Tewarit Bus Maneechai
10 hours ago
·
ใครที่กลัวประชาธิปไตยแบบตัวแทนจะเสียความชอบธรรมไปนั้น ลองไปรับชมการถ่ายทอดสดการประชุมกรรมาธิการของประเทศต่าง ๆ ตั้งแต่สหรัฐอเมริกา, สหราชอาณาจักร, นิวซีแลนด์ และ EU เป็นต้น
เทวฤทธิ์ มณีฉาย - Bus Tewarit Maneechai
10 hours ago
·
[ ถ่ายทอดสดพิจารณางบฯ เสริมแกร่งระบอบประชาธิปไตยตัวแทน ชวนติดตามถ่ายทอดสด สว. ถก พรบ.งบประมาณฯ 69 ]
.
จากกรณีที่เกิดขึ้นในคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 สภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2568 ซึ่งเกิดปัญหาไม่สามารถถ่ายทอดสดการประชุมได้ โดยเสียงส่วนใหญ่ในที่ประชุมไม่ยินยอมให้มีการถ่ายทอดสด ด้วยเหตุผลเรื่องการเปิดเผยความลับที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงหรือการต่างประเทศ ข้อกังวลเรื่องจะมีการตำหนิข้าราชการ เจ้าหน้าที่ผู้มาชี้แจง รวมถึงข้อกังวลเรื่องภาพการอภิปรายของ กมธ. บางคนจะถูกนำไปตัดต่อ และนำไปใช้ในทางที่ทำให้เกิดความเสียหาย
.
ร่าง พรบ. งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 มีวงเงินงบประมาณกว่า 3,780,600 ล้านบาท ผมขอยืนยันว่าประชาชนในฐานะผู้จ่ายภาษีมีสิทธิที่จะรับรู้ว่างบประมาณเหล่านี้จะถูกใช้จ่ายอย่างไรบ้างโดยละเอียดไร้การปิดกั้น และการถ่ายทอดสดการพิจารณางบประมาณถือเป็นเครื่องมือที่ง่ายและซื่อตรงที่สุดในการสื่อสารกับประชาชนผู้เป็นเจ้าของเงิน และประชาชนมีวิจารณญาณในการพิจารณาจากการรับชมการประชุมดังกล่าว
.
เทรนด์ในยุคใหม่ของรัฐและสังคมมีความพยายามส่งเสริมรัฐและข้อมูลเปิดกว้าง (open government/open data) เพื่อร่วมกันสร้าง “รัฐโปร่งใส” ตัวอย่างเช่น จากการที่ผมได้ไปดูงานที่ประเทศเอสโตเนียร่วมกับคณะกรรมาธิการการพัฒนาการเมือง การมีส่วนร่วมของประชาชน สิทธิมนุษยชน สิทธิ เสรีภาพ และการคุ้มครองผู้บริโภค ทำให้ได้ทราบว่ารัฐบาลเอสโตเนียเปิดเผยงบประมาณภาครัฐเกือบทั้งหมดรวมถึงเงินเดือนเจ้าหน้าที่ ยกเว้นข้อมูลลับเพียง 35 รายการเท่านั้น แต่ผู้แทนประชาชนชาวไทยกลับกระทำสวนทางกับแนวคิดนี้โดยปิดกั้นไม่ให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับพวกเขาโดยตรง ความพยายามปิดกั้นไม่ให้ประชาชนรับรู้ข้อมูลเกี่ยวกับการพิจารณางบประมาณจึงไม่เป็นประโยชน์กับฝ่ายใดเลย นอกจากฝ่ายรัฐมีสิ่งใดที่จำเป็นต้อง “ปกปิด” ไม่ให้ประชาชนรับรู้ ผมจึงขอเรียกร้องให้ กมธ. งบประมาณฯ สภาผู้แทนราษฎร พิจารณาถ่ายทอดสดการประชุมให้ประชาชนได้รับรู้เพื่อประโยชน์สาธารณะ เพราะความเปิดเผยโปร่งใสจะเป็น “เกราะป้องกัน” ชั้นดี และช่วยลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับทั้ง กมธ. ข้าราชการ และประชาชน
.
การถ่ายทอดสดการประชุมของผู้แทนประชาชนยังเป็นการส่งเสริมประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม ทั้งยังเป็นการเสริมความเข้มแข็งของประชาธิปไตยระบบตัวแทน หาใช่การทำลายระบบตัวแทนไม่ เพราะกระบวนการทำงานที่ดีและโปร่งใสจะทำให้ประชาชนเชื่อมั่นและไว้วางใจในตัวผู้แทนมากขึ้น กลับกันหากผู้แทนคนใดทำงานได้ไม่ดีก็จะไม่ได้รับความไว้วางใจจากประชาชน การถ่ายทอดสดกระบวนการประชุมพิจารณางบประมาณจึงเป็นเวทีที่ทำให้ประชาชนได้เห็นงานของผู้แทนทั้ง สส. และ สว. เป็นสายสัมพันธ์ที่ร้อยรัดประชาชนเข้ากับระบบตัวแทนผ่านประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม
.
การถ่ายทอดสดยังทำให้ระบอบประชาธิปไตยแบบตัวแทนเกิดความเข้มแข็ง มีความเป็นสถาบันมากยิ่งขึ้น จากการเปิดให้มีส่วนร่วมหรือดูดซับและสามารถปรับตัวเข้ากับความต้องการของประชาชนได้อย่างทันท่วงที แต่หากไม่มีการถ่ายทอดสดอาจทำให้ประชาชนไว้วางใจผู้แทนน้อยลง ความไว้วางใจในระบบตัวแทนที่ดีจึงควรมาจากการตรวจสอบการทำงานของผู้แทนได้ ไม่ใช่การให้อำนาจไปแล้วให้เลยแบบสิทธิ์ขาด โดยในต่างประเทศยังมีตัวอย่างของการถ่ายทอดสดการพิจารณางบประมาณอยู่หลายประเทศ เช่น สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร นิวซีแลนด์
.
ทั้งนี้เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2568 คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 วุฒิสภา ซึ่งผมเป็นหนึ่งใน กมธ. ได้แถลงข่าวประกาศว่าวุฒิสภามีนโยบายการทำงานให้โปร่งใส มีส่วนร่วมของภาคประชาชน ด้วยการเปิดการถ่ายทอดสดผ่านช่องทางออนไลน์ให้ประชาชนรับทราบถึงงบประมาณที่รัฐบาลนำเสนอตรงตามความต้องการของประชาชนหรือไม่ เริ่มตั้งแต่วันที่ 19 มิถุนายน - 26 สิงหาคม 2568 และยังจะมีเวทีเสวนารับฟังความคิดเห็นจากภาคประชาชนและเอกชนต่อร่าง พ.ร.บ.งบฯ ในวันศุกร์ที่ 25 กรกฎาคม 2568 ที่รัฐสภาอีกด้วย
.
การถ่ายทอดสดครั้งนี้ยังมีการเปิดให้ประชาชนเข้าร่วมแสดงความคิดเห็นและสอบถามประเด็นข้อสงสัยต่าง ๆ ซึ่งจะเป็นการสร้างการมีส่วนร่วมและสร้างความโปร่งใสในการพิจารณางบประมาณ ผมหวังว่าการถ่ายทอดสดของวุฒิสภาจะเปิดเผยไม่ปกปิดในทุกประเด็น ไม่มีการตัดทอนหรือทำให้เป็นการประชุมลับ เพราะประชาชนจะได้ติดตามอย่างใกล้ชิด และรับรู้ว่างบประมาณทุกบาททุกสตางค์นั้นคุ้มค่าเงินภาษีของพวกเขาหรือไม่ และหวังว่าจะเป็นการสร้างมาตรฐาน “รัฐโปร่งใส” ใหม่ให้สภาผู้แทนราษฎรทำตามในอนาคตด้วย เงินทุกบาททุกสตางค์มาจากประชาชนก็ควรให้เจ้าของเงินได้เฝ้าดูและมีส่วนร่วมพิจารณา
.
ช่องทางรับชมการถ่ายทอดสดการประชุมกรรมาธิการของประเทศต่าง ๆ
.
[สหรัฐอเมริกา] https://www.congress.gov/commit.../video/house-budget/hsbu00
.
[สหราชอาณาจักร]
https://www.parliamentlive.tv/Committees
.
[สหภาพยุโรป]
https://www.europarl.europa.eu/.../meetings/webstreaming
.
[นิวซีแลนด์]
https://www.parliament.nz/.../live-streaming-and-video...
https://www.facebook.com/photo/?fbid=122156057804437811&set=a.122097007064437811
https://www.facebook.com/bus.tewarit/posts/10232428671312392
