Charnvit Kasetsiri
6h
·
#Sighs of Major Changes in Thailand - Modern Siam
สัญญาณ และอาการของยุค "สมัยใหม่" ในสยามประเทศไทย
ถ้าเราเอาปรากฏการณ์ทางประวัติศาสตร์ของ "ความเป็นสมัยใหม่"
นั่นคือ เรื่องราวของรัฐธรรมนูญ ระบบรัฐสภา การเลือกตั้ง
และเรื่องของการธำรงรักษาไว้ซึ่ง “ประชาธิปไตย” บนพื้นฐานของ
สิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค และภราดรภาพ
กับในทางตรงกันข้าม เรื่องที่อุบัติขั้นในช่วงเวลาด้วยกัน
คือ การทำลายสิ่งต่าง ๆ เหล่านั้นสลับกันไป สลับกันมา
นำมาใส่ลงในกรอบของ long history - longue durée
หรือ ประวัติศาสตร์ช่วงยาว ๆ นาน ๆ กว่า 150 ปี
เราจะเห็นสัญญาณและอาการต่าง ๆ
ของความเปลี่ยนแปลงในสยามประเทศไทยได้ ดังต่อไปนี้
.
หนึ่ง) เมื่อ 159 ปีมาแล้ว
เมื่อ พ.ศ.2408 หรือ (ค.ศ.1865) (ตรงกับสมัย ร.4)
หมอบรัดเลย์ มิชชันนารีอเมริกัน
แปลและตีพิมพ์รัฐธรรมนูญอเมริกา
ออกเป็นภาษาไทยครั้งแรก
.
สอง) อีก 19 ปีต่อมา หรือเมื่อ 140 ปีมาแล้ว
เมื่อ ร.ศ. 103 หรือ พ.ศ.2427/28 (ค.ศ. 1884) (ตรงกับสมัย ร.5)
กลุ่มเจ้านายและขุนนาง (หนุ่ม)
เสนอให้ปฏิรูประบอบการปกครองสยาม
ให้เป็นราชประชาธิปไตย
ให้เหมือนกับระบอบใหม่ของญี่ปุ่น
สมัยจักรพรรดิเมจิ ที่มีการร่างรัฐธรรมนูญ
และมีคณะรัฐมนตรี
ดำเนินการบริหารราชการแผ่นดินแทนองค์พระประมุข
แต่ข้อเสนอนี้ไม่ประสบความสำเร็จ
.
สาม) อีก 28 ปีต่อมา หรือเมื่อ 112 ปีมาแล้ว
เมื่อ ร.ศ. 130 หรือ พ.ศ.2454 (ค.ศ.1912) (ตรงกับสมัย ร.6)
เกิด "กบฏ" ของนายทหารหนุ่ม
นำโดย ร.อ. ขุนทวยหาญพิทักษ์
(นายแพทย์ เหล็ง ศรีจันทร์ พ.ศ. 2425-2502)
วางแผนยึดอำนาจ
จะทำการปฏิวัติระบอบการปกครองสมบูรณาญาสิทธิราช
ให้เป็นประชาธิปไตย
แต่คณะผู้ก่อการ ถูกจับกุมคุมขังเข้าตะรางทั้งหมด
.
สี่) อีก 20 ปีต่อมา หรือเมื่อ 92 ปีมาแล้ว
เมื่อ พศ.2475 (ค.ศ.1932) (ตรงกับสมัย ร.7)
เกิดการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง
เปลี่ยนระบอบการปกครองสมบูรณาญาสิทธิราช
ให้เป็นประชาธิปไตยและรักษาสถาบันกษัตริย์เอาไว้ใต้รัฐธรรมนูญ
นำโดย "คณะราษฎร" 24 มิถุนายน
ซึ่งมีสมาชิกประมาณ 100 นาย
.
ห้า) อีก 15 ปีต่อมา หรือเมื่อ 77 ปีมาแล้ว
เกิดรัฐประหาร พ.ศ.2490 (ค.ศ.1947) (ตรงกับสมัย ร.9)
นายทหารนอกราชการ นำโดยผิน ชุณหะวัณ
ยึดอำนาจจากรัฐบาลถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ที่มาจากการเลือกตั้ง
�
คณะทหาร นำนายควง อภัยวงศ์ ผู้นำฝ่ายอนุรักษ์นิยม
กลับมาเปน นรม.
นี่คือจุดเริ่มต้นของ "วัฎจักรแห่งความชั่วร้าย"
ของการปฏิวัติรัฐประหาร ฉีกรัฐธรรมนูญ
ทำลายการเลือกตั้ง
และทำลายระบบรัฐสภา
ตลอดจนทำลายสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค
.
หก) อีก 10 ปีต่อมา หรือเมื่อ 67 ปีมาแล้ว
เกิดรัฐประหาร พ.ศ.2500 (ค.ศ.1957) (ตรงกับสมัย ร.9)
จอมพล ส.ธนะรัชต์ ล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ("สกปรก")
ของจอมพล ป.พิบูลสงคราม
�
ส.ธนะรัชต์ ทำการยึดอำนาจซ้ำอีกครั้ง พ.ศ.2501 (ค.ศ.1958)
นำประเทศไทย เข้าสู่ระบอบการปกครองภายใต้รัฐบาลทหาร
ที่มีอำนาจสมบูรณ์ตาม "คำสั่งของคณะปฎิวัติ"
โดยมีพระมหากษัตริย์ทรงเปนประมุข�
.
เจ็ด) อีก 16 ปีต่อมา หรือเมื่อ 51 ปีมาแล้ว
เกิดการปฏิวัติ พ.ศ.2516 (ค.ศ.1973)
(ตรงกับสมัย ร.9 รัฐบาลถนอม กิตติขจร)
วันนั้น 14 ตุลา เป็น “วันมหาปิติ" Day of Great Joy
มีนักเรียน/นักศึกษา/วีรชน คนหนุ่มสาว กับประชาชน
ลุกขึ้นมาประท้วงระบอบทหาร "คณาธิปไตย ถนอม-ประภาส-ณรงค์"
ผู้คนจำนวนแสน ๆ เข้าร่วมประท้วงกลางถนนราชดำเนิน
เรียกร้อง "ประชาธิปไตย" และ "รัฐธรรมนูญ"
เรียกร้องสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค ภารดรภาพ
คณาธิปไตยทหาร กระทำ "อาชญากรรมรัฐ" (state crime)
ปราบปราบหนัก ด้วยอาวุธสงคราม
ประชาชน คนหนุ่มสาวขัดขืน
ในหลวงรัชกาลที่ 9 และเครือข่าย เข้ามาห้ามทัพ
ทำให้คณาธิปไตยทหาร ล้มครืนลง
ถนอม/ประภาส/ณรงค์ ลี้ภัยไปต่างประเทศชั่วคราว
ในเหตุการณ์นั้นมีประชาชน และเยาวชน
ถูกทำลายชีวิต 77 ราย บาดเจ็บ 800
ผู้มีส่วนร่วมในขบวนการครั้งนั้น คือ เยาวชนคนหนุ่มสาว
คือ ชนชั้นกลางในเมือง กทม. และต่างจังหวัด
พร้อมทั้งสื่อมวลชนก้าวหน้า
.
แปด) อีก 3 ปีต่อมา หรือ 48 ปีมาแล้ว
เกิดการรัฐประหารและอาชญากรรมรัฐ
พ.ศ. 2519 (ค.ศ. 1976) (ตรงกับสมัย ร.9 และรัฐบาลเสนีย์ ปราโมช)
วันนั้น พุธที่ 6 ตุลา เป็น "วันมหามหาวิปโยค" Day of Great Sorrow
จอมพลถนอมซึ่งลี้ภัยอยู่ต่างประเทศ (สหรัฐฯ)
ได้บวชเป็นเณรที่สิงคโปร์
แล้วได้รับ...อนุญาตให้กลับเข้ามาบวชเป็นพระ
ณ วัดบวรนิเวศ บางลำพู กทม.
มีนักศึกษาและประชาชน 3,000 ชุมนุมประท้วงที่ธรรมศาสตร์
เรียกร้องให้รัฐบาล นรม. เสนีย์ ปราโมช (ประชาธิปัตย์)
ขับไล่ถนอมออกจากประเทศ
มีกลุ่มการเมืองฝ่ายขวาจัดตั้ง เช่น นวพล กระทิงแดง
และวิทยุเครือข่ายทหารบก/ยานเกราะ
ที่อ้างอิง โหน ชาติ-ศาสน์-กษัตริย์
ทำการโจมตีและกระทำการกวาดล้างนักศึกษากับประชาชน
ด้วยข้ออ้าง "หมิ่นพระบรมเดชาฯ" ม. 112
และกล่าวหาว่าเป็นพวกที่ต้องการล้มเจ้า - และเป็น "คอมมิวนิสต์
ผู้กุมอำนาจรัฐไทย-ชนชั้นปกครอง
อีลีตชนชั้นนำ-กลุ่มการเมืองจัดตั้ง ร่วมด้วยช่วยผสมโรง
มีการนำกองกำลังตำรวจตระเวนชายแดน
เข้ามาก่อ "อาชญากรรมรัฐ" ทำการปราบปราบหนักด้วยอาวุธสงคราม
ณ บริเวณมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ กับท้องสนามหลวง
และแล้ว เหล่าบรรดาขุนทหารก็กระทำ "รัฐประหาร" ขึ้นอีก
พร้อมทั้งรับข้อเสนอให้แต่งตั้งนายธานินทร์ กรัยวิเชียร
ผู้นำฝ่ายตุลาการ เป็นนายกรัฐมนตรี
ในเหตุการณ์ครั้งนั้น มีผู้ถูกทำลายชีวิต 40 (?) ราย,
บาดเจ็บ 3,000 (?)
คนหนุ่มสาวจำนวนมากหนีเข้าป่า
ไปร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.)
ผู้มีส่วนร่วมในเหตุการณ์นั้น จากทุก ๆ ฝ่าย
คือ ฝ่ายผู้ถูกกระทำ มีเยาวชนคนหนุ่มสาว
และประชาชนบางส่วนจากการปฏิวัติ พ.ศ.2516 (ค.ศ.1973)
กับฝ่ายผู้กระทำและปฏิบัติการ คือ "ชนชั้นกลาง" กับผู้กุมอำนาจรัฐ-ชนชั้นปกครอง/อีลีต-กลุ่มการเมืองจัดตั้ง-ตำรวจ
ซึ่งตั้งตน เป็นปฏิปักษ์/สร้างความเกลียดชัง
และใช้คำปลุกระดมว่า "หนักแผ่นดิน"
โดบอ้างและอิงศาสนาพุทธว่า "ฆ่าคอมมูนิสต์ ไม่บาป"
ปฏิบัติการณ์ครั้งนั้น ได้รับความร่วมมือ และช่วยกระพือข่าว
โดยสื่อมวลชน "กระแสหลัก" ของทั้งรัฐและเอกชน ทั้ง นสพ./วิทยุ/ทีวี
.
เก้า) อีก 48 ปีต่อมา หรือ 32 ปีมาแล้ว
16 ปีต่อมา เกิดเหตุการณ์ "พฤษภาเลือด 2535 (1992)" (ไม่ใช่ "ทมิฬ")
หรือ Bloody May 1992
(ตรงกับสมัย ร.9 และรัฐบาลพลเอกสุจินดา คราประยูร)
วันนั้น ประชาชน คนชั้นกลาง ชาวกรุง จำนวนหลายหมื่น
ซึ่งชุมนุมประท้วงเป็นประจำ ๆ ณ บริเวณถนนราชดำเนิน กทม.
ทำการเรียกร้องให้รัฐบาลของ นรม. พลเอกสุจินดา คราประยูร ที่
ไม่ได้ลงรับเลือกตั้ง รวมกับบรรดา "คณาธิปไตยทหารกับนักการเมือง"
ต้องลาออกจากตำแหน่ง
รัฐบาลสุจินดากระทำ "อาชญากรรมรัฐ" (state crime) อีกครั้ง
คือปราบปราบประชาชน อย่างหนักด้วยอาวุธและกระสุนปืนสงคราม
ประชาชนไม่ยอมแพ้ ทำการขัดขืน ต่อสู้ด้วยรูปแบบต่าง ๆ
ทำให้ รัชกาลที่ 9 เข้ามาห้ามทัพ
คณาธิปไตยทหาร/รัฐบาลล้มครืน
แต่หัวหน้าคณาธิปไตยได้รับอนุญาตให้ลาออก
โดยไม่ต้องลี้ภัยไปต่างประเทศ
ครั้งนั้น มีผู้ถูกทำลายชีวิต 44 (?) ราย, บาดเจ็บ 600 (?)
ผู้มีส่วนร่วมในเหตุการณ์นั้น คือ ชนชั้นกลางในเมือง กับชาวกรุง
รวมทั้งสื่อมวลชนเอกชน นัก นสพ. และยังรวมทั้งมีเยาวชนคนหนุ่มสาว นักเรียน นิสิต นักศึกษาเข้าร่วมด้วย
.
สิบ) อีก 18 ปีต่อมา หรือ 14 ปีมาแล้ว
18 ปีต่อมา เกิดเหตุการณ์ "เมษา/พฤษภาอำมหิต พ.ศ.2553 (ค.ศ.2010)"
หรือ Black April-May
(ตรงกับสมัย ร.9 และรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ)
วันนั้น ประชาชน คนเสื้อแดง ชาวบ้าน (ที่ถูกกล่าวหาว่า "โง่"
และ "ถูกจ้าง") มาจากภาคอีสาน/ภาคเหนือ
ได้เข้าร่วมกับคนชั้นกลาง ชาวกรุง รวมแล้วจำนวนหลายหมื่น
ดำเนินการชุมนุมประท้วงต่อเนื่องบนถนนราชดำเนิน
และสี่แยกราชประสงค์
เรียกร้องให้ นรม.อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (ประชาธิปัตย์) "ยุบสภา"
และให้จัดมีการเลือกตั้งทั่วไปขึ้นใหม่
รัฐบาลอภิสิทธิ์และกองทัพบก
ใช้กำลังทหารกระทำ "อาชญากรรมรัฐ" อีกครั้ง
ปราบปราบหนักด้วยอาวุธสงคราม
พร้อมตั้งข้อกล่าวหาว่า "ก่อการร้าย"
พร้อมทั้งอ้าง/อิง/สถาบันกษัตริย์ เพื่อรักษาไว้ซึ่ง ม. 112
ของประมวลกฎหมายอาญา
ครั้งนั้น มีผู้ถูกทำลายชีวิต 100 (?) กว่าราย บาดเจ็บ 2,000 (?)
ผู้มีส่วนร่วม มีทั้ง "ชาวบ้าน" จากชนบทอีสาน/เหนือ
ร่วมกับ "ชาวกรุง" คนชั้นกลาง
รวมทั้งหญิงวัยกลางจำนวนมาก
เหตุการณ์ครั้งนี้ มีเยาวชนคนหนุ่มสาวเข้าร่วมบ้าง จำนวนหนึ่ง
ในเหตุการณ์นี้ สื่อมวลชนภาครัฐ และภาคเอกชนจำนวนมาก
ที่ทำการรายงานข่าว เกิดความแตกแยก ขัดแย้ง ถือฝักถือฝ่าย
.
สรุป ทั้ง 10 เหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์
ช่วงระยะเวลายาวนาน long history - longue durée
ดังที่ได้กล่าวมานี้
เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในเมืองหลวงกรุงเทพฯ ทั้งสิ้น
ดังนั้น จึงไม่ได้รวมถึงเหตุการณ์อีกจำนวนมาก
ที่เกิดขึ้นในต่างจังหวัด หรือในเขตชนบทห่างไกล
ไม่ว่าจะเป็น ขบถ ร.ศ. 102 (1902 Rebellions) พ.ศ.2445 (สมัย ร.5)
หรือเหตุการณ์สำคัญ ๆ เช่น “ตากใบ” พ.ศ. 2547 (ค.ศ.2004)
(สมัย ร. 9 รัฐบาลนายทักษิณ ชินวัตร)
ข้อมูลดังกล่าวนี้จึงไม่รวมเหตุการณ์
ที่เกิดในภูมิภาค และต่างจังหวัด
ที่อาจจะรุนแรงกว่า แต่ไม่เป็นที่รับรู้ใน กทม.เท่าที่ควร
.
Question and Answer
คำถาม ที่ต้องการคำตอบ คือ
สยามประเทศไทย (ของ) "เรากำลังไปทางไหนกัน?"
ไทยเรา จะปรองดอง สมานฉันท์ ปฏิรูป
หรือ เกี้ยเซี้ยะ กันได้หรือไม่ ?
หรือนี่เป็นเพียงการต่อสู้แย่งชิงความเป็นใหญ่
ของ “ก๊ก” ต่าง ๆ ในเมืองไทย ตามแบบของ “สามก๊ก”
และที่สำคัญ
คือ เราจะหลีกเลี่ยง การนองเลือด การจลาจล
และ “กาลียุค” ดังที่ปรากฎใน
“เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา” ได้หรือไม่ ?
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ
20/3/2567/2024
(จบ)
ที่มา (https://www.facebook.com/charnvit.ks)
