“พระตะบอง-เสียมราฐ” สยามแลกดินแดนกับฝรั่งเศส ไทยได้หรือเสีย!? | ZAB HISTORY
ศิลปวัฒนธรรม
Jun 20, 2025
“พระตะบอง-เสียมราฐ” สยามแลกดินแดนกับฝรั่งเศส ไทยได้หรือเสีย!? | ZAB HISTORY
“ศิลปวัฒนธรรม” พาล้วงลึกประวัติศาสตร์ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา ในระดับต้นตอของปัญหา ตั้งแต่กรณีพิพาทระหว่างสยามกับฝรั่งเศสเหนือดินแดนสองฟากฝั่งแม่น้ำโขง เจาะลึกพื้นที่เมืองพระตะบองและเมืองเสียมราฐ ซึ่งครั้งหนึ่งฝรั่งเศสเคยให้การรับรองว่า “เป็นดินแดนของสยาม”
เขมรสมัยหลังพระนครไม่รุ่งเรืองเช่นในอดีต เพราะต้องเผชิญทั้งสงครามที่ถูกสยามและเวียดนามรุกราน ซึ่งตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์เป็นต้นมา เขมรอยู่ใต้อิทธิพลสยามเกือบจะสมบูรณ์ ก่อนจะเป็นสมรภูมิรบระหว่างมหาอำนาจสยาม-เวียดนาม ใน “อานามสยามยุทธ” เป็นผลให้ท้ายที่สุดทั้ง 2 ชาติตกลงกันจัดสรรอำนาจเหนือแผ่นดินเขมร
ความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่เกิดขึ้น เมื่อฝรั่งเศสยึดเวียดนามตอนใต้ได้ใน ค.ศ. 1861 (พ.ศ. 2404) และต้องการเขมรเป็นอาณานิคมด้วย ราชสำนักสยามตระหนักถึงแสนยานุภาพของฝรั่งเศสดี จึงโอนอ่อนผ่อนตาม ยอมสละดินแดนที่ตนเคยเป็นเจ้าอธิราชให้แก่พวกเขา รวมถึงการมอบเมือง “พระตะบอง-เสียมราฐ” ให้ฝรั่งเศสเมื่อ ค.ศ. 1907 (พ.ศ. 2450) ซึ่งระหว่างนั้นก็มีรายละเอียดน่าสนใจอีกเยอะแยะมากมาย
เราเสียดินแดนเพราะอะไร “สูญเสีย” จริง ๆ หรือ “แลกเปลี่ยน” เพื่อผลประโยชน์ ร่วมกันคลี่คลายใน “สับประวัติศาสตร์ ZAB HISTORY ‘พระตะบอง-เสียมราฐ’ สยามแลกดินแดนกับฝรั่งเศส ไทยได้หรือเสีย!?”
ขอขอบคุณ ดร. ฐนพงศ์ ลือขจรชัย และ รศ. ดร. ศานติ ภักดีคำ
อ้างอิง :
ฐนพงศ์ ลือขจรชัย. (2567). ชิงแดนแม่น้ำโขง : ประวัติศาสตร์เสียดินแดน ฉบับวิวาท(กรรม). กรุงเทพฯ : มติชน. ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. (2554). ประมวลสนธิสัญญา : อนุสัญญา ความตกลง บันทึกความเข้าใจและแผนที่ ระหว่างสยามประเทศไทยกับประเทศอาเซียนเพื่อนบ้าน : กัมพูชา-ลาว-พม่า-มาเลเซีย. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
00:00 บทนำ
01:36 ภูมิหลังสยาม-เขมร
04:38 ฝรั่งเศสรุกอินโดจีน
08:29 วิกฤติการณ์ ร.ศ. 112
13:07 สามเส้า สยาม-อังกฤษ-ฝรั่งเศส
22:29 พระตะบอง เสียมราฐ แลกตราด
29:02 ส่งท้าย
https://www.youtube.com/watch?v=IicDuW_0b_E