วันศุกร์, พฤษภาคม 23, 2568
"หลายคนห่วงกังวลเราจะกลายเป็นรัฐล้มเหลว สิ่งที่น่ากังวลจริงๆ ไม่ใช่ในประเด็นของภาวะรัฐล้มเหลว แต่เป็นในเรื่องของภาวะที่รัฐถูกยึดกลายเป็นอำนาจสมบัติส่วนตัวของชนชั้นนำบางกลุ่มต่างหาก" - ประจักษ์ ชวนคิด
ประชาไท Prachatai.com
7 hours ago
·
"หลายคนห่วงกังวลเราจะกลายเป็นรัฐล้มเหลว ถ้าเอาตามนิยามทางรัฐศาสตร์สังคมไทยยังไม่ต้องวิตกกับเรื่องนี้ เรายังห่างไกลจากภาวะรัฐล้มเหลว (failed state) ผมอยากจะชวนให้คิดว่า สิ่งที่มันน่ากังวลกว่าของสังคมไทยก็คือ ภาวะรัฐถูกยึดกลายไปเป็นสมบัติส่วนตัวของชนชั้นนำบางกลุ่มต่างหาก ไม่ใช่ปัญหาเรื่องรัฐล้มเหลว"
.
ในวาระเปิดตัวหนังสือ ทหารไทยมาถึงจุดนี้ได้อย่างไร : ลัทธิอาณานิคม วัฒนธรรมเผด็จการ และการเมืองมวลชน โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์ รศ.ดร.ประจักษ์ ก้องกีรติ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวถึง ปรากฎการณ์ที่สังคมถกเถียงกันในประเด็น คือ รัฐล้มเหลว ซึ่งในทางมุมของรัฐศาสตร์สังคมไทยยังไม่ต้องวิตกกับเรื่องนี้ เพราะการที่รัฐล้มเหลว (failed state) ได้คือ การที่รัฐไม่เหลือสภาพความเป็นรัฐ ไม่สามารถทำหน้าที่พื้นฐานคุ้มครองปลอดภัยชีวิตประชาชน เช่น ประเทศที่ถูกกลุ่มกบฎยึดพื้นที่ ซึ่งในทางตรงกันข้ามรัฐไทยค่อนข้างแข็งแรง และยังห่างไกลจากภาวะรัฐล้มเหลวอยู่
.
โดยงานของ อาจารย์ นิธิ เอียวศรีวงศ์ใช้ทฤษฎีมาจาก แมกซ์ เวเบอร์ (Max Weber) พูดถึงรัฐสมบัติส่วนตัว (patrimonial state) ว่าคือ ปรากฎการณ์ที่ผู้มีอำนาจใช้กลไกบริหารกองทัพเป็นเครื่องมือเพื่อผลประโยชน์ เช่น ใช้อำนาจแทรกแซงระบบราชการ ใช้เป็นกลไกอำนาจในการบริหารประเทศ ฯลฯ ดังนั้นข้าราชการพลเรือนหรือกองทัพ จึงไม่ได้มีไว้เพื่อทำหน้าที่รับใช้ประชาชน แต่กลายเป็นเครื่องมือของผู้มีอำนาจแทน
.
ประจักษ์ ชวนตั้งคำถาม สิ่งที่น่ากังวลจริงๆ ไม่ใช่ในประเด็นของภาวะรัฐล้มเหลว แต่เป็นในเรื่องของภาวะที่รัฐถูกยึดกลายเป็นอำนาจสมบัติส่วนตัวของชนชั้นนำบางกลุ่มต่างหาก ที่ทำให้รัฐมีอำนาจมากเกินไปไม่สามารถตรวจสอบได้มีความเทอะทะใหญ่โต ขาดประสิทธิภาพ ขาดความรับผิดรับชอบและใช้อำนาจรุกล้ำพื้นที่ของประชาชน ดังนั้นสิ่งที่สังคมเผชิญอยู่จึงไม่ใช่ในเรื่องของรัฐล้มเหลว แต่เป็นในเรื่องของรัฐกลายเป็นสมบัติส่วนตัว (patrimonial state)
.
ส่วนหนึ่งจากงานเสวนา ทหารไทยจะไปทางไหน ที่คณะรัฐศาสตร์ และสำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกันได้จัดในวันที่ 14 พ.ค. 68 ที่ผ่านมา ที่ห้องประชุมคึกฤทธิ์ ปราโมช อาคารอเนกประสงค์ 1 ชั้น 9 สถาบันไทยคดีศึกษา ม.ธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
.
ฟังคลิปเสวนาเต็ม ที่
https://www.youtube.com/watch?v=mtkMYTmCTUw
https://www.facebook.com/watch/?v=680640391248887