เครื่องเอคโม่ ทำงานทดแทนปอดและหัวใจที่ทำงานผิดปกติจนไม่สามารถประคับประคองด้วยยาและเครื่องช่วยหายใจ
เอคโม่ (ECMO) “ปอดเทียม หัวใจเทียม” พยุงชีพผู้ป่วยวิกฤต
เมื่อ 7 ชั่วโมงที่แล้ว
บีบีซีไทย
เครื่องเอคโม่ (extracorporeal membrane oxygenation หรือ ECMO) ซึ่งคนทั่วไปมักเรียกว่า “ปอดเทียม หัวใจเทียม” เป็นเครื่องมือทางการแพทย์ที่ใช้พยุงชีพผู้ป่วยอาการวิกฤต โดยทำงานทดแทนปอดและหัวใจที่ทำงานผิดปกติจนไม่สามารถประคับประคองด้วยยาและเครื่องช่วยหายใจ เพื่อรอให้หัวใจและปอดได้รับการรักษาจนกระทั่งกลับมาทำงานเป็นปกติ
ทำงานอย่างไร
เอคโม่ เป็นเครื่องมือที่ใช้เพิ่มระดับออกซิเจนและลดระดับคาร์บอนไดออกไซด์ในกระแสเลือดจากภายนอกร่างกาย เพื่อช่วยผู้ป่วยที่ปอดและหัวใจไม่สามารถแลกเปลี่ยนก๊าซได้ตามปกติ
วิธีการนี้ช่วยให้หัวใจและปอดได้พักการทำงานและฟื้นตัวได้ดีขึ้น
เมโย คลินิก (Mayo Clinic) ศูนย์การแพทย์ชั้นนำในสหรัฐฯ ระบุว่า วิธีนี้ทำโดยแพทย์จะสอดท่อที่มีความยืดหยุ่นเข้าหลอดเลือดดำ ให้เลือดไหลจากหัวใจข้างขวาเข้าเครื่องเอคโม่ เพื่อขจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ แล้วเติมก๊าซออกซิเจนให้เลือดก่อนส่งกลับเข้าสู่ร่างกายอีกครั้ง
ในกระบวนการนี้ แพทย์จะให้ยาระงับประสาทเพื่อช่วยให้คนไข้รู้สึกสบายตัวขึ้น และอาจให้ใช้เครื่องเอคโม่ได้ระหว่าง 2-3 วันไปจนถึง 2-3 สัปดาห์ขึ้นอยู่กับอาการของคนไข้
ใช้กับคนไข้กลุ่มใด
แพทย์จะเครื่องเอคโม่ดูแลคนไข้อาการวิกฤตที่หัวใจและปอดต้องได้รับความช่วยเหลือเพื่อให้ร่างกายฟื้นตัว เช่น ผู้ป่วยโควิด ผู้มีอาการหายใจลำบากเฉียบพลัน หรือการติดเชื้ออื่น ๆ รวมทั้งคนไข้ที่อยู่ระหว่างการรอรับการผ่าตัดปลูกถ่ายหัวใจ หรือกำลังพักฟื้นจากการผ่าตัดดังกล่าว
เครื่องเอคโม่อาจเป็นทางเลือกหนึ่งที่แพทย์ใช้พยุงชีพคนไข้ในกรณีที่วิธีการอื่นใช้ไม่ได้ผล อย่างไรก็ตาม อุปกรณ์นี้ไม่ได้ช่วยรักษาโรค แต่ช่วยคนไข้ในยามที่ปอดและหัวใจไม่สามารถส่งออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อในร่างกายได้เพียงพอ
อาจใช้เครื่องเอคโม่กับผู้มีอาการทางหัวใจดังต่อไปนี้:
- หัวใจวาย หรือ กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (acute myocardial infarction)
- โรคกล้ามเนื้อหัวใจ (decompensated cardiomyopathy)
- กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (myocarditis)
- ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (sepsis)
- ภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติ (severe hypothermia)
- อาการแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะ
- ภาวะช็อคจากการที่หัวใจสูบฉีดเลือดไม่เพียงพอ
- อาการหายใจลำบากเฉียบพลัน (acute respiratory distress syndrome หรือ ARDS)
- ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด (pulmonary embolism)
- โรคโควิด-19
- ไส้เลื่อนกะบังลมแต่กำเนิด (congenital diaphragmatic hernia)
- ภาวะสูดสำลักขี้เทาในเด็กแรกเกิด (meconium aspiration)
- ไข้หวัดใหญ่
- ภาวะการหายใจล้มเหลว (respiratory failure)
- ภาวะบาดเจ็บ (trauma)
เครื่องเอกโม่ช่วยให้หัวใจและปอดได้พักการทำงานและฟื้นตัวได้ดีขึ้น
มีความเสี่ยงอะไรบ้าง
ความเสี่ยงที่มักเกิดขึ้นกับคนไข้ที่ใช้เครื่องเอคโม่มีอาทิ:
- เลือดออก
- ลิ่มเลือดอุดตัน (thromboembolism)
- ภาวะการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ (coagulopathy)
- การติดเชื้อ
- ภาวะขาดเลือดที่มือ เท้า และขา (limb ischemia)
- อาการชัก
- โรคหลอดเลือดสมอง (stroke) สมองอาจได้รับความเสียหายจากการขาดเลือด หรือเส้นเลือดในสมองแต
.....
What is ECMO? The basics explained.
ICU Advantage
Jul 21, 2020
We are talking ECMO in this lesson! Extracorporeal membrane oxygenation. The ultimate form of life support that we are able to offer our patients. When all else fails, we turn to ECMO to buy us more time to try and fix whatever is going wrong with our patient.
In this lesson, I go over the history of ECMO and how we got to where we are today with it. From there I cover the how and why of ECMO. How it is that ECMO is configured and works, comparing VV and VA ECMO. Then I talk about what the indications or for using ECMO for our patients, as well as covering some of the contraindications for its use.
Our use of ECMO today has grown significantly compared to even a few years ago, and the hope of this lesson is to provide a basic understanding of what it is and why we use it.
