วันพฤหัสบดี, พฤศจิกายน 21, 2567

ชวนย้อนไปทำความเข้าใจทวิลักษณะของสังคมไทยที่ "นับถือพุทธในที่แจ้ง นับถือผีในที่ลับ"


Atukkit Sawangsuk
10h ·

ชวนอ่าน
สมัยผมเป็นเด็ก เห็นนีล อาร์มสตรอง เหยียบดวงจันทร์
ก็คิดว่ามันน่าจะหมดยุคงมงาย
ที่ไหนได้ จากสมัยที่เราเป็นเด็ก ถวายบังคมพระปิยมหาราช ทรงเลิกทาส ทรงสร้างทางรถไฟ ฯลฯ
กลายเป็นคนนับถือเสด็จพ่อ ร.5 ค้าขายร่ำรวย
พระพิฆเนศ สมัยก่อนก็เป็นแค่รูปปั้น หน้าวิทยาลัยช่าง
กลับมาสร้างใหญ่โต เป็นเทพแห่งความสำเร็จ
นี่มาในช่วงปลายทศวรรษ 2520 ที่ทุนนิยมก้าวกระโดด หลวงพ่อคูนเหยียบโฉนด


Matichon Weekly - มติชนสุดสัปดาห์
16h ·

"...เราย้อนไปทำความเข้าใจทวิลักษณะของสังคมไทยที่ "นับถือพุทธในที่แจ้ง นับถือผีในที่ลับ" ซึ่งเป็นผลพวงจากการเปลี่ยนผ่านสู่ความเป็นสมัยใหม่แบบไทยๆ ในราวต้นพุทธศตวรรษที่ 25 ที่ทำให้ด้านหนึ่งต้องปกปิดและอธิบายมิติทางไสยศาสตร์ ปาฏิหาริย์ ความขลังเหนือธรรมชาติว่าเป็นสิ่งงมงาย แต่ในอีกด้านซึ่งเป็นส่วนลึกของจิตวิญญาณกลับโหยหาสิ่งเหล่านี้ แม้จะต้องแอบซ่อนไว้
.
อย่างไรก็ตาม ภายใต้ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ การเมือง และวัฒนธรรมในปลายทศวรรษที่ 2520 เป็นต้นมา สังคมไทยก้าวเข้าสู่ระบบทุนนิยมเต็มตัวนำมาซึ่งความรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจ ที่มาพร้อมกับการขยายตัวของ "พุทธศาสนาประชานิยม"
.
และที่สำคัญที่สุดคือ การถือกำเนิดขึ้นของสิ่งที่ผู้เขียนนิยามว่า "ลัทธิบูชาความมั่งคั่ง" ซึ่งส่งผลอย่างมีนัยสำคัญทำให้ด้านที่เคยต้องแอบซ่อนไว้ปรับตัวครั้งใหญ่ ผนวกรวมเข้ากับระบบตลาดทุนนิยมกลายเป็นปรากฏการณ์ความเชื่อไสยศาสตร์ปาฏิหาริย์รูปแบบใหม่ที่เชื่อมร้อยทุกอย่างเข้าด้วยกัน.."
.
วัดปาฏิหาริย์พาณิชย์ : เขตธรณีสงฆ์สมัยใหม่ ภายใต้ลัทธิบูชาความมั่งคั่ง โดยศ.ดร.ชาตรี ประกิตนนทการ
(อ่านต่อในคอมเมนต์)

Matichon Weekly - มติชนสุดสัปดาห์
วัดปาฏิหาริย์พาณิชย์ : เขตธรณีสงฆ์สมัยใหม่ ภายใต้ลัทธิบูชาความมั่งคั่ง
https://www.matichonweekly.com/column/article_765100