วันอังคาร, มิถุนายน 17, 2568

กัมพูชายื่นคำร้องปม ๓ ปราสาทกับช่องบก ต่อศาลโลก ณ กรุงเฮกส์ มีคำถามให้ต้องคิดต่อไปว่า “แล้วต้องทำตามคำตัดสินศาลโลกไหม”

ฮุน มาเนต นายกฯ กัมพูชาโพสต์ภาพเพื่อแสดงว่า เอกอัคราชทูตประจำเนเธอร์แลนด์ของเขา ยื่นหนังสือต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศในกรุงเฮกส์ไปแล้ว ให้ช่วยหาทางออกในกรณีพิพาทเขตแดนกับไทย ตรงพื้นที่ปราสาท ๓ แห่ง และช่องบก

ขณะที่ฝ่ายไทยก็แสดงจุดยืนทางประวัติศาสตร์ ในการไม่รับเขตอำนาจศาลโลก ฉะนั้นมีคำถามให้ต้องคิดต่อไปว่า ถ้าศาลมีคำวินิจฉัยออกมาอย่างใด “แล้วต้องทำตามคำตัดสินศาลโลกไหม” สำนักข่าวเนชั่นเสนอไทม์ไลน์ย้อนไปถึงปี ๒๕๐๒

เมื่อกัมพูชายื่นขอให้ศาลวินิจฉัยเรื่องปราสาทพระวิหาร ศาลตัดสินในปี ๒๕๐๕ ให้ตัวปราสาทพระวิหารอยู่ในครอบครองของกัมพูชา ไทยต้องคืนวัตถุโบราณต่างๆ เกี่ยวกับปราสาทให้กับกัมพูชา แต่ไม่ได้ตัดสินเรื่องแผนที่ระวางดงรัก ๑ ต่อ ๒ แสน

ไทยไม่ยอมรับคำพิพากษา แต่ว่าจะคืนเฉพาะตัวปราสาทให้เขมร จนปี ๒๕๔๐ จึงมีการจัดตั้งคณะกรรมการเขตแดนร่วมกัน ไทย-กัมพูชา ขึ้นแล้วมีบันทึกความเข้าใจต่อกันในปี ๒๕๔๓ เรียกว่า เอ็มโอยู ๔๓ เพื่อสำรวจและจัดทำหลักเขตแดน

หลังจากที่กัมพูชายื่นจดทะเบียนเขาพระวิหารเป็นมรดกโลกแต่ฝ่ายเดียว มีปัญหาพื้นที่ทับซ้อน ๔.๖ ตารางกิโลเมตรตามมา มีเหตุปะทะกันตามชายแดนหลายครั้งระหว่างปี ๒๕๕๑ ถึง ๒๕๕๔ ซึ่งกัมพูชายื่นขอศาลโลกตีความคำพิพากษาเดิมอีกครั้ง

ปี ๒๕๕๖ คราวนี้ศาลโลกชี้ขาดเป็นเอกฉันท์ว่ากัมพูชามีอธิปไตยเหนือพื้นที่ทั้งหมดบนยอดเขาปราสาทพระวิหาร แต่ไม่รับพิจารณาเรื่องพื้นที่ ๔.๖ ตารางกิโลเมตรที่เรียกว่าภูมะเขือ แม้คำตัดสินของศาลมีผลผูกพันให้คู่กรณีปฏิบัติตาม แต่ไม่มีกลไกบังคับ

ดังนั้นถ้าคู่กรณีฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดต้องการให้มีการบังคับคดี ก็ต้องไปยื่นคำร้องเรียนต่อคณะมนตรีความมั่นคงฯ ให้ออกมาตรการบังคับ “เห็นได้ว่า การไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษาไม่ใช่ปัญหาทางกฎหมายอีกต่อไป แต่เป็นปัญหาการเมืองระหว่างประเทศ”

มีตัวอย่างการไม่ยอมปฏิบัติตามคำพิพากษาของศาลฯ หลายกรณี ทำได้เพราะคู่กรณีเป็นสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคง สามารถใช้สิทธิพิเศษวีโต้คำตัดสินได้ เช่นคดีสหรัฐอเมริกากับอิหร่าน และสหรัฐกับนิคารากัว ซึ่งสหรัฐไม่ปฏิบัติตามคำตัดสิน

“อ่านทิศทางได้ค่อนข้างชัดเจนว่า เมื่อไทยไม่ใช่มหาอำนาจ ผลที่จะเกิดขึ้นคือ แทบไม่สามารถเลี่ยงการปฏิบัติตามคำพิพากษาของศาลโลกได้”

(https://www.facebook.com/NationTV/posts/VRAKtr1Do และ https://www.msn.com/th-th/news/other/AA1GNVCf)