พวกพายเรือในอ่าง มูฟออนเป็นวงกลม เช็กอีกที! พรรคไหนบ้างที่เคยบอกว่า จะจัดทำ”รัฐธรรมนูญประชาชน” ผ่านการเลือกตั้งสสร.

เช็กอีกที! พรรคไหนบ้างที่เคยบอกว่า จะจัดทำ”รัฐธรรมนูญประชาชน” ผ่านการเลือกตั้งสสร.



10/01/2025
iLaw

กลุ่ม 1: พวกเธอมันแน่! ยืนยันตลอดว่าของมันต้องมี

สำหรับกลุ่มแรกเป็นกลุ่มที่สส. และคนของพรรคการเมืองพูดถึงเรื่องรัฐธรรมนูญประชาชนและสสร. มาโดยตลอดหรือค่อนข้างมีความชัดเจนสูงว่า จะผลักดันหรือสนับสนุนให้สสร. เกิดขึ้นจริงได้
พรรคเพื่อไทย: แม่ทัพรัฐบาล ประกาศเดินหน้าแต่พ่วงหลายเงื่อนไข

พรรคเพื่อไทยมีแนวทางชัดเจนในเรื่องการจัดทำร่างรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนมาโดยตลอดถือได้ว่า เป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญของพรรคที่จะต้องดำเนินการให้เกิดขึ้น โดยประกาศไว้ในนโยบายชัดเจนว่า รัฐธรรมนูญฉบับประชาชนนี้จะต้องมีที่มาจากสภาร่างรัฐธรรมนูญ ซึ่งได้รับการเลือกตั้งจากประชาชนและต้องมีการลงประชามติรับรองอีกครั้ง โดยในวันปราศรัยครั้งใหญ่ของพรรค เศรษฐา ทวีสินในฐานะแคนดิเดทนายกรัฐมนตรีได้กล่าวถึงประเด็นนี้ไว้ว่า

“เราจะมีรัฐธรรมนูญที่เป็นของประชาชน โดยประชาชนและเพื่อประชาชน เป็นกฎหมายสูงสุดของระบอบการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข เราจะไม่มีการโค่นล้มรัฐธรรมนูญหรือก่อการรัฐประหารอีกเพราะเป็นเรื่องน่ารังเกียจ มีการบังคับใช้กฎหมายที่ชัดเจนและเป็นธรรม ใครหน้าไหนที่ล้มรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนต้องได้รับโทษอย่างเหมาะสม ถูกตราหน้าว่าเป็นอาชญากรของชาติ”เศรษฐา ทวีสิน แคนดิเดทนายกรัฐมนตรีพรรคเพื่อไทย

ต่อมาหลังจากการฉีก MOU ของพรรคเพื่อไทยกับพรรคก้าวไกลที่จัดตั้งรัฐบาลไม่สำเร็จ พรรคเพื่อไทยแถลงกับสื่อมวลชนเเพิ่มเติมว่า การผลักดันแก้ไขรัฐธรรมนูญและสรร.ต้องกำหนดให้เป็นวาระแห่งชาติ ผ่านการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ครั้งแรกให้มีการจัดทำประชามติและจัดตั้งสสร.เลือกตั้ง สร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกภาคส่วนให้เกิดขึ้น เมื่อรัฐธรรมนูญเสร็จสมบูรณ์ก็จะยุบสภาจัดการเลือกตั้งครั้งใหม่ภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับประชาชน

ถัดมาไม่ถึงเดือนกลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญที่นำรายชื่อเสนอคำถามประชามติหรือ #CONFORALL จำนวน 205,739 รายชื่อเสนอข้อเรียกร้องต่อพรรคเพื่อไทยให้รับคำถามประชามติจากประชาชนเข้าสู่การประชุมครม. ชลน่าน ศรีแก้ว หัวหน้าพรรคเพื่อไทยในขณะนั้นให้ความเห็นว่า เรื่องดังกล่าวต้องมีการปรึกษากับพรรคร่วมรัฐบาลอื่นๆ ร่วมด้วย แต่ในมุมของพรรคยังคงต้องผลักดันเรื่องนี้ให้เป็นประเด็นหลัก อีกทั้งในมุมของชูศักดิ์ ศิรินิล ตัวแทนจากพรรคเพื่อไทยที่มารับหนังสือมองว่า คำถามของภาคประชาชนและมุมของตนมีความใกล้เคียงกันอาจทำให้กระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญสะดวกมากขึ้น

รัฐบาลเพื่อไทยชุดแรกถือกำเนิดขึ้นพร้อมผู้นำรัฐบาลอย่างเศรษฐา ทวีสิน แถลงนโยบายของรัฐบาลต่อรัฐสภาครั้งแรก โดยกำหนดให้การจัดทำรัฐธรรมนูญประชาชนเป็นวาระเร่งด่วน โดยเร่งหารือในการจัดทำประชามติที่ให้ความสำคัญกับประชาชนทุกภาคส่วนร่วมกันออกแบบกฎกติกาที่ทันสมัย เป็นประชาธิปไตยและเป็นที่ยอมรับของสังคม เน้นการใช้เวทีของรัฐสภาหารือแนวทางการจัดทำรัฐธรรมนูญให้เกิดขึ้น แต่ยังคงเงื่อนไขว่าจะยึดรูปแบบการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขและไม่แก้ไขในหมวด 2 พระมหากษัตริย์

แม้ปัจจุบันจะเปลี่ยนเป็นรัฐบาลชุดใหม่ ประเด็นดังกล่าวปรากฏขึ้นในคำแถลงนโยบายของแพทองธาร ชินวัตร ในฐานะนายกรัฐมนตรีและหัวหน้าพรรคเพื่อไทยเป็นการยืนยันให้เห็นว่า การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนและสสร.เป็นเรื่องเร่งด่วน โดยเน้นย้ำว่า รัฐธรรมนูญจะต้องสอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชนสากลและเคารพพหุวัฒนธรรมด้วย

7 มกราคม 2567 วิสุทธิ์ ไชยณรุณ สส.แบบบัญชีรายชื่อและหัวหน้าวิปฯ รัฐบาล ยื่นเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา 256 เข้าสู่ที่ประชุมพรรคเพื่อไทย และวันต่อมาพรรคเพื่อไทยมีมติเห็นชอบให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฏร (สส.) ลงชื่อยื่นเสนอเข้ารัฐสภา สาระสำคัญยังคงเว้นการแก้ไขหมวด 1 และ 2 อย่างแน่นอน
พรรคประชาชน: เสนอมาราธอนมาแล้วหลายชุด

ฝ่ายค้านตัวหลักอย่างพรรคประชาชนพูดเรื่องนี้เอาไว้ชัดเจนมาตั้งแต่สมัยเป็นพรรคอนาคตใหม่ พรรคก้าวไกลจนมาสู่พรรคประชาชน ซึ่งปรากฏอยู่ในนโยบายหลักของพรรคด้วย แนวทางการจัดทำรัฐธรรมนูญของพรรคประชาชนเน้นย้ำว่า ต้องมีการร่างใหม่ให้เกิดรัฐธรรมนูญที่มีที่มาจากประชาชน ผ่าน สสร. ที่มาจากการเลือกตั้งทั้งหมด

สส.ของพรรคประชาชน เคยยื่นเสนอการแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อนำไปสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนและสสร.มาแล้วหลายครั้งผ่านความพยายามหลายรูปแบบ เช่น การเพิ่มหมวด 15/1 (ว่าด้วยการร่างรัฐธรรมนูญใหม่) หรือการแก้มาตรา 256 ให้ซับซ้อนน้อยลงและทำประชามติแค่สองครั้ง ซึ่งข้อเสนอเรื่องรัฐธรรมนูญจากพรรคนี้ยังไม่เคยผ่านการพิจารณาจากรัฐสภา จนกระทั่งเป็นผู้นำในการยื่นเสนอการแก้มาตรา 256 ภายใต้รัฐบาลแพทองธาร ชินวัตร อีกครั้งหนึ่ง

สำหรับพรรคประชาชนในฐานะพรรคฝ่ายค้านระดับเชิงนโยบายอาจไม่ได้เห็นมากเท่าไหร่ นอกจากเสนอเข้ารัฐสภาแล้วยังต้องทำงานทางความคิดกับรัฐสภามากอยู่พอสมควร หลายครั้งที่พรรคเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญจะถูกบรรดา สส. และ สว. หลายคนออกมาแสดงความเห็นคัดค้าน จนพริษฐ์ วัชระสินธุ ในฐานะของโฆษกพรรคออกตัวพร้อมทำความเข้าใจกับทุกฝ่ายอยู่เสมอ
พรรคชาติไทยพัฒนา: เราเอาด้วยแต่ไม่ต้องรีบร้อน

พรรคชาติไทยพัฒนาชูธงเรื่องนี้เอาไว้อย่างชัดเจนเพราะเป็นหนึ่งในนโยบาย WOW Thailand เรื่องที่ 1 ทางพรรคพร้อมผลักดันรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนโดยให้มาจาก สสร. เป็นคนร่างรัฐธรรมนูญตามแบบฉบับที่รัฐบาลสมัยบรรหาร ศิลปอาชา เป็นนายกรัฐมนตรี เคยทำสำเร็จมาแล้วในปี 2539 ก่อนจะได้รัฐธรรมนูญฉบับปี 2540

ต่อมาแนวทางรัฐธรรมนูญฉบับประชาชนแบบ “บรรหารโมเดล” ก็เริ่มมีเงื่อนไขเพิ่มเข้ามา จากการให้สัมภาษณ์ของวราวุธ ศิลปอาชา หัวหน้าพรรคชาติไทยพัฒนาระบุว่า การจัดทำรัฐธรรมนูญประชาชนนี้จะต้องไม่แตะต้องกับมาตรา 1 บททั่วไป มาตรา 2 พระมหากษัตริย์ ของรัฐธรรมนูญ อีกทั้งไม่ปรับปรุงแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ด้วย ส่วน สสร. ยังคงยืนยันตามเดิมว่าต้องเกิดขึ้น รัฐธรรมนูญฉบับประชาชนยังไม่ได้เป็นเรื่องเร่งด่วนที่จะต้องรีบแก้ไข ยังคงมีปัญหาความเดือดร้อนอื่นที่ประชาชนรอการแก้ไขอยู่
พรรคไทยสร้างไทย: ตอนนั้นตัวเด่น ตอนนี้เดาไม่ถูก

พรรคไทยสร้างไทยมีการเสนอประเด็นเรื่องรัฐธรรมนูญประชาชนและสสร.เลือกตั้งมาตั้งแต่ก่อนการเลือกตั้งปี 2566 ทางพรรคเคยร่วมจัดกิจกรรมเข้าชื่อ 50,000 รายชื่อเพื่อเสนอเข้าสู่รัฐสภาในขณะนั้น ต่อมาเมื่อเข้าสู่สนามเลือกตั้งอย่างเป็นทางการก็ได้นำมาเป็นหนึ่งในนโยบายหลักที่ใช้หาเสียงด้วย ภายใต้เงื่อนไขว่า การร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ยังคงไม่แตะ “หมวด 1 หมวด 2” ของรัฐธรรมนูญ แต่จนกระทั่งต้นปี 2568 ที่พรรคนี้มีสส. อยู่ในฐานะฝ่ายค้านก็ยังไม่เห็นความเคลื่อนไหวเพิ่มเติม
พรรคประชาชาติ: ไม่ได้เขียนนโยบาย แต่บอกเห็นด้วย

พรรคประชาชาติไม่มีนโยบายออกมาชัดเจนในเรื่องนี้ แต่ได้เคยมีการกล่าวถึงรัฐธรรมนูญในเวทีดีเบตอนาคตประเทศไทย เปิดเวทีภาคใต้ พบแม่ทัพพรรคการเมือง กับนโยบายกินได้ จัดโดยเครือเนชั่นกรุป โดยทวี สอดส่องเลขาธิการพรรคในขณะนั้นกล่าวไว้ว่า พรรคประชาชาติมีนโยบายทำให้รัฐธรรมนูญต้องมีที่มาจากประชาชนเป็นผู้ร่างโดยตรง ซึ่งต่อมาทวีได้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม และวันมูฮัมหมัด นอร์ มะทา จากพรรคประชาชาติเล่นบทบาทสำคัญเป็นประธานรัฐสภา
พรรคเป็นธรรม: เห็นด้วย แต่ยังไม่มีรายละเอียด

พรรคเป็นธรรม เคยประกาศเป็นนโยบายไว้ก่อนการเลือกตั้งปี 2566 ว่าเห็นด้วยกับแนวทางการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ “ทั้งฉบับ” คล้ายกับพรรคประชาชน แต่ไม่พบรายละเอียดเพิ่มเติม รวมทั้งเรื่อง สสร. ด้วย

ที่มา https://www.ilaw.or.th/articles/49882