ผู้รู้รายหนึ่งบอกเห็นแล้ว “อดรนทนไม่ไหวจริงๆ ต้องขอเขียนซะหน่อย” Faris PHar Yothasamuth เกริ่นในโพสต์ของเขาเกี่ยวกับศัพท์เทคนิคดังกล่าว ซึ่งถ้าแปลตรงตัวคงได้ว่า “ความไม่ลงรอยในการรับรู้” แต่เขาอธิบายเพิ่มเติมให้ถึงแก่น
ว่า “เป็นสภาวะทางจิตของคนๆ นึงที่ความคิด ความเชื่อ อุดมการณ์ หรือศรัทธา ที่ตัวเองมีมันขัดแย้งกันเอง หรือขัดแย้งกับข้อเท็จจริงที่รับรู้เข้ามาใหม่” เขาว่าอาการแบบนี้พบมากในกลุ่มคนที่เชื่อในอุดมการณ์ และ/หรือลัทธิอย่างลุ่มหลง
“เช่นคนที่นับถือบูชาบุคคลคนนึงมากๆ จนวันนึงรับรู้ข้อมูลว่าคนๆ นี้ไม่ได้ดีอย่างที่คิด ข้อมูลใหม่ที่รับรู้เข้ามานั้นมันขัดแย้งกับความเชื่อเดิม ทำให้เกิดความกระอักกระอ่วนใจ เพราะมันทำให้ตัวเองรู้สึกว่าที่เคยเชื่อมานั้นผิด” ก็เลยพยายามปกป้องตัวเอง
นอกจากปฏิเสธข้อมูลซึ่งได้รับมาใหม่ที่แย้งความเชื่อดั้งเดิม แล้วยัง “สร้างคำอธิบายเพื่อทำให้ตัวเองสบายใจ” เขาว่าซีดีในทางการเมือง “พบมากในหมู่สลิ่มรักลุงตู่ที่คิดว่าตัวเองรังเกียจคนโกงนักหนา และเชื่อว่าลุงตู่มาปราบโกง”
ครั้นไม่ได้เป็นเช่นนั้น อาการซีดีทำให้สร้างชุดคำอธิบายหลอกตัวเอง “เช่น ลุงตู่ไม่โกงแต่คนรอบตัวโกง ลุงไม่โกงแต่ถูกใส่ร้าย พร้อมๆ กับป้องกันตัวเองด้วยการด่าทอ/โจมตีอีกฝ่าย ว่าเป็นทาสแม้วบ้าง สามกีบบ้าง ชังชาติบ้าง”
มาถึงกรณี “พรรคเพื่อไทยข้ามขั้วไปจับมือกับคนพรรคลุงกับอดีต กปปส. เราก็เริ่มเห็นอาการนี้ในหมู่กองเชียร์เพื่อไทย ลักษณะ dissonance มันเห็นชัดเจนมาก เพราะก่อนหน้านี้เพื่อไทยและกองเชียร์ เชื่อว่าตัวเองเป็นฝ่ายประชาธิปไตย
ยึดมั่นในหลักการ รังเกียจลุง เกลียดเผด็จการทหาร แต่พอเพื่อไทยกลับลำ ๑๘๐ องศาไปร่วมกับคนที่เคยรังเกียจ นี่คือข้อเท็จจริงใหม่ที่ขัดแย้งกับความเชื่อเดิมของสาวกเพื่อไทยจังๆ” ส่วนหนึ่งออกอาการซีดี สร้างคำอธิบายขึ้นมาแก้ต่าง
“เช่น ก้าวไกลตั้งรัฐบาลไม่ได้เอง, ก้าวไกลไม่มีใครคบ, เป็นไปตามกลไกรัฐสภา, เป็นการเมืองกินได้/เรียลๆ/realpolitik, เพื่อให้ประเทศเดินหน้า, เพื่อก้าวข้ามหล่มความขัดแย้ง ฯลฯ” แล้วยัง “สร้างแพะรับบาป โยนความผิดทุกอย่างไปให้พรรคส้ม”
ตัวอย่าง “จำตอนเคสประกันสังคมได้ไหม พอเห็นว่าเป็นไอซ์ก็ด่าไว้ก่อน ไม่สนว่าไอซ์แฉเรื่องที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ประกันตน” เขาว่า “อาการนี้ถ้าให้วิเคราะห์มันก็มองได้ว่าเป็นอาการสันหลังหวะ...เพราะอาการบูชาพรรค/บุคคลจนเกิด CD เนี่ย
มันคือสิ่งที่สลิ่มเคยเป็น และแฟนเพื่อไทยก็กำลังรู้สึกแบบเดียวกัน”
(https://www.facebook.com/faris.yothasamuth/posts/1NJFmmo5uT)
