วย.
กระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ จะต้องแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ 2560 เพื่อตั้งองค์กรผู้ร่างรัฐธรรมนูญขึ้นมา เงื่อนไขของการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ ก็ยังยึดโยงกับมาตรา 255 คือ จะเปลี่ยนแปลงการปกครอง หรือรูปแบบของรัฐไม่ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ผู้ร่างรัฐธรรมนูญจะ “แตะ” หมวด 1 หรือ หมวด 2 ไม่ได้เลย จากในประวัติศาสตร์การจัดทำรัฐธรรมนูญ หมวด 1 หมวด 2 ก็เคยถูกแก้เปลี่ยนแปลงเนื้อหาแล้ว เช่น
.
๐ หมวด 1 : บทบัญญัติเรื่องระบอบการปกครอง เคยถูกผู้ร่างรัฐธรรมนูญเปลี่ยนแปลง จากในอดีต รัฐธรรมนูญ 8 ฉบับเคยเขียนว่า “ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตย มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข” แต่รัฐธรรมนูญ 2534 เติมคำเชื่อมเข้ามา “มาตรา 2 ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข”
๐ หมวด 1 : บทบัญญัติเรื่องอำนาจอธิปไตย บางฉบับเขียนว่าอำนาจอธิปไตย “เป็นของ” ปวงชน บางฉบับเขียนว่าอำนาจอธิปไตย “มาจาก” ปวงชน
.
บทบัญญัติในหมวด 1 ไม่ได้มีเพียงรูปแบบของรัฐ ระบอบการปกครอง แต่ยังมีมาตราที่รับรองศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ความเสมอภาค
.
๐ หมวด 2 : จำนวนองคมนตรี มีการเปลี่ยนแปลงเรื่อยมา เพิ่มขึ้นเป็น 19 คน (รวมประธาน) ในรัฐธรรมนูญ 2534
.
๐ หมวด 2 : ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ รัฐธรรมนูญ 2560 กำหนดให้ กรณีพระมหากษัตริย์จะไม่ประทับอยู่ในราชอาณาจักร หรือจะทรงบริหารพระราชภาระไม่ได้ จะทรงแต่งตั้งบุคคลคนหนึ่งหรือหลายคนเป็นคณะขึ้น ให้เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ “หรือไม่ก็ได้” ซึ่งรัฐธรรมนูญในอดีต ไม่เคยเขียนเปิดช่องให้พระมหากษัตริย์ใช้ดุลยพินิจเช่นนี้มาก่อน
.
ในรัฐธรรมนูญ 2560 นั้น กรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ไม่ได้เขียนมาตั้งแต่แรกให้พระมหากษัตริย์ตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ “หรือไม่ก็ได้” แต่ถูก “แก้ไขเพิ่มเติม” ภายหลังจากการทำประชามติ ตามข้อสังเกตพระราชทาน
.
อ่านเพิ่มเติม : พัฒนาการรัฐธรรมนูญไทย 20 ฉบับ หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์ แก้ไขเปลี่ยนแปลงเนื้อหามาตลอด https://www.ilaw.or.th/articles/50366https://www.facebook.com/iLawClub/posts/1213380320835585
บวรศักดิ์ รองนายกฯแจง เลือกตั้งรอบหน้ามีบัตร 4 ใบ โดยใบที่ 3 เรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญจะมี 2 คำถามในบัตรใบเดียวกันคือ
— iLawClub (@iLawclub) September 29, 2025
1. ท่านเห็นชอบให้มีการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือไม่
2. ท่านเห็นชอบกับวิธีการและสาระในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่รัฐสภาให้ความเห็นชอบในวาระ 3 ที่แนบมานี้หรือไม่ pic.twitter.com/zPIkgwdZMn
