แนวคิดจ่ายเงินแทนเกณฑ์ทหาร ถูกวิจารณ์ว่า ค่ายทหารมีไว้สำหรับคนจน มีที่ใดในโลกที่ให้จ่ายเงินเลี่ยงการรับใช้ชาติบ้าง

ที่มา บีบีซีไทย

ประเทศไหนให้จ่ายเงินเลี่ยงการรับใช้ชาติบ้าง

หลังสงครามเย็น ประเทศต่าง ๆ ในยุโรปส่วนใหญ่เริ่มยกเลิกการเกณฑ์ทหาร ทว่าท่ามกลางภาวะไม่แน่นอนทางภูมิรัฐศาสตร์ที่เพิ่มมากขึ้น ภัยก่อการร้าย และสงครามที่อุบัติขึ้นในหลายจุดทั่วโลก ทำให้หลายประเทศต้องทบทวนความสามารถในการป้องกันพลเรือนของตนอีกครั้ง

บางประเทศผ่านกฎหมายเพื่อกำหนดให้การเกณฑ์ทหารเป็นภาคบังคับ

ขณะที่บางประเทศก็ผ่านกฎหมายเพื่อให้พลเมืองจ่ายเงินแทนการเข้ารับราชการทหารได้

ทาจิกิสถาน

ชายชาวทาจิกิสถานสามารถหลีกเลี่ยงการรับใช้กองทัพเป็นเวลา 2 ปี ด้วยการชำระค่าธรรมเนียมให้แก่กระทรวงกลาโหมแทน ภายหลังรัฐบาลบังคับใช้กฎหมายเมื่อปี 2564 อนุญาตให้ชายชาวทาจิกิสถานที่มีอายุระหว่าง 18- 27 ปี จ่ายเงิน 2,200 ดอลลาร์สหรัฐ (ราว 76,100 บาท) แลกกับการไม่ต้องเกณฑ์ทหารได้ ทว่าผู้ที่เลือกชำระค่าธรรมเนียม ยังต้องเข้ารับการฝึกทหารเป็นเวลา 1 เดือน แต่ไม่ต้องรับราชการเต็ม 2 ปี

ทาจิกิสถานสืบทอดระบบการเกณฑ์ทหารจากสมัยสหภาพโซเวียต โดยการเกณฑ์ทหารจะมีขึ้นทุกฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง

อาร์เมเนีย

เช่นเดียวกับอาร์เมเนียที่ผ่านกฎหมายอนุญาตให้พลเมืองที่มีอายุครบ 27 ปี และยังไม่ผ่านการเกณฑ์ทหารภาคบังคับเป็นเวลา 2 ปี อาจได้รับการยกเว้นความรับผิดทางอาญา โดยมีหลากหลายทางเลือกและอัตราการจ่ายเงินเข้ารัฐในอัตราลดหลั่นกันไป ตั้งแต่ราว 200,000-1,200,000 บาท

กฎหมายดังกล่าวได้รับความเห็นชอบขั้นสุดท้ายจากรัฐสภาอาร์เมเนียเมื่อเดือน ม.ค. 2567

สำหรับผู้ที่ไม่ต้องการรับราชการเลยต้องจ่ายเงิน 15 ล้านดราม (ราว 1,281,000 บาท) หรือเป็นทหารเกณฑ์ 1 เดือน และจ่ายเงิน 10 ล้านดรัม (ราว 850,000 บาท) หรือเป็นทหารเกณฑ์ 6 เดือน และจ่ายเงิน 5 ล้านดรัม (ราว 429,000 บาท) หรือเป็นทหารเกณฑ์ 1 ปี และจ่ายเงิน 2.5 ล้านดราม (ราว 214,000 บาท)ทหารอิหร่านเข้าร่วมการซ้อมรบใกล้เมืองมัชฮัด ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอิหร่าน ในปี 2558

อิหร่าน

อิหร่านได้นำโครงการจ่ายเงินแลกไม่ต้องเกณฑ์ทหารกลับมาใช้อีกครั้งเมื่อปี 2566 แต่มีเพียงคนร่ำรวยเท่านั้นที่สามารถจ่ายค่าธรรมเนียมได้

แผนนี้ครอบคลุมเฉพาะผู้ที่หนีการเกณฑ์ทหารซึ่งมีอายุมากกว่า 35 ปี หรือผ่านไปแล้วอย่างน้อย 8 ปีนับจากวันครบกำหนดเกณฑ์ทหาร โดยสนนราคาแตกต่างกันไปตามวุฒิการศึกษา ผู้มีการศึกษาสูงกว่าต้องจ่ายค่าธรรมเนียมในอัตราสูงกว่า

ค่าธรรมเนียมเพื่อแลกกับการไม่ต้องเข้าเกณฑ์ทหาร เริ่มต้นที่ 2,500 ล้านเรียล (เกือบ 346,000 บาท) ถึง 6,000 ล้านเรียล (ราว 4,936,000 บาท) ขณะที่เงินเดือนเฉลี่ยในอิหร่านอยู่ที่ประมาณ 200 ดอลลาร์สหรัฐ (ราว 6,900 บาท)

รัฐธรรมนูญอิหร่านกำหนดให้ผู้ชายทุกคนที่อายุเกิน 18 ปี ต้องรับราชการทหารเป็นเวลาประมาณ 2 ปี มิเช่นนั้นจะไม่สามารถสมัครขอหนังสือเดินทางเพื่อออกจากประเทศได้

ตุรกี

ในตุรกี ชายหนุ่มทุกคน ยกเว้นผู้ที่ได้รับการยกเว้นด้วยเหตุผลด้านสุขภาพ หรือผู้ที่หาเลี้ยงครอบครัวแต่เพียงผู้เดียว ต้องเข้ารับราชการทหาร ทว่าเงินก็สำคัญสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการรับราชการ โดยรัฐบาลอนุญาตให้ผู้ชายจ่ายเงินเพื่อออกจากราชการได้ผ่านช่องทางการนิรโทษกรรมชั่วคราว

การเกณฑ์ทหารเป็นข้อบังคับสำหรับชายตุรกีที่มีอายุระหว่าง 20-41 ปี โดยจะต้องรับราชการเป็นเวลา 6-12 เดือน ทหารเกณฑ์จะได้รับการฝึกทหารขั้นพื้นฐานเป็นเวลา 1 เดือน จากนั้นจะถูกส่งไปปฏิบัติหน้าที่และฝึกเพิ่มเติม โดยได้รับเบี้ยเลี้ยงตลอดช่วงที่เป็นทหารเกณฑ์

อย่างไรก็ตาม หลังจากที่เสร็จสิ้นการฝึกทหารขั้นพื้นฐาน 1 เดือน ทหารเกณฑ์มีตัวเลือกที่จะจ่ายเงินแทนการเกณฑ์ทหารในช่วงเวลาที่เหลือ 5 เดือนสุดท้าย โดยค่าใช้จ่ายจะอยู่ที่ 122,351 ลีราตุรกี หรือกว่า 119,400 บาทไทย (อัตรา ณ เดือน ก.ค. 2566)

สวิตเซอร์แลนด์

สวิตเซอร์แลนด์เป็นประเทศที่มีการเกณฑ์ทหารภาคบังคับ ชายชาวสวิสทุกคนที่อายุ 18 ปีบริบูรณ์จะต้องเข้ารับการเกณฑ์ทหารเป็นเวลา 1 ปี โดยระเบียบนี้บังคับใช้กับชายที่มีอายุตั้งแต่ 18-25 ปี ส่วนพลเมืองผู้หญิงก็สามารถสมัครเข้ารับราชการในกองทัพได้โดยสมัครใจ

อย่างไรก็ตาม ชาวสวิสมีทางเลือกที่ไม่ต้องเกณฑ์ทหารได้ ด้วยการทำงานบริการพลเรือนแทนการเกณฑ์ทหาร หากไม่ทำทั้งสองอย่างจะต้องจ่ายภาษีที่เรียกว่า "ภาษียกเว้นการเกณฑ์ทหาร"

คนที่ไม่เข้ารับการเกณฑ์ทหารหรือไม่ทำงานบริการพลเรือน มีหน้าที่จ่ายภาษียกเว้นการเกณฑ์ทหาร โดยต้องเริ่มต้นจ่ายตั้งแต่ช่วงอายุเกณฑ์ทหาร คือ 19-25 ปี และสิ้นสุดเมื่อมีอายุ 37 ปี นั่นหมายว่าจะต้องเสียภาษีดังกล่าวเป็นเวลาอย่างน้อย 11 ปี

ส่วนอัตราภาษียกเว้นการเกณฑ์ทหารอยู่ที่ 3% ของรายได้ที่ต้องเสียภาษีต่อปีตามการคำนวณภาษีที่จ่ายให้กับรัฐบาล หรือไม่น้อยกว่า 400 ฟรังก์สวิส (ราว 15,160 บาทต่อปี) ขณะที่ผู้ที่เข้ารับการเกณฑ์ทหารจะได้รับส่วนลดภาษี 4% โดยคิดตามจำนวนวันที่เข้ารับราชการ

อ่านบทความเต็ม
สำรวจประสบการณ์กองทัพในต่างแดน หลัง ผบ.นรด. ไทยโยนแนวคิดจ่ายเงินแทนเกณฑ์ทหาร
https://www.bbc.com/thai/articles/cr4606ydpvro