Shinji Stoichkovsky
5 hours ago
·
เข้าใจดีว่าเป็นมารยาทต่อผู้ล่วงลับ ที่ต้องเขียนรำลึกคุณูปการ แต่ในฐานะบุคคลสาธารณะ ซึ่งเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย มีบทบาททางวิชาการยาวนาน ส่งผลต่อสติปัญญาของสังคม จึงขอร่วมพิจารณามรดกทางปัญญาที่ท่านทิ้งให้แก่สังคมในอีกด้าน ***หากเนื้อหาทำให้รู้สึกเป็นการล่วงเกินใดๆ ก็ขอให้ทราบว่ามาจากข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นเอง***
….
รศ.วินัย ผู้นำพล อดีตอาจารย์ประจำหมวดวิชาทัศนศิลป์ คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ไม่ใช่เพียงอาจารย์ แต่คือนักคิดและศิลปินงานจิตรกรรมผู้เป็นที่รักในหมู่ชาวศิลปากรทับแก้ว นับตั้งแต่ยุคบุกเบิกวิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์
บ้านท่านที่ตั้งในพื้นที่กลางมอ เคยเป็นแหล่งพบปะทางความคิดและที่พึ่งพิงของนักศึกษาหลายยุคหลายสมัย(ปัจจุบันเป็นร้านกาแฟอเมซอน)
ท่านได้ถึงแก่กรรมเมื่อ 27 มิถุนายน 2568 ที่ผ่านมา ด้วยอายุ 76 ปี
นอกจากความเป็นปราชญ์รอบด้านแล้ว ท่านยังได้รับการรจดจำว่าเคยก่อ #อาชญากรรมทางปัญญา ต่อประชาคมศิลปากรอีกด้วย
เมื่อท่านเป็นผู้แจ้งความ 112 ต่อ อ.บุญส่ง ชัยสิงกานานนท์(ผู้ล่วงลับเช่นกัน) แห่งภาควิชาปรัชญา คณะเดียวกัน
โดยกล่าวหาว่า “การสอนและเนื้อหาข้อสอบเป็นภัยต่อความมั่นคงและหมิ่นสถาบันกษัตริย์”
ผศ.บุญส่ง เป็นผู้สอนวิชา #อารยธรรมไทย วิชาสำคัญของปีหนึ่งที่ทุกคนต้องผ่าน คนเข้าเรียนต่อรุ่นจึงเป็นจำนวนหลายร้อยคน เด็กอักษรเรียกในชื่อเล่นว่า #ยำไทย เนื้อหาเปิดกว้างต่อการวิพากษ์ทุกสถาบันที่ส่งผลต่อพัฒนาการสังคมไทย โดยไม่เว้น
ข้อสอบของวิชานี้ มีประเภทให้ตอบเป็นข้อเขียนเชิงวิพากษ์ โดยคำถามกว้างตั้งแต่ประเด็นเอกลักษณ์ชาติ, ทัศนคติทางเพศ, โลกาภิวัฒน์, ทุนนิยม, ศิลปะ ไปจนถึงคำถามเกี่ยวเนื่องถึงการดำรงอยู่ของสถาบัน โดยให้เสรีภาพทางความคิดเต็มที่ คำตอบจะมี อ.บุญส่ง เพียงผู้เดียวที่อ่าน เป็นพื้นที่ปลอดภัยทางความคิดเพื่อเสริมสร้าง Critical Thinking ความคิดเชิงวิพากษ์แก่นักศึกษา อันเป็นหัวใจสำคัญของการศึกษาในศตวรรษที่ 21
แต่คงมีคนไม่เห็นด้วยกับเสรีภาพนั้น
รศ.วินัย ผู้นำพล ซึ่งเป็นอาจารย์ร่วมคณะ ได้ดำเนินการแจ้งความ 112 เพื่อสอบว่ามีการออกข้อสอบอภิปรายเรื่องบทบาทของระบอบกษัตริย์ให้นักศึกษาชั้นปีที่ 1 ในปี 2548 และ 2549 จริงหรือไม่
โดยท่านยืนยันว่า แจ้งความเพราะเห็นว่า “การสอนของ อ.บุญส่ง เป็นภัยคุกคามสังคมไทย!” เรียกว่าชัดเจนในเหตุผล แบบไม่ต้องเดา
เหตุการณ์ที่ตามมาคือ มีตำรวจเข้ามาสอบปากคำนักศึกษา คณาจารย์ในวิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ ก่อให้เกิดบรรยากาศหวาดระแวงว่าอาจมีใครโดนคดีหรือติดคุก จากกระบวนการเรียนการสอน
สาเหตุที่ข้อสอบไปถึงมือตำรวจ ทางคณะแจ้งว่าได้รับการขอมา รักษาการคณบดีฯ ก็ส่งให้ไป ทั้งที่ควรจะต้องแจ้งเจ้าของวิชาก่อน
ผศ.บุญส่ง ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า มีอาจารย์สองท่านเรียกนักศึกษาให้เอาสมุดจดวิชาอารยธรรมไทยที่เขาสอนไปให้ดูที่ห้องทำงาน นักศึกษาเข้าใจว่าเป็นการปรับปรุงหลักสูตรการสอน จึงนำไปให้ แต่ปรากฎว่ามีการนำเอาสมุดจดไปส่งให้เจ้าหน้าที่ตำรวจ
เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจเข้ามาในคณะ ก็ทำการเรียกนักศึกษามาพบหลายคน โดยที่นักศึกษาไม่ทราบว่าจะถูกเรียกมาสอบสวน เจ้าหน้าที่ได้ถามนักศึกษาว่า จากที่ฟัง อ.บุญส่ง บรรยาย คิดว่าเป็นการหมิ่นพระบรมเดชานุภาพหรือไม่
ที่สำคัญพนักงานสอบสวน สภอ.นครปฐม ขอให้ทางคณะอักษร ส่งกระดาษคำตอบของนักศึกษาวิชานี้ย้อนหลัง เพื่อให้ฝ่ายความมั่นคงตรวจสอบ!
"...ด้วยพนักงานสอบสวน สภอ.เมืองนครปฐม ได้ขอให้คณะอักษรศาสตร์ส่งเอกสารกระดาษคำตอบรายวิชาอารยธรรมไทยพร้อมคะแนนที่ให้แก่นักศึกษาในการตอบคำถามแต่ละข้อ ตั้งแต่ปีการศึกษา 2548 ถึงปัจจุบัน เพื่อนำไปประกอบการพิจารณาคดีหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ คณะฯ จึงขอเรียนมาเพื่อโปรดทราบ และขอให้ท่านส่งเอกสารดังกล่าวให้คณะฯ ภายในวันที่ 20 กรกฎาคม 2550 เพื่อจะได้ส่งมอบให้พนักงานสอบสวนต่อไป..."
แต่ อ.บุญส่ง ปฏิเสธไม่ยอมให้ ยืนยันว่าเป็นการละเมิดสิทธินักศึกษา
ทั้งหมดนี้ ส่งผลให้เกิดอาการหวาดกลัวย้อนหลังในหมู่นักศึกษาและผู้ที่เกี่ยวข้องไปเป็นแถบๆ
ลองนึกดูหากมีการส่งกระดาษคำตอบให้จริง เราอาจได้เห็นมหกรรมนักศึกษาโดนคดีเพราะตอบข้อสอบวิพากษ์สังคมไทยไม่รู้จะกี่สิบคดี จากผู้ที่เคยเรียนวิชานี้ย้อนหลังไปหลายร้อยคน
จนได้มีนักวิชาการและแอคติวิสต์กว่า 500 คน ได้ร่วมลงนามเพื่อเรียกร้องว่า กรณีนี้เป็นภัยคุกคามเสรีภาพในการศึกษาอย่างร้ายแรง เรื่องราวลุกลามไปจนปรากฏในสื่อ ไปจนถึงสื่อต่างประเทศหลายสำนัก สำนักข่าวฝรั่งเศสได้เดินทางมาสัมภาษณ์ อ.บุญส่ง รอยเตอร์ก็ได้ส่งทีมงานมาสัมภาษณ์และถ่ายทำการสอนในห้องเรียน
บอกเล่าในฐานะข่าวการคุกคามทางวิชาการ ภายใต้บรรยากาศหลังรัฐประหาร 2549 ในประเทศไทย
ทั้งหมดจึงเกิดเป็นภาพอันน่าสลดต่อสายตาชาวโลก ส่งผลให้เกิดการทำหมันเสรีภาพทางวิชาการในประชาคมศิลปากรอย่างชะงัด ในช่วงเวลานั้น
เรียกง่ายๆว่า รศ.วินัย ได้ทำหน้าที่ตำรวจความคิด ขีดเส้นกรอบให้กับพื้นที่วิชาการมหาลัยของตนให้หดแคบลง...ด้วยมือตนเอง
แม้ในที่สุดแล้วผลคือไม่สั่งฟ้อง จากแรงกดดันมากมาย แต่มันก็เป็นที่จดจำว่าเป็นช่วงเวลาอันมืดมิดทางวิชาการที่สุดครั้งนึงในประวัติศาสตร์ทับแก้ว
มนุษย์เรามีหลากหลายด้านให้ผู้คนจดจำ ด้านดีงามและคุณูปการมากมายของ รศ.วินัย ผู้นำพล นั้น มีผู้กล่าวถึงยกย่องมากมายแล้ว เชื่อว่าตัวท่านเองเข้าใจดีว่า เมื่อถึงเวลาล่วงลับไป คนเราย่อมได้รับการรำลึกถึงด้วยมิติที่หลากหลาย หาใช่แต่เพียงด้านยกย่อง
และด้วยเหตุนี้ สำหรับคนจำนวนมาก ท่านจะถูกจดจำว่าเป็นผู้ที่เคย #ก่ออาชญากรรมทางปัญญา ต่อประชาคมศิลปากร ที่เปรียบเหมือนบ้านของตนเอง
และสิ่งนี้จะถูกสลักลงบนโกศอัฐิของท่านไปตลอดกาล
Shinji Stoichkovsky
สำหรับสืบค้นต่อ
จากผู้จัดการ : สื่อนอกตีข่าว อ.มหา'ลัยดัง ออกข้อสอบหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ
https://mgronline.com/around/detail/9500000094772...
ข้อมูลคดีจาก iLaw บุญส่ง ชัยสิงห์กานานนท์: ข้อสอบวิชาอารยธรรมไทย
https://www.ilaw.or.th/articles/case/23334
ประชาไท : อาจารย์ ม.ศิลปากรออกข้อสอบวิชาอารยธรรมไทย ถูกแจ้งข้อหาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ
https://prachatai.com/journal/2007/07/13515
ประชาไท : เปิดข้อสอบ อ.ศิลปากร กรณีหมิ่นฯ หรือคุกคามเสรีภาพวิชาการ : จงหาคำตอบที่ถูกต้อง
https://prachatai.com/journal/2007/07/13546
ประชาไท : อ.ศิลปากร ไม่ส่งกระดาษคำตอบให้ตามที่ขอ เพราะสะเทือนสิทธิ นศ.
https://prachatai.com/journal/2007/07/13535
กรณีบุญส่ง ชัยสิงห์กานานนท์
https://lmwatch.blogspot.com/2009/04/blog-post_4443.html
“สื่อมวลชนจำนวนมากได้ให้ความสนใจนำเสนอกรณีนี้ โดยเฉพาะสื่อต่างประเทศ ผู้สื่อข่าวจากสำนักข่าวของฝรั่งเศสได้เดินทางมาสัมภาษณ์ผศ.บุญส่ง ขณะที่สำนักข่าวรอยเตอร์ก็ได้ส่งทีมงานมาสัมภาษณ์และถ่ายทำวีดีโอการสอนในห้องเรียน กรณีนี้ยังได้รับความสนใจจากสถานทูตอเมริกาประจำประเทศไทย ซึ่งได้ติดต่อขอข้อมูลและแสดงความห่วงใย โดยแจ้งว่าจะทำเป็นรายงานต่อรัฐสภาและประธานาธิบดี ซึ่งต่อมาได้ปรากฏรายงานในเว็บไซต์ของรัฐบาลอเมริกา”
ข้อมูลคดี และฟีดแบ็คจากประชาคมวิชาการไทย
https://article112.blogspot.com/.../blog-post_6472.html...
ทั้งนี้ :
บุญส่ง ชัยสิงห์กานานนท์ ถึงแก่กรรม 3 ส.ค. 2562
วินัย ผู้นำพล ถึงแก่กรรม 27 มิ.ย. 2568
https://www.facebook.com/photo?fbid=1464270981269584&set=a.134979340865428
