การทำข่าวในประเทศจีน

Varit Limthongkul
5 hours ago
·
การทำข่าวในประเทศจีน
.
ผมกับภรรยา คือ คุณดวงพร ลิ้มทองกุล น่าจะเป็นนักข่าวไทยเพียงไม่กี่คน ที่เคยเป็นนักข่าวชาวไทย จากสำนักข่าวของประเทศไทยที่เคยประจำ อยู่ระยะยาวที่ประเทศจีน ผมกับภรรยาอยู่ที่กรุงปักกิ่งในช่วงปี ค.ศ.2002-2008 โดยช่วง 4 ปีแรกเรียนหนังสือไปด้วยและทำงานข่าวไปด้วย ส่วนในช่วง 2 ปีหลัง โดยเครือผู้จัดการก็มีสำนักงานอย่างเป็นทางการตั้งอยู่ที่กรุงปักกิ่ง ส่วนผมกับภรรยามีสถานะเป็นนักข่าวประจำกรุงปักกิ่งอย่างเต็มตัว คือ มีวีซ่า J-1 (记者)
.
สำหรับ J-1 เป็นวีซ่าผู้สื่อข่าวระยะยาว ต้องต่ออายุทุกปี ส่วนวีซ่าผู้สื่อข่าวระยะสั้น J-2 นั้นคือ วีซ่าผู้สื่อข่าวระยะสั้น คือไปทำงานไม่กี่วันก็กลับ ซึ่งส่วนใหญ่ทางการจีนจะอนุญาตให้อยู่ในประเทศจีนได้เท่าจำนวนวันที่ขอเช่น ทำข่าว 4 วัน ก็อยู่ได้ 4 วัน, ขอทำข่าว 7 วันก็ได้ 7 วันจริงๆ ไม่สามารถแถม ทำธุระ เยี่ยมเพื่อน หรือ เที่ยวต่อได้ เพราะวีซ่าจะระบุวันไปวันกลับของคุณแบบเป๊ะๆ
.
ทั้งนี้ทั้งนั้น ตัวผมเองไม่ได้เคยแค่อยู่และประจำที่ประเทศจีนเท่านั้น แต่เคยเดินทางไปทำข่าวทั่วประเทศจีน รวมถึงในหลายประเทศทั่วโลก ทั้งยังเคยเป็น Fellowship ในโครงการ NSK-CAJ ของสมาคมหนังสือพิมพ์ญี่ปุ่นที่ประเทศญี่ปุ่น, ได้ร่วมโปรแกรม IVLP จากสถานทูตสหรัฐฯ ไปเป็น Fellowship เรื่อง Media Literacy and Countering Disinformation ที่สหรัฐอเมริกาพร้อมกับพี่ ๆ น้อง ๆ สื่อไทยหลายคน
.
เผอิญตอนนี้ มีคณะของคุณภูมิธรรม เวชยชัย กับคุณทวี สอดส่องไปภารกิจเยี่ยม 40 อุยกูร์ที่จีน มีนักข่าวไทยโดนห้ามโน่นห้ามนี่ ถูกจำกัดสิทธิเสรีภาพ บางคนบอกว่า "จีน" ก็คือเผด็จการไม่ต่างจาก "เกาหลีเหนือ" ตัวผมเองก็ต้องชี้แจงอย่างนี้ว่า นักข่าวบางคน หรือ ผู้เสพสื่อบางคนก็อย่ามโนมากเกินไป การที่คุณได้ไปทำข่าวเมืองนอก ไม่ใช่ว่าคุณจะทำอะไรก็ได้ โดยเฉพาะการที่เข้าไปในพื้นที่ค่อนข้างอ่อนไหว รายงานข่าวในประเด็นที่กำลังเป็น Hot Issue ระดับโลก
.
สังคมต่าง ๆ ประเทศต่าง ๆ เขาก็มีกฎเกณฑ์ในการทำข่าวของเขา จีนก็มี , ญี่ปุ่นก็มี, สิงคโปร์ก็มี, ไต้หวันก็มี, สหรัฐอเมริกาก็มี, อังกฤษก็มี ไม่ใช่ว่าคุณจะเดินดุ่มๆ ไปถ่ายรูปคนโน้นคนนี้ได้ตามในชอบ ในหลาย ๆ ประเทศมีกฎหมายเสียด้วยซ้ำว่าห้ามถ่ายรูปเด็ก-เยาวชนโดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ปกครอง ตอนผมไปทำข่าวที่อังกฤษ นักข่าวจะสัมภาษณ์ใครต้องมี Consent หรือ เอกสารยินยอม จากบุคคลนั้น ๆ ให้เผยแพร่บทสัมภาษณ์ได้ผ่านสื่อใดบ้าง โดยต้องเซ็นเอกสารกันเป็นกิจจะลักษณะ ... ซึ่งทุกคนที่เคยไปทำข่าวต่างประเทศอย่างนี้ ปกติก็จะเข้าใจข้อจำกัดในเรื่องเหล่านี้ดี
.
นักข่าวไทยบางคนเวลาอยู่บ้าน อาจจะได้รับอภิสิทธิ์ หรือ มี "บัตรเบ่ง" จนเคยตัวนึกว่าจะทำอะไรก็ได้ แต่เมื่อคุณอยู่นอกบ้านจริง ๆ คุณมีสถานะเป็นตัวแทนของคนไทยทั้งประเทศเสียด้วยซ้ำ อย่าทำให้ใครดูถูกสื่อไทย ดูถูกคนไทยเลยว่า เอาแต่ใจ ไร้มารยาท และไม่เคารพประเทศที่คุณไปเยือน
.
คนที่เสียไม่ใช่คุณภูมิธรรม หัวหน้าคณะ คุณทวี หรือ กระทรวงต่างประเทศไทย หรือ สื่อต้นสังกัดของคุณหรอกครับ "คนไทย" เสียกันทั้งประเทศ

https://www.facebook.com/varitlim/posts/9792930290731338