Documentary Club
17 hours ago
·
เช้าวันที่ 5 มิถุนายน ปี 1989 หนึ่งวันหลังจากที่รัฐบาลจีนใช้กำลังปราบปรามการชุมนุมของนักศึกษาที่จัตุรัสเทียนอันเหมินอย่างรุนแรง ชายคนหนึ่งในเสื้อเชิ้ตขาว กางเกงดำ ถือถุงใส่ของสองใบ ก้าวเท้าออกไปยืนขวางขบวนรถถังที่กำลังเคลื่อนออกจากจัตุรัส เมื่อรถถังพยายามเลี้ยวหลบ เขาก็ขยับตัวไปขวางอีกจนรถถังต้องหยุด หลังจากนั้นเขาก็ปีนขึ้นไปบนนั้นแล้วพูดคุยกับทหารข้างใน ก่อนจะมีคนมาดึงตัวเขาออกไป
.
ชายปริศนาผู้นี้ได้รับการขนานนามว่า "Tank Man" ซึ่งจนถึงทุกวันนี้ยังไม่มีใครรู้ว่าเขาเป็นใคร เคยมีข่าวลือว่าเขาชื่อ "หวังเว่ยหลิน" แต่นักข่าวผู้เชี่ยวชาญเรื่องจีนหลายคนไม่เชื่อเพราะไม่มีอะไรยืนยันได้ ไม่ปรากฏชื่อเขาในรายชื่อผู้ตายหรือถูกคุมขัง แม้แต่รัฐบาลจีนเองก็ไม่แน่ใจ เมื่อปี 1990 เจียงเจ๋อหมิน อดีตประธานาธิบดีจีนเคยตอบสื่อว่า "ผมไม่รู้ว่าเขาอยู่ที่ไหน" และ "ผมไม่คิดว่าเขาโดนฆ่าตายหรอกนะ"
.
ในปี 2006 รายการ Frontline ของ PBS ทำสารคดีเรื่อง The Tank Man (มีลิงค์ให้ดูเต็มเรื่องในคอมเมนต์) โดยสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะช่างภาพหลายคนที่จับภาพเหตุการณ์นี้ในวันนั้นไว้ได้ มีการกล่าวถึง "Tank Man" ว่าเขาน่าจะเป็นคนทำงานธรรมดา ไม่ใช่นักศึกษา เพราะรูปลักษณ์เขาเหมือนคนกำลังไปทำงานหรือเพิ่งเลิกงานและไปซื้อของกลับบ้าน ทำให้เขากลายเป็นตัวแทนของคนธรรมดาทั่วไป
.
บางคนเชื่อว่าเขาอาจได้รับการช่วยเหลือจากคนตรงนั้น เหมือนกรณีที่ผู้คนในปักกิ่งช่วยกันพาคนบาดเจ็บไปโรงพยาบาล แต่บางคนก็เชื่อว่าเขาถูกจับตัวไปแล้วและอาจถูกประหารชีวิต เพราะหลังการประท้วง กระทั่งคนที่ทำเรื่องขัดเคืองใจรัฐบาลน้อยกว่านี้ก็ยังถูกประหาร
.
แม้สารคดีจะสรุปไม่ได้ว่าเขาเป็นใคร แต่หนังก็นำเสนอประเด็นสำคัญหลายด้าน ทั้งการปราบปรามอย่างโหดร้ายของกองทัพ ผลกระทบระยะยาวต่อสังคมจีนที่นำไปสู่การปฏิรูปเศรษฐกิจแบบเสรีนิยมควบคู่กับการควบคุมทางการเมืองอย่างเข้มงวด ความไม่เท่าเทียมทางสังคมที่เพิ่มขึ้น และบทบาทของบริษัทเทคโนโลยีตะวันตกที่ช่วยรัฐบาลจีนในการเซ็นเซอร์ข้อมูล
.
รัฐบาลจีนพยายามสุดขีดที่จะปิดหูปิดตาประชาชนในเรื่องนี้ หลังเหตุการณ์ สตูดิโอของกองทัพผลิตสารคดีชื่อ Flying the Flag of the Republic เพื่อสร้างภาพว่าชายปริศนาคนนี้เป็นแค่ "อันธพาลที่พยายามหยุดรถด้วยมือเปล่า" ภาพและข้อมูลเกี่ยวกับเขาถูกเซ็นเซอร์แม้แต่บนโลกออนไลน์ ทำให้ชาวจีนจำนวนมาก-โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่-ไม่รู้จักเหตุการณ์นี้เลย
.
อย่างไรก็ตาม ในโลกส่วนอื่นไม่เป็นอย่างนั้น เมื่อปี 1998 นิตยสาร Time ยกให้ Tank Man เป็นหนึ่งใน 100 บุคคลทรงอิทธิพลของศตวรรษที่ 20 และในปี 2003 นิตยสาร Life จัดให้ภาพนี้เป็นหนึ่งใน "100 ภาพที่เปลี่ยนโลก" เขากลายเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ที่ทรงพลังที่สุดของการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยของสามัญชน
Documentary Club
ดูสารคดีเรื่อง The Tank Man :
https://www.youtube.com/watch?v=fHMZmthg-Vk&rco=1
https://www.facebook.com/photo/?fbid=721713293846513&set=a.191417113542803
