"เกมเนรเทศยิ่งลักษณ์วิเคราะห์โดดๆ ไม่ได้ สถานการณ์บังคับให้สู้จนคดีถึงที่สุด"

ที่มา มติชนออนไลน์
04 มีนาคม พ.ศ. 2558

หลักศิลา กลางน้ำเชี่ยว
มุกดา สุวรรณชาติ

เกมเนรเทศยิ่งลักษณ์วิเคราะห์โดดๆ ไม่ได้ สถานการณ์บังคับให้สู้จนคดีถึงที่สุด

มติชนสุดสัปดาห์ 27 กุมภาพันธ์ - 5 มีนาคม 2558

ปัญหาความขัดแย้งในประเทศไทยคล้ายวนอยู่กับที่ ช่วงสิบปีมานี้ก็มีการพัฒนาวิธีการต่อสู้ขึ้นมาบ้าง

การเปลี่ยนแปลงอย่างก้าวกระโดดครั้งแรก คือการใช้ตุลาการภิวัฒน์ ในปี 2551

แต่หลังจากนั้นกลุ่มอำนาจเก่าก็ชื่นชมในผลงาน และใช้อาวุธชิ้นนั้นซ้ำอยู่บ่อยครั้ง

จุดหมายคือยึดอำนาจรัฐมาเป็นของฝ่ายตน ไม่ว่าประชาชนจะเลือกใคร ก็สามารถใช้เทคนิคทางกฎหมายมาปลดและเปลี่ยนจนได้

ถ้าทำจนสุดแรงแล้วไม่สำเร็จก็ใช้กำลังบังคับให้มีการเปลี่ยนแปลง


เกมเนรเทศนายกฯ ยิ่งลักษณ์

วิเคราะห์โดดๆ ไม่ได้เพราะ...

1.นี่ไม่ใช่ความขัดแย้งเริ่มต้นแบบสมัยนายกฯ ทักษิณ ชินวัตร ที่มีเพียงแค่บางคนบางกลุ่มขัดแย้งกัน

แต่เมื่อผ่านไปสิบปีความขัดแย้งนี้ได้ขยายตัวออกอย่างชัดเจนเราจึงได้เห็นการชุมนุมปิดสนามบินของกลุ่มพันธมิตรเสื้อเหลือง การชุมนุมปิดราชดำเนินและราชประสงค์ของกลุ่มเสื้อแดง การชุมนุมปิดกระทรวงทบวงกรม ปิดกรุงเทพฯ ของกลุ่ม กปปส.

การเคลื่อนไหวของผู้ชุมนุมมีระดับความหนักเบาที่ต่างกัน ขึ้นอยู่กับเกมที่แกนนำต้องการยกระดับให้รุนแรงแค่ไหน

ผู้ที่ถืออำนาจรัฐก็ใช้กำลังเข้าขัดขวางและปราบผู้ชุมนุมในลักษณะที่ต่างกัน จึงมีคนตายมากน้อยต่างกัน

แบบนี้ชี้ให้เห็นถึงความเชื่อและการเข้าร่วมของมวลชนที่มีความแตกต่างทางความคิดและมีเป้าหมายที่ไม่เหมือนกัน

สภาพแบบนี้ดำรงอยู่ และแตกต่างจากการเคลื่อนไหวปี 2551 เมื่อครั้งแรกที่ใช้ตุลาการภิวัฒน์

2. มีการใช้องค์กรต่างๆ เพื่อให้ได้รับชัยชนะในความขัดแย้ง การปะทะกันโดยผ่านองค์กรเหล่านั้นจึงเกิดขึ้นมาหลายครั้ง ทั้งระหว่างองค์กรเองและองค์กรเหล่านั้นกับประชาชน เช่น ป.ป.ช. สภาผู้แทนฯ วุฒิสภา พรรคการเมือง กำลังตำรวจ กำลังทหาร สิ่งเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่าในอนาคตจะต้องมีการกำหนดที่ชัดเจนถึงอำนาจและหน้าที่ขององค์กรต่างๆ ในกฎหมายรัฐธรรมนูญ

3. พายุเศรษฐกิจกำลังมา...ไม่ว่าเกมการบีบบังคับให้ยิ่งลักษณ์ลี้ภัยไปต่างประเทศจะดำเนินไปเร็วหรือช้า แต่สิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมคือพายุเศรษฐกิจซึ่งกำลังก่อตัว ความยากลำบากของประชาชนชั้นล่างซึ่งมีชีวิตอยู่ได้ต้องเกี่ยวพันกับราคาพืชผลเกษตร เช่น ยาง ข้าว พืชไร่ ขณะนี้ราคาตกต่ำเกือบทั้งหมด ชาวบ้านกำลังลำบากมาก

ส่วนพ่อค้าก็กำลังประสบปัญหาเช่นกันเพราะกำลังซื้อทั้งขนาดใหญ่ขนาดย่อยหดหายไป การเสียสิทธิทางภาษีในตลาดยุโรปและอเมริกาทำให้เกิดการเสียเปรียบเนื่องจากราคาสินค้าส่งออกของประเทศเราแพงกว่า การสูญเสียตลาดสินค้าจะตามมาอย่างต่อเนื่อง ผลกระทบเป็นลูกโซ่จะตกแก่โรงงานต่างๆ

สภาพจริงที่ทุกธนาคารเห็นก็คือความสามารถในการใช้หนี้ ของทั้งบุคคลและบริษัทห้างร้าน ลดลงอย่างมาก

ประเมินกันว่าภายใน 6 เดือน ฝีหนองหลายจุดจะแตกออกปรากฏให้เห็น ยอดขายของบริษัทส่วนใหญ่ลดลง 30-70% ในปี 2557 จนบัดนี้ก็ยังไม่ได้โงหัวขึ้น

ยิ่งเกมการเมืองจะเล่นกันแรงเท่าไร เศรษฐกิจก็ทรุดลงมากเท่านั้น

แม้รัฐบาลจะพยายามแก้ไขแต่ไม่ใช่เรื่องง่าย ความเดือดร้อนแบบนี้ไม่ใช่การเมือง แต่เมื่อประชาชนไม่พอใจและเรียกร้องให้รัฐบาลแก้ปัญหาอาจถูกโยงเข้ามาเกี่ยวพันกับการเมืองได้ในอีกไม่นานนี้

4. ในขณะที่เกมการต่อสู้เดินต่อไป คำสัญญาของการเลือกตั้งก็มีเป้าหมายเวลา แต่การเลือกตั้งจะทำได้ต้องมีรัฐธรรมนูญ

วันเวลาที่ให้รัฐธรรมนูญเสร็จสามารถเร่งตามกำหนดได้ หรือจะยืดให้นานก็ได้ถ้าต้องการแต่เนื้อหาของรัฐธรรมนูญเป็นเรื่องสำคัญ

ถ้าออกมาแล้วไม่ยุติธรรมก็จะเป็นตัวจุดชนวนความขัดแย้ง

แต่เรื่องรัฐธรรมนูญจะต้องถูกบังคับใช้ในระยะยาว การทำให้ถูกต้อง เป็นธรรมจึงเป็นเรื่องจำเป็น ใครเห็นว่าเป็นปัญหาก็ต้องค้าน ดีก็สนับสนุน ที่สำคัญต้องผ่านการยอมรับของประชาชน

ปัจจุบันสภาพสังคมของเรา เราเคารพกฎหมายที่มาจากการรัฐประหารและกล้าล้มกฎหมายที่มาจากการเลือกตั้ง การร่างกฎหมายที่จัดขบวนการขึ้นโดยคณะรัฐประหารยังได้รับการยอมรับอยู่ แต่การยอมรับจะเป็นจริงแค่ไหนอยู่ที่เนื้อหากฎหมายที่กำลังร่าง ถ้าออกมาแล้วดี หมายความว่า งาช้างไม่จำเป็นต้องงอกออกมาจากปากช้าง

5. แรงบีบจากต่างประเทศ มีหลายคนพยายามคิดว่าเราไม่ง้อต่างประเทศก็ได้ แต่ความเป็นจริงเริ่มปรากฏแล้ว ยุคนี้ไม่มีใครใช้กองเรือปืนเข้ามารุกราน แต่จะมีแรงบีบขั้นต้นผ่านทางการค้า การร่วมมือทางเศรษฐกิจ ถ้าไม่ปรับประเทศเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยผ่านการเลือกตั้ง แรงบีบเหล่านั้นจะไม่คลายลง

สำหรับผู้ลงทุนขนาดใหญ่ที่มาจากต่างประเทศ การมีเสถียรภาพของรัฐบาลที่ผ่านการตัดสินใจของประชาชนเป็นสิ่งที่แน่นอนกว่าอย่างอื่น

ในประเทศที่มีความขัดแย้ง ประชาชนมีความเห็นต่างกัน รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งจะได้เปรียบ

ผู้ลงทุนจะได้ทำสัญญากับรัฐบาลที่ถูกต้องตามระบบสากล แต่การทำสัญญากับรัฐบาลชั่วคราว ผู้ลงทุนขนาดใหญ่ล้วนมีความกังวล มีข้ออ้างภายหลังว่าสัญญานั้นไม่ถูกต้องจำเป็นต้องยกเลิก ช่วงเวลานี้จึงเป็นช่วงที่มีแต่การเจรจาเตรียมการ ถ้ามีการซื้อขายระยะสั้นได้ แต่ถ้าเป็นโครงการใหญ่ใช้เงินมากใช้เวลาหลายปี ผู้ลงทุนจากต่างประเทศจะใช้วิธีถ่วงเวลารอจนให้เห็นรัฐบาลใหม่ที่มาจากการเลือกตั้งที่แน่นอนก่อน

ถ้าใช้มิติเวลามาประเมินแนวโน้ม คูณสถานการณ์ 5 ด้าน ที่กล่าวมาข้างต้น เวลาแค่ 6 เดือน ปัญหาจะมากมายกว่าวันนี้หลายเท่า


ยิ่งลักษณ์

จะสู้หรือจะถอย

และจะมีผลอย่างไร?

มีผู้สนใจการเมืองอาวุโส สองสามท่านวิเคราะห์ว่า สถานการณ์บีบบังคับให้จำเป็นต้องสู้จนคดีถึงที่สุด เพราะ...

ถ้าไม่สู้แล้วลี้ภัย แสดงว่านโยบายเนรเทศของฝ่ายตรงข้ามได้ผล เมื่อส่งคนมาเป็นตัวแทนก็จะโดนเล่นงานแบบเก่าอีก จะวนเวียนอย่างนี้เรื่อยไป เพราะเรื่องที่จะเล่นงาน ไม่ว่าจะเซ็นชื่อให้เมียซื้อที่ดิน หรือเล็กแบบสอนทำกับข้าวออกทีวี หรือใหญ่ระดับนโยบายจำนำข้าว ก็ได้พิสูจน์แล้วว่านำมากล่าวหาได้ทั้งสิ้น

ถ้าสู้คดี คนที่จะต้องแก้เกมจะกลายเป็นฝ่ายตรงข้าม ผลกระทบต่อคดีอื่นๆ ทั้งที่เป็นเรื่องนโยบาย และการปฏิบัติงาน ซึ่งจะถูกเรียกร้องให้พิจารณาในมาตรฐานเดียวกัน ทั้งเนื้อหาและช่วงเวลา

และที่สำคัญจะมีผลกระทบต่อกระบวนการยุติธรรม และกระทบโดยตรงต่อผู้เกี่ยวข้อง ตั้งแต่คนร้องเรียน ถึงคนตัดสิน

การลงทุนออกมาไล่ยิ่งลักษณ์ บางคนแม้ซ่อนอยู่เบื้องหลัง แต่ก็ปิดบังไม่ได้ เวลาไม่นานก็มีคนมาเล่ากันต่อๆ ว่าใครสั่ง ใครโทร.มาสั่ง

ถ้าสู้ไม่ใช่จะมีผลเพียงแค่ตัวเองหรือตระกูล แต่เป็นการสู้เพื่อปรับปรุงระบบยุติธรรมให้มีความยุติธรรมจริงๆ เกิดขึ้นในสังคม ให้มีผลต่อคดีอื่นๆ มีผลต่อลูกหลานในอนาคต สถานการณ์วันนี้มีคนเสี่ยงภัยเข้าสู้จนติดคุก และเสียชีวิตไปแล้วจำนวนมาก จำเป็นจะต้องยุติความขัดแย้งและความอยุติธรรมให้ได้

ดังนั้น โอกาสสู้แบบไม่ยอมลี้ภัยการเมือง ตัดสินให้ติดคุกก็ไม่หนี มีมากกว่า 80% อีก 20% เผื่อไว้สำหรับการหนีตาย จากการใช้กำลัง


ในความเป็นจริงการต่อสู้ช่วงชิงอำนาจก็ยังดำเนินต่อไปในสามเดือนหกเดือนนี้

เป้าหมายที่ถูกโค่นล้มอาจเป็นยิ่งลักษณ์ แต่ถ้ายิ่งลักษณ์ไม่เกี่ยวข้องกับการชิงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ลองคิดดูว่าเป้าหมายอีกหกเดือนหรือหนึ่งปีจะเปลี่ยนเป็นกลุ่มใด เกมสามารถพลิกออกมาได้หลายหน้า

ใครก็ตามที่ครองอำนาจรัฐอยู่ไปตลอดหนึ่งปีนี้ต้องเตรียมรับกับปัญหาใหญ่ๆ การบีบบังคับให้ยิ่งลักษณ์ต้องลี้ภัยไปต่างประเทศจึงเป็นเพียงปัญหาหนึ่งเท่านั้น และสิ่งที่หลายคนคิดว่าปัญหานี้อาจจะเป็นตัวจุดชนวนก็อาจไม่ใช่ ตัวจุดชนวนของสามารถเกิดขึ้นได้จากสารพัดปัญหา ดังนั้น นับจากวันนี้ไปการสะท้อนปัญหาต่างๆ จะออกมาเป็นรูปธรรมมากขึ้น สะท้อนทั้งสภาพความเดือดร้อนของประชาชนไปจนถึงการเมืองในปัญหาเดียวกัน เช่น

ปัญหาราคาก๊าซ ราคาน้ำมัน สื่อหลายฉบับก็ได้พูดถึงว่าควรจะลดราคาลงได้มากกว่านี้และก็สะท้อนไปว่าในอดีตที่ผ่านมาหลายรัฐบาลได้ซื้อก๊าซราคาแพงมาขายราคาถูก ซื้อน้ำมันดีเซลราคาแพงมาขายในราคาถูก และบังคับให้คนใช้เบนซินต้องจ่ายแพงขึ้นกว่าราคาที่จำเป็น

มีการทุจริตนำก๊าซและน้ำมันดีเซลออกไปขายประเทศเพื่อนบ้าน เช่น เขมร ลาว พม่า เป็นที่รู้กันอยู่ ข่าวหนังสือพิมพ์ลงไปทั่ว

แต่ไม่เห็นรัฐบาลใดหยุดนโยบายแบบนี้เพราะมีข้ออ้างว่าต้องช่วยคนจน นี่คือความแตกต่างในเชิงนโยบายที่เลือกปฏิบัติเมื่อเทียบกับกรณีจำนำข้าว ซื้อแพงมาขายถูก ในกรณีจำนำข้าวยังมีหลักเกณฑ์ว่าถ้าเกิดการทุจริตรั่วไหลที่จุดใดโรงสีต้องรับผิดชอบ

แต่เรื่องราคาน้ำมันและก๊าซ กลุ่มคนที่ได้ประโยชน์ทั้งหมดล้วนแต่หุบปากเงียบ ผู้ใช้มอเตอร์ไซค์ที่ต้องใช้น้ำมันเบนซินหลายล้านคันได้แต่กลอกตาพูดไม่ออกทั้งที่เป็นคนจนกว่า ถ้าไปนับดูตลอดหลายปีมานี้คงขาดทุนไม่ใช่น้อย

เกมเนรเทศยิ่งลักษณ์ที่กำลังเกิดขึ้น พร้อมกับปัญหาต่างๆ จะวนไปสัมพันธ์กัน จะโดยตั้งใจหรือไม่ก็ตาม ทั้งปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำ ปัญหาราคายาง ราคาข้าว และจะโยงไปสัมพันธ์กับปัญหาที่ต้องพึ่งพาต่างชาติทั้งเรื่องการค้าขายแม้แต่การสร้างเส้นทางรถไฟทางคู่ซึ่งจะเกิดขึ้น

ในทางการเมืองนี่คือการกระตุ้นให้แต่ละสีเกิดการรวมตัวกันขึ้นอีกครั้ง

และเป็นการกระตุ้นให้นายกฯ ยิ่งลักษณ์เพิ่มต้นทุนของตนเอง ซึ่งที่ผ่านมาใช้วิธีเติมความอดทนลงไป แต่ในสถานการณ์นี้ ต้องเติมทั้งความอดทนและกล้าหาญ ถ้าผ่านเส้นทางนี้ไปได้ โอกาสที่จะยุติความขัดแย้งก็จะเกิดขึ้น