วันพุธ, ธันวาคม 14, 2559

สุจิตต์ วงษ์เทศ : เพื่อความเป็นไทย ต้องอยู่รั้งท้ายของนานาชาติ




วัฒนธรรมผู้ใหญ่ผู้น้อย (ภาพลายเส้นโดยชาวยุโรป สมัย ร.5) (ภาพจาก Temples and Elephants : the narrative of a journey of exploration through upper Siam and Lao. Carl Bock. White Orchid Press, 1985.)


สุจิตต์ วงษ์เทศ : เพื่อความเป็นไทย ต้องอยู่รั้งท้ายของนานาชาติ


ที่มา มติชนออนไลน์
13 ธ.ค. 59

การศึกษาไทย เพื่อความเป็นไทย ไม่มาตรฐานสากล เป็นที่รู้ทั่วกันมานานหลายปีมาก แต่ถูกคุ้มครองด้วยความเป็นไทยหรือวัฒนธรรมไทย เลยต้องปล่อยตามยถากรรม ไม่ทำอะไร ไม่แก้ไขอะไร

นักการศึกษาไทยกับผู้เกี่ยวข้องการศึกษาไทย เผชิญหน้ากันทุกวันนี้มีอย่างน้อย 2 กลุ่มใหญ่ คือ กลุ่มเพื่อความเป็นไทย กับกลุ่มเพื่อความเป็นสากล

กลุ่มเพื่อความเป็นไทย เป็นกลุ่มใหญ่ ได้อำนาจรัฐ จัดการศึกษาทั่วประเทศ โดยให้ความสำคัญมากต่อความเป็นไทย แม้จะพยายามปรับให้เข้าสู่สากล แต่อยู่ใต้ความเป็นไทย

กลุ่มเพื่อความเป็นสากล เป็นกลุ่มไม่ใหญ่ ไม่มีอำนาจรัฐหนุนหลัง เสนอให้การศึกษาไทยก้าวหน้าสู่ความเป็นสากล แต่ถูกใส่ร้ายว่าทำลายความเป็นไทย

ไทยอันดับ 55 เป็นผลทดสอบครั้งล่าสุดของนักเรียนนานาชาติจากทั้งหมด 72 ประเทศ (เวียดนามอันดับที่ 8)

“หลักสูตรส่วนหนึ่งเกี่ยวเนื่องกับบริบทของความเป็นไทย” ปลัดกระทรวงศึกษาธิการบอกผู้สื่อข่าว (มติชน ฉบับวันศุกร์ที่ 1 ธันวาคม 2559 หน้า 17)

ผลออกมาเป็นที่ประจักษ์ชัดเจนแล้ว

ความเป็นไทย มาจากไหน?

ความเป็นไทย มาจากวัฒนธรรมไทย

หลายปีนานแล้ว อ. นิธิ เอียวศรีวงศ์ มีบทความในมติชนรายวัน เกี่ยวกับวัฒนธรรมไทย ผมขอยกจากความจำ (ไม่ดี) มาเล่าสู่กันฟัง เพื่อบอกว่าวัฒนธรรมไทยมาจากคนชั้นนำ ดังนี้

วัฒนธรรมไทยไม่เคยมีอยู่จริง แต่เป็นสิ่งสร้างขึ้น โดยปั้นแต่งให้มีและตรงตามอุดมคติที่ต้องการ แล้วยัดเยียดให้คนทั่วไปเชื่อว่าวัฒนธรรมไทยมีอยู่จริง

หากมีปรากฏการณ์ใดขัดวัฒนธรรมไทยที่ถูกสร้างขึ้นนี้ ต้องถือเป็นความเสื่อมโทรมของสังคมที่ทำลายความเป็นไทย และกระทบกับความมั่นคงของชาติ

เนื้อหาของวัฒนธรรมไทย มุ่งกล่อมเกลา จนถึงบังคับให้ยอมจำนนต่อความไม่เท่าเทียมของโครงสร้างอำนาจที่ดำรงอยู่ หัวใจสำคัญของเนื้อหาคือมุ่งให้รู้จักที่ต่ำที่สูง ผู้ใหญ่ผู้น้อย กับรู้

ความล้ำเลิศของแบบแผนวัฒนธรรมของคนชั้นนำ

โครงสร้างอำนาจที่ไม่เท่าเทียมกันนี้เปลี่ยนแปลงมิได้ เพราะถูกกำกับให้งมงายว่าเป็นวัฒนธรรมไทยที่แสดงความเป็นไทย มีลักษณะพิเศษที่ไม่เหมือนใครในโลก

วัฒนธรรมไทยเป็นสมบัติที่สร้างขึ้นเองของคนชั้นนำ แล้วถูกใช้เพื่อรักษาโครงสร้างอำนาจของตนเอง จึงส่งผลสะเทือนต่อสังคมไทยโดยรวม ดังนี้

1. ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของไทย เห็นชัดๆ ทั่วโลกแล้ว

2. ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคมของไทย ธนาคารเครดิตสวิสจัดลำดับประเทศมีความเหลื่อมล้ำด้านรายได้มากที่สุดในโลก ได้แก่ ไทย อันดับ 3 (อินเดีย อันดับ 2 รัสเซีย อันดับ 1)

3. ความอ่อนแออย่างยิ่งของวัฒนธรรมไทย แค่มีผู้ทำคลิปสร้างสรรค์ให้ดูง่ายๆ เพื่อโฆษณาเที่ยวไทยมีเฮ โดยให้ทศกัณฐ์หยอดขนมครกอร่อยๆ

วัฒนธรรมไทยก็สั่นสะเทือนจนแทบล่มสลาย โดยดูจากผู้เกี่ยวข้องทางศิลปวัฒนธรรมฟูมฟายตัดพ้อต่อว่าด่าทอสาดเสียเทเสียต่อกลุ่มผู้ทำคลิปสร้างสรรค์

อ่อนแอขนาดนี้ แล้วจะมีทำไม “วัฒนธรรมไทย” และ “ความเป็นไทย”? เพราะ “วัฒนธรรมคน” และ “ความเป็นคน” ในโลกมีอยู่แล้วเป็นปกติธรรมดา และตอบสนองความ

ต้องการของคนอย่างเสมอภาคตามสมควรแล้ว